Τα μειωμένα αντανακλαστικά στην υπόθεση των Τεμπών καθώς και σε άλλα θέματα, όπως η αδυναμία ανάδειξης της στάσης της αντιπολίτευσης που σύσσωμη καταψηφίζει τα πάντα το τελευταίο τρίμηνο, μαζί με το πρόβλημα χαμηλής ικανοποίησης του κυβερνητικού έργου στην ακρίβεια, χτυπούν ηχηρές καμπάνες για τη κυβέρνηση, λέει στο Liberal ο Ζαχαρίας Ζούπης. Η ανασύνταξη επείγει, αν δεν θέλει να βρεθεί προ απροόπτων.
Εβδομήντα μέρες πριν τις κάλπες, οι Ευρωεκλογές χάνουν πλέον το χαρακτήρα των χαλαρών εκλογών, συνεχίζει ο διευθυντής ερευνών της Opinion Poll, παρά μετατρέπονται σε καθαρά πολιτικές εκλογές, με διακυβεύματα τη σταθερότητα και τη συνέχιση του έργου με μεγαλύτερη αποφασιστηκότητα στη προώθηση των μεταρρύθμισεων.
Στον απόηχο των εξελίξεων της τελευταίας εβδομάδας και της συζήτησης στη Βουλή, ο κ. Ζούπης κρατάει το γεγονός αφενός ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης φάνηκε, απέναντι σε ένα μισαλλόδοξο «μέτωπο» ως η μόνη αξιόπιστη επιλογή, αφετέρου ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ), δεν εισέπραξαν κάτι δια της δυσπιστίας, παρά έδειξαν αδύναμες και διχασμένες.
Συγκριτικά πιο κερδισμένους, βλέπει αυτούς που με τρόπο πιο αυθεντικό εκφράζουν το λαικισμό και τα άκρα, δηλαδή τα κόμματα στα δεξιά της ΝΔ, όπως η Ελληνική Λύση που ευνοείται από το τοξικό κλίμα, και τη στάση πολλών στην αντιπολίτευση. Κι αυτό, καθώς αρκετά κόμματα, υιοθετώντας πολλά απ’ όσα λέει ή ψηφίζοντας όχι σε όλα, της δίνουν χώρο, με τον διευθυντή ερευνών της Opinion Poll, να μην αποκλείει να τη δούμε να διεκδικεί και τη δεύτερη ή τρίτη θέση.
Συνέντευξη στο Γιώργο Φιντικάκη
Εκτιμάτε ότι οι τελευταίες εξελίξεις γύρω απο την υπόθεση των Τεμπών θα κάνουν ζημιά ή όχι της ΝΔ;
Η υπόθεση του δυστυχήματος των Τεμπών μετατράπηκε στο πρώτο πραγματικό πρόβλημα της κυβέρνησης, από τη σκοπιά της πολιτικής ηγεμονίας της. Κρίσεις έχουν υπάρξει ξανά: Με τις φωτιές του καλοκαιριού του 2021, με την υπόθεση των υποκλοπών, με το δυστύχημα στα Τέμπη κ.ά όταν συνέβη.
Τίποτα από όλα αυτά ωστόσο δεν είχε προκαλέσει κάτι περισσότερο από κάποια πλήγματα στην εικόνα της κυβέρνησης, ούτε είχε θέσει την ηγεμονία της υπό αμφισβήτηση.
Αν το δυστύχημα των Τεμπών και η διαχείρισή του μετατράπηκε αίφνης σε αναμφισβήτητο πρώτο θέμα της επικαιρότητας στη χώρα, και αυτό που απειλεί ευθέως την κυβερνητική ηγεμονία, τούτο οφείλεται σε δύο παράγοντες : Ο πρώτος είναι η επιμονή των συγγενών των θυμάτων να μην αφήσουν την υπόθεση να ξεχαστεί, η οποία συνδυάστηκε με μια απόλυτα επιτυχημένη καμπάνια. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η καταστροφική διαχείριση της ιστορίας αυτής από την Κυβέρνηση.
Η Κυβέρνηση εφησύχασε μετά την επιτυχία των διπλών εκλογών, φέρθηκε ενοχικά και με μεγίστη επικοινωνιακή ανεπάρκεια, δεν απάντησε έγκαιρα σε σειρά ερωτημάτων και «θεωριών» που καλλιεργούνταν και έβρισκαν χώρο σε μια κοινωνία καχύποπτη αλλά και επιρρεπή να δεχτεί ακραίες ανορθολογικές , συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις.
Έχω την αίσθηση ότι αφυπνίστηκε όταν είδε στις δημοσκοπήσεις τεράστια ποσοστά πολιτών που θεωρούσαν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τους χειρισμούς για την πλήρη διαλεύκανση ή και ότι γινόταν προσπάθεια συγκάλυψης. Στην τελευταία έρευνα της OPINION POLL το 83.2% δήλωναν καθόλου ή λίγο ικανοποιημένοι. Όταν αφήνεις να διαμορφώνονται τέτοιες τάσεις, ναι παθαίνεις ζημιά που δεν μπορείς να μηδενίσεις. Το πολύ να καταφέρεις να την μειώσεις.
Εχετε ενδείξεις πως εκλαμβάνεται απο την κοινωνία η σύγκρουση της κυβέρνησης με έναν επιχειρηματία;
Η κοινωνία ενδιαφέρεται πρωτίστως για λύσεις στα προβλήματά της όπως πριν απ΄όλα είναι η παρατεταμένη ακρίβεια, για απαντήσεις σε ερωτήματα που έχει, για να προωθηθούν μεταρρυθμίσεις που κάνουν την χώρα πιο σύγχρονη, πιο ευρωπαϊκή ως προς την αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών που ανά διαστήματα αναδεικνύονται πιο εκρηκτικά. Περιμένει βαθιές αλλαγές εκσυγχρονισμού της Υγείας, της Παιδείας σε όλα τα επίπεδα Εκπαίδευσης κ.ά.
Η συζήτηση για την σύγκρουση Πολιτικής και επιχειρηματικών συμφερόντων είναι παλιά, σύμφυτη με την λειτουργία του Συστήματος και μου κάνει εντύπωση που κάποιοι και από την Αντιπολίτευση, ειδικά τα δύο κόμματα που έχουν κυβερνήσει, κάνουν ότι ξαφνιάζονται.
Η κοινωνία καταλαβαίνει τι μπορεί να συμβαίνει όταν κατανέμονται δισεκατομμύρια. Ωστόσο θέλει να πιστεύει ότι η εκάστοτε Κυβέρνηση προχωράει προς τα εμπρός, χωρίς να πιέζεται ή να άγεται και να φέρεται ανάλογα με τις αξιώσεις τέτοιων Κέντρων. Σε τελευταία ανάλυση, αν η κοινωνία είναι μαζί σου, τον κάθε επιχειρηματία που τυχόν θεωρεί ότι μπορεί να καθορίζει τις πολιτικές εξελίξεις, τον βάζεις πολύ πιο εύκολα στην θέση του.
Θεωρείτε ότι η συζήτηση στη Βουλή και η πρόταση δυσπιστίας συσπείρωσε τη βάση της ΝΔ και τη λαϊκή δεξιά στο πρόσωπο της κυβέρνησης ;
Η πρόταση δυσπιστίας ήταν ένα δώρο της Αντιπολίτευσης στην Κυβέρνηση.Έδωσε ανάσα στον Πρωθυπουργό, του έδωσε την δυνατότητα να εμφανιστεί ενώπιον της Βουλής και να δώσει εξηγήσεις για τα Τέμπη, να απαντήσει ολοκληρωμένα.
Η Αντιπολίτευση λέει ότι «σύρθηκε». Αυτά είναι ανούσιοι βερμπαλισμοί. Η πρόταση δυσπιστίας μάλλον ως ευκαιρία λειτούργησε: Εξήγησε και ξεκαθάρισε τα γεγονότα. Συσπείρωσε ασφαλώς την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την αφύπνισε. Βεβαίως παρακολουθώντας την τριήμερη συζήτηση, αναρωτιόταν κάποιος γιατί χρειαζόταν να έρθει σε δεινή θέση η Κυβέρνηση για να παρέμβει.
Ο Πρωθυπουργός και στελέχη μετρημένα στα δάκτυλα του ενός χεριού κατάφεραν να απαντήσουν σε όλα τα ερωτήματα, να πλήξουν θεωρίες και ανυπόστατα επιχειρήματα. Γιατί χρειαζόταν να δημιουργηθεί όλο αυτό το κλίμα για να απαντήσουν;
Θέλω να σημειώσω ότι αυτή η επικοινωνιακή ολιγωρία έχει φανεί και σε άλλα θέματα. Για παράδειγμα επί μήνες καλλιεργείται η εικόνα μίας Ελλάδας χωρίς Κράτος Δικαίου, με προβληματική Δημοκρατία χωρίς ελευθεροτυπία, που καταπατούνται ανθρώπινα δικαιώματα, που τίθεται ακόμα και ζήτημα νοθείας στις εκλογές και που κυβερνάται από μια «αδίστακτη αγέλη εξουσίας». Δηλητηριάζεται η κοινή γνώμη και διασύρεται η χώρα στο εξωτερικό. Και σ΄αυτό τα αντανακλαστικά είναι μειωμένα.
Επίσης, το τελευταίο τρίμηνο όλες οι δυνάμεις της Αντιπολίτευσης από την Αριστερά μέχρι την ακροδεξιά σχεδόν με ταυτόσημα επιχειρήματα καταψηφίζουν κάθε νομοθέτημα όπως την επιστολική ψήφο, τους ποινικούς κώδικες, τα μη Κρατικά Α.Ε.Ι, μοιάζουν να έχουν πάρει απόφαση να καταψηφίζουν τα πάντα.
Δεν έχω δει αντανακλαστικά ανάδειξης του τι σημαίνει αυτό. Αν σ΄αυτά προστεθούν τα προβλήματα χαμηλής ικανοποίησης από τις επιδόσεις της Κυβέρνησης στη αντιμετώπιση της ακρίβειας, η συνολικά χαμηλή ικανοποίηση από το κυβερνητικό έργο, θεωρώ ότι περίπου εβδομήντα μέρες από τις ευρωεκλογές χτυπάνε καμπάνες για την Ν.Δ αν δεν θέλει να βρεθεί προ απροόπτων.
Υπάρχει πάντως ένα ακόμα κέρδος για τον Μητσοτάκη από την συζήτηση στην Βουλή: Φάνηκε ότι δεν υπάρχει αυτή την στιγμή ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Αν τελεσφορούσε η δυσπιστία, και έχανε η κυβέρνηση τη νωπή εντολή της, τι θα συνέβαινε στη χώρα την επόμενη μέρα;
Σ΄αυτό φαινόταν το πλήρες αδιέξοδο. Για μια ακόμη φορά, λοιπόν, δίπλα σε ένα ανομοιογενές έξαλλο, συνωμοσιολογικό και μισαλλόδοξο «μέτωπο» με έντονα στοιχεία λαϊκισμού, ο Μητσοτάκης αναδείχτηκε η μόνη αξιόπιστη επιλογή. Αυτό είναι βασικό όπλο για την Κυβέρνηση.
Οι Ευρωεκλογές επομένως χάνουν τον χαρακτήρα των χαλαρών εκλογών και μετατρέπονται σε καθαρά πολιτικές εκλογές με διακυβεύματα την σταθερότητα, την συνέχιση του έργου με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στην προώθηση μεταρρυθμίσεων. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει με την Ν.Δ απλά πρώτη και με εξέλιξη δίπλα στην αδύναμη, κατακερματισμένη αντιπολίτευση, μια Κυβέρνηση μειωμένης ισχύος.
Εκτιμάται ότι η συζήτηση στη Βουλή ενδυνάμωσε ή όχι την αντιπολίτευση;
Βλέπω μια περίεργη αυτοϊκανοποίηση σε δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Προσωπικά δεν την καταλαβαίνω. Συνολικά, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης δεν εισέπραξαν κάτι δια της δυσπιστίας. Έδειξαν αδύναμες και διχασμένες.
Ακόμα και τα τέσσερα κόμματα που συνυπέγραψαν την πρόταση δυσπιστίας, φάνηκε να διαγκωνίζονται για το πως αναλήφθηκε η πρωτοβουλία, την οποία αντικειμενικά προώθησε το ΠΑΣΟΚ βλέποντας την ανάγκη να κάνει κάτι πιο « αποφασιστικό» αφού έχει χάσει 2.1%-3% σε ένα μήνα. Εγκλωβίστηκαν σε σενάρια υπερβολής με μονταζιέρες, συγκαλύψεις και δολοφόνους, διανθισμένΑ από μια αδιανόητη αμφισβήτηση των εκλογών, του κράτους δικαίου και της Δημοκρατίας.
Όταν πρόεδρος κόμματος μιλάει για παραίτηση του Πρωθυπουργού και εθνικές εκλογές και μάλιστα με ξένους επιβλέποντες, φέρνει στην επιφάνεια μια άνευ όρων τοξικότητα και ένα επικίνδυνο αντισυστημισμό. Αν στόχος του Νίκου Ανδρουλάκη ήταν να διαγκωνιστεί με τον Κασσελάκη, ενόψει ευρωεκλογών, τότε βρήκε τον πιο ακατάλληλο τρόπο.
Αν ο διαγκωνισμός γίνεται στο γήπεδο του λαϊκισμού και της ακρότητας, τότε συγκριτικά πιο κερδισμένοι είναι αυτοί που με τρόπο πιο αυθεντικά εκφράζουν αυτές τις αντιλήψεις. Αυτοί είναι δύο: Η Ελληνική Λύση που επέβαλε την ατζέντα της και όσα έλεγε πέρυσι, φαίνεται να έχουν υιοθετηθεί από όλη την αντιπολίτευση και η Πλεύση Ελευθερίας που η Πρόεδρός της έφτασε την οξύτητα στα άκρα.
Εχετε διαπιστώσει, όπως και δημοσκοπικές έρευνες άλλων εταιρειών, ενίσχυση αντισυστημικών κομμάτων, όπως της Ελληνικής Λύσης. Ενισχύεται αυτή η τάση;
Όλο το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε μια σταθερή και δυναμική άνοδο των ποσοστών της Ελληνικής Λύσης. Ευνοείται από την ατζέντα, από το τοξικό κλίμα , αλλά και από την στάση όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης που υιοθετώντας πολλά από αυτά που λέει ή ψηφίζοντας μαζί σε όλα, της δίνουν χώρο.
Παρουσιάζει διψήφια ποσοστά , έχει δυναμική και εισπράτει από την Ν.Δ, αλλά και από ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, απ΄όλους τους κομματικούς χώρους. Αν αυτή η τάση συνεχιστεί ανεμπόδιστα, τότε δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ίσως δούμε να διεκδικεί την δευτερότριτη θέση. Ήδη έχει διψήφια επίδοση και δεν απέχει και πολύ από το τρίτο ΠΑΣΟΚ.
Ταυτόχρονα βλέπουμε να ανεβαίνει έστω και εντελώς οριακά η Νίκη, να εμφανίζεται με πάνω από 1% η Φωνή Λογικής της κα Λατινοπούλου.
Είναι μια διεργασία που θέλει παρακολούθηση και είναι ερώτημα μέχρι που θα φτάσει. Ήδη πάντως το άθροισμα των δημοσκοπικών επιδόσεων των κομμάτων στα δεξιά της Ν.Δ εμφανίζονται περίπου 2% παραπάνω απ΄ότι στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές.
Πώς εκτιμάτε ότι εκλαμβάνει η κοινωνία το γεγονός ότι η τραγωδία των Τεμπών εξελίχθηκε στο σύνηθες κομματικό παιχνίδι;
Δυστυχώς είναι άλλο ένα πρόβλημα που κομματικοποιείται χωρίς όρια στο όνομα της ευαισθησίας, που φαίνεται κάποιοι να έχουν αποφασίσει ποιοι είναι οι ένοχοι και θεωρούν ότι έτσι θα κερδίσουν. Δυνάμεις της αντιπολίτευσης θα πρέπει να προσέξουν. Αυτή η πρόθεσή τους τους οδηγεί στην υπερβολή και την ακρότητα και αυτό φαίνεται. Μάλλον αυτή η στάση τους συμβάλει περισσότερο σε μια αμφισβήτηση συνολικά του πολιτικού συστήματος από την οποία δεν εξαιρούνται.
Υπάρχει κάτι ακόμα που ξεφεύγει της προσοχής. Η Δικαιοσύνη κατά την άποψη όλων κινείται πιο γρήγορα παρά ποτέ, χωρίς να αφήνει κανένα περιθώριο για καθυστερήσεις ή ολιγωρίες. Γιατί λοιπόν όλη αυτή η συζήτηση για συγκάλυψη; Γιατί αυτός ο στην πράξη μηδενισμός του έργου της και η μη αναμονή των αποφάσεών της; Πρόκειται για πολύ προβληματικό στοιχείο για την Δημοκρατία και μάλιστα αυτό γίνεται από δυνάμεις που μιλάνε στο όνομα της Δημοκρατίας και της υπεράσπισής της.
Ποσο νομίζετε ότι το σόου Κασσελακη στο Δίστομο, η στράτευση του, η παρέλαση που έκανε, έχουν επιδράσει στη κοινή γνώμη;
Έχω κατ΄επανάληψη εκφράσει την άποψή, ότι καλό είναι να μην υποτιμάει κανένας τον κ. Κασσελάκη και τμήματα της κοινωνίας που φαίνεται να αναζητούν νέες εκπροσωπήσεις, νέο αντισυστημισμό έστω και με στοιχεία life style.
Αυτή την στιγμή επιχειρείται μια μεγάλη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ και ήδη προχωράει με χαρακτηριστικά ολίγον αριστερής φρασεολογίας, λαϊκισμού, αντισυστημισμού συχνά επικίνδυνου, όπως φάνηκε με αυτό που ζήτησε για εκλογές με ξένους παρατηρητές. Ας παρακολουθήσουμε τα επόμενα βήματα με προσοχή, μη υποτιμώντας τίποτα.
*Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι διευθυντής ερευνών της Opinion Poll
