Στο γνωστό μοτίβο των εθνικοποιήσεων, με πρώτες τη ΔΕΗ και την Εθνική Τράπεζα, των πλουσιοπάροχων υποσχέσεων, όπως κατώτατο μισθό στα 880 ευρώ με αυτόματη τιμαριθμική αύξηση κάθε χρόνο, μείωση ΦΠΑ σε καύσιμα, τρόφιμα έως και... μηδενισμό του σε ειδικές κατηγορίες, κινήθηκαν οι προεκλογικές εξαγγελίες του Αλέξη Τσίπρα κατά την παρουσίαση του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ «Συμβόλαιο Αλλαγής».
Ένα πρόγραμμα που όπως είπε, δεν είναι «επιστημονικής φαντασίας», ούτε «ψεύτικο φουτουριστικό περιβάλλον τεχνητής νοημοσύνης», ωστόσο η πραγματικότητα τον διαψεύδει, αφού οι προτάσεις του κινούνται σε ένα φαντασιακό κόσμο, μακριά από την πραγματικότητα.
Κεντρικό στοιχείο, η ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους σε Ταμεία και εφορία και η αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για ακίνητα έως 300.000 ευρώ, χωρίς να εξηγήσει με ποιο μοντέλο θα καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο, αλλά και χωρίς την παραμικρή αναφορά στο κόστος του προγράμματος.
Αν και ο κ. Τσίπρας αρνήθηκε ότι κοστίζει όσο το έχει κοστολογήσει η ΝΔ, δηλαδή 45 δισ ευρώ ή και περισσότερο, εντούτοις δεν αποκάλυψε πόσο ακριβώς είναι το κόστος του, παρ' ότι, όπως είπε, από τις πρώτες ημέρες διακυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ θα προβεί σε αύξηση του κατώτατου μισθού και επαναφορά της 13ης σύνταξης.
Πιστός στις ιδεοληψίες του ΣΥΡΙΖΑ και του κόσμου του, δεσμεύτηκε για την κατάργηση από φέτος της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) στα πανεπιστήμια, επαναλαμβάνοντας τη λογική που διαπρέπει εδώ και χρόνια στην αριστερά και δεν είναι άλλη από εκείνη της ήσσονος προσπάθειας. «Θα έρθουμε να ρίξουμε τους φράχτες που έβαλε ο Μητσοτάκης και η Κεραμέως στη ζωή σας, στο δικαίωμα σας να έχετε εκπαίδευση», ανήγγειλε ο κ. Τσίπρας, επιβραβεύοντας το μοντέλο της ημιμάθειας, και εξαγγέλλοντας επίσης το τέλος της πανεπιστημιακής αστυνομίας. «Καταργούμε την πανεπιστημιακή αστυνομία, οι αστυνομικοί πρέπει να πάνε στις γειτονιές να αντιμετωπίζουν το έγκλημα», ανέφερε.
Στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο αποτελείται από έντεκα άρθρα, κυριαρχεί η επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ, η οποία συνιστά για το κόμμα το απόλυτο φετίχ, μαζί με την κρατικοποίηση των εταιρειών ύδρευσης ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και τουλάχιστον μιας τράπεζας, εν προκειμένω της Εθνικής Τράπεζας, η οποία θα αποτελέσει ένα «δημόσιο πυλώνα στο τραπεζικό σύστημα».
«Ανακτούμε το δημόσιο έλεγχο στην ενέργεια και στο νερό, που είναι δημόσια αγαθά, όχι εμπορεύσιμα και συγκροτούμε δημόσιο πυλώνα στο τραπεζικό σύστημα. Ανακτούμε το δημόσιο έλεγχο στην ΔΕΗ. Επαναφέρουμε τις μετοχές σε ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και στο Δημόσιο. Μειώνουμε τους φόρους σε νερό και αποχέτευση. Καταργούμε το ΤΧΣ και υπάγουμε τις μετοχές του στο υπ. Οικονομικών. Αξιοποιούμε το μερίδιο μετοχών στην Εθνική Τράπεζα ώστε να αποτελέσει δημόσιο πυλώνα», εξήγησε ο κ. Τσίπρας.
Δεν εξήγησε ωστόσο για ποιο λόγο θα ωφεληθούν οι πολίτες από την κρατικοποίηση της ΔΕΗ και αν η επιχείρηση μπορεί να ρίξει χαμηλότερα τις τιμές στο ρεύμα, γεγονός που προφανώς θα την οδηγούσε σε ζημιές, τις οποίες θα έρχονταν να καλύψει μετά το ίδιο το ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή οι Έλληνες φορολογούμενοι, που είναι και μέτοχοι της εταιρείας.
Ούτε και εξήγησε, πως θα ωφεληθούν οι πολίτες από την κρατικοποίηση της Εθνικής, γεγονός που θα ανέτρεπε την πετυχημένη στροφή που κάνει το τραπεζικό σύστημα τα τελευταία χρόνια, τρομάζοντας τους επενδυτές, όπως άλλωστε και στην περίπτωση της ΔΕΗ. Ούτε επίσης διευκρίνισε ότι οι επισφαλείς χρηματοδοτήσεις και οι διαγραφές υποχρεώσεων , θα έθεταν σε κίνδυνο την κεφαλαιακή επάρκεια της τράπεζας, με συνέπεια μια πιθανή νέα ανακεφαλαιοποίησή της, την οποία πάλι θα πλήρωναν οι Έλληνες φορολογούμενοι.
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ συνοψίζει όλες τις «τορπίλες» που έχουν μέχρι τώρα εκτοξεύσει τα προβεβλημένα στελέχη του, όπως «η κατάργηση του ΤΧΣ και η υπαγωγή των μετοχών του στο υπουργείο Οικονομικών». Κίνηση που το επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει σίγουρα ότι δεν γίνεται μονομερώς, παρά σε συμφωνία με την ΕΕ.
Το πως θα εθνικοποιηθούν οι επιχειρήσεις αυτές ή πως θα περάσουν στο Δημόσιο οι μετοχές του ΤΧΣ είναι άλλη υπόθεση. Όπως άλλη υπόθεση είναι και τι αξία θα έχουν για τους μετόχους τους (δηλαδή τους φορολογούμενους). To σημαντικό για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως δείχνει και το «Συμβόλαιο Αλλαγής», είναι να έχει τον έλεγχο. Όχι απλά να βάζει τους κανόνες και να ελέγχει αν εφαρμόζονται, αλλά να αποφασίζει τα τιμολόγια, τα επιτόκια, ποιος θα πάρει δάνεια, ποιου τα χρέη θα διαγραφούν. Το πως θα γίνουν όλα αυτά, έχουν δευτερεύουσα σημασία.
Αλ. Τσίπρας: Το πρόγραμμα είναι υλοποιήσιμο
Δίνοντας τη διαβεβαίωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κατάλληλα προετοιμασμένος να κυβερνήσει και πως το πρόγραμμα είναι «ριζοσπαστικό αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστικό και ταυτόχρονα υλοποιήσιμο», ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε τα 11 βασικά σημεία του:
Άρθρο 1: Αύξηση κατώτατου μισθού. Θα αυξηθεί στα 880 ευρώ και θα υπάρχει ετήσια τιμαριθμική αναπροσαρμογή στο ύψος του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους. Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται για «ξεπάγωμα» τριετιών, αύξηση 10% στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων από 1η Ιουλίου του 2023, επαναφορά της 13ης σύνταξης και απόδοση σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους σε βάθος 4ετίας των αναδρομικών. Θα χορηγηθεί αύξηση 7,5% για το 2023 σε όλους τους συνταξιούχους, ανεξαιρέτως της ύπαρξης προσωπικής διαφοράς. Δεσμεύεται επίσης για αφορολόγητο στα 10.000 ευρώ για όλα τα φυσικά πρόσωπα και για κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
Άρθρο 2: Μείωση ΦΠΑ. Θα μειωθεί στο 6% σε τρόφιμα και θα... μηδενισθεί για προϊόντα ζωτικής σημασίας (παιδικές τροφές, γάλα, ψωμί). Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται η κατάργηση του ΕΦΚ από αγρότες και κτηνοτρόφους, η έκτακτη φορολόγηση συσσωρευμένων υπερκερδών, η επιβολή πλαφόν στην κερδοφορία εταιρειών σε κλάδους που παρουσιάζουν συστηματικά υπερκέρδη και η μείωση του κόστους μηνιαίας κάρτας απεριορίστων διαδρομών στις αστικές συγκοινωνίες από 27 ευρώ στα 10 ευρώ στα ΜΜΜ.
Άρθρο 3: Διαγραφές χρεών. Ρύθμιση οφειλών με διαγραφή όσων χρεών δημιουργήθηκαν μετά την πανδημία και πληρωμή σε 120 δόσεις για όσους έχασαν τη ρύθμιση. Αναστολή πλειστηριασμών κατοικιών έως 300.000 ευρώ. Νέος πτωχευτικός κώδικας, φορολόγηση των Funds με κόκκινα δάνεια. Δεσμεύεται επίσης για ένα νέο δεσμευτικό πλαίσιο εξωδικαστικού μηχανισμού με υποχρεωτικότητα συμμετοχής του πιστωτή, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ο οποίος θα παρέχει δύο εναλλακτικές επιλογές ρύθμισης: Μια βραχυχρόνια, (5 έως 10 έτη) με μεγάλη διαγραφή της ονομαστικής αξίας του δανείου (40% έως 60%). Και μια μακροχρόνια (έως 35 έτη), με καταβολή της αντικειμενικής αξίας του ενυπόθηκου ακινήτου σε χαμηλές δόσεις και με σταθερό επιτόκιο 2%. Προβλέπεται κρατική επιδότηση έως και 50% της δόσης με διευρυμένα κοινωνικά κριτήρια.
Άρθρο 4: Εργασιακά. Κατάργηση του νόμου Χατζηδάκη και του νόμου για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα επαναφέρει τη διαπραγμάτευση για το μισθό στους συλλογικούς εταίρους από το 2024, θέτοντας ως βάση διαπραγμάτευσης την ετήσια τιμαριθμική αναπροσαρμογή.
Άρθρο 5: Κρατικοποίηση ΔΕΗ, Εθνικής Τράπεζας, κατάργηση ΤΧΣ. Δημόσιος έλεγχος σε ενέργεια και νερό, αξιοποίηση του μεριδίου μετοχών του Δημοσίου στην Εθνική Τράπεζα ώστε να καταστεί δημόσιος πυλώνας στον τραπεζικό σύστημα, απόκτηση δημόσιου ελέγχου στη ΔΕΗ και τοποθέτηση νέας διοίκησης και επαναφορά μετοχών ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ στο Δημόσιο. Μείωση του ΦΠΑ στο νερό, στο 6% από 13% σήμερα και στην αποχέτευση στο 13% (από 24%). Κατάργηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Άρθρο 6: Νέο ΕΣΥ. Αύξηση δαπανών στο 7% του ΑΕΠ και μισθολογική αναβάθμιση: Ο εισαγωγικός μισθός θα αυξηθεί στα 2.000 ευρώ, ενώ το νοσηλευτικό προσωπικό θα ενταχθεί στα βαρέα και τα ανθυγιεινά. Μονιμοποίηση όσων βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της πανδημίας και 15.000 προσλήψεις σε βάθος 4ετίας. Επαναφορά των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε καθαριότητα - φύλαξη - σίτιση των νοσοκομείων.
Άρθρο 7: Παιδεία. Αύξηση χρηματοδότησης για την Παιδεία στο 5% του ΑΕΠ, διπλασιασμός χρηματοδότησης στα ΑΕΙ, διπλασιασμός του αριθμού καθηγητών με στόσο σε βάθος 4ετίας οι αναπληρωτές να αποτελούν το 5% των μόνιμων έναντι 30% σήμερα. Κατάργηση της Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής στα πανεπιστήμια. Κατάργηση της πανεπιστημιακής αστυνομίας.
Άρθρο 8: Πολιτική για τους Νέους. 900.000 γυναίκες θα λαμβάνουν επίδομα για παιδιά έως ότου τα τελευταία φτάσουν στην ηλικία των 24 ετών, ανεξαρτήτως σπουδών, και από τη συντάξιμη ηλικία τους εφ’ όρου ζωής. Από 70 ευρώ στα 105 ευρώ το ύψος της επιδότησης για το δεύτερο παιδί. Η καταβολή επιδόματος μητρότητας επεκτείνεται σε 9 μήνες από 4 σήμερα. Θα καθιερωθεί άδεια μητρότητας σε αυτοαπασχολούμενες, δωρεάν ένταξη όλων των παιδιών στους βρεφονηπιακούς, διπλασιασμός επιδότησης ενοικίου σε νέες νέους 25-44 ετών, ενώ θα απαγορευτεί σε νομικά πρόσωπα να ενοικιάζουν κατοικίες μέσω Airbnb.
Άρθρο 9: Πολιτισμός. Διαβάθμιση των τίτλων σπουδών της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης (μουσικής, χορού, θεάτρου, κινηματογράφου) σε βαθμίδα αντίστοιχη με ΤΕ. Κατάργηση του προεδρικού διατάγματος 85/2022 για τους καλλιτέχνες.
Άρθρο 10: Άτομα με ειδικές ανάγκες. Αύξηση 20% των δαπανών επιδομάτων αναπηρίας, ανεξαρτήτως ηλικιακών κριτηρίων. Εξασφάλιση προσωπικού βοηθού ή φροντιστή για 70.000 άτομα, ανάλογα με τις ανάγκες του ανάπηρου ατόμου, ακόμη και σε 24ωρη βάση.
Άρθρο 11: Κράτος. Κατάργηση του σχετικού νόμου. Καμία θέση πάγιας διοικητικής ιεραρχίας δεν θα καταλαμβάνεται από μετακλητό υπάλληλο. Ψηφιακό μητρώο για όλες τις δημόσιες υποδομές. Επαναφορά ΕΥΠ στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Κατάργηση τροπολογίας που δεν επιτρέπει τη γνωστοποίηση παρακολούθησης από την ΕΥΠ μετά την ολοκλήρωσή της. Κατάργηση όλων των ποινικών ασυλιών. Κατάργηση του νόμου 4800/2021 για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια. Θεσμοθέτηση γάμου για όλα τα ζευγάρια.