Δεν έχουμε παράπονο! Πλούσιο το ρεπερτόριο σε συνθήματα στους τοίχους και στους δρόμους των Εξαρχείων, σε ό,τι αφορά την Ανάπλαση.
Μια μειοψηφία, συνεπικουρούμενη από αυτούς που δεν μένουν στην περιοχή, αλλά τρέχουν «να βάλουν πλάτη» στη ματαίωση των έργων για το Μετρό και το Λόφο του Στρέφη, διαμαρτύρεται για την προσπάθεια αλλοίωσης της Εξαρχειώτικης ταυτότητας. «Ανοιχτές» συνελεύσεις, πορείες διαμαρτυρίας, εντάσεις, πανό σε μπαλκόνια κ.λπ. κ.λπ. αποτελούν καθημερινότητα.
Πολλά τα χρόνια Κατοχής! Γι’ αυτό και δύσκολη η ανακατάληψη του «Κάστρου» από την Πολιτεία, που αποφάσισε επιτέλους να ξαναδώσει τη γειτονιά στους «ελεύθερους πολιορκημένους» κατοίκους της.
Πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια, κυκλοφόρησε µια αφίσα, µε το σύνθημα «να κάνουμε την Πλατεία δική µας». Αυτό έγινε µε το Κράτος θεατή και τον πολίτη ανεκτικό µέχρι ανοησίας. Η συνέχεια είναι γνωστή. Με γρήγορους ρυθμούς, η Πλατεία μετατράπηκε κατ’ αποκλειστικότητα, σε θερμοκήπιο αυθαιρεσίας και παραβατικότητας. Αυτό το θερμοκήπιο παραγωγής ανομίας, κινδυνεύει, και γίνονται απελπισμένες προσπάθειες για να µην «ξηλωθεί».
Ήρθε όμως η ώρα που ανοίγει η διαθήκη, και απ’ ό,τι φαίνεται υπάρχουν κι άλλοι δικαιούχοι που διεκδικούν το αυτονόητο, δηλαδή βελτίωση της μίζερης καθημερινότητάς τους.
Αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα µε έργα που θα αλλάξουν, όχι µόνο τα Εξάρχεια, αλλά και την ευρύτερη περιοχή του Κέντρου. Η κατασκευή του Μετρό θα αναδείξει µια γωνιά της Αθήνας, που ζει χρόνια τώρα περιχαρακωμένη και ποδοπατημένη από την μπότα της ιδεοληψίας, της αλαζονείας και του εκφοβισμού. Μια περιοχή, που έμεινε χωρίς Δημόσιες Υπηρεσίες, Τράπεζες, εμπορικά καταστήματα (το 90% των καταστημάτων έχουν κλείσει) και χωρίς συγκοινωνία. Προσθέτω την παράνομη στάθμευση στους πεζόδρομους και το διπλοπαρκάρισμα, παραδείγματος χάριν, στην οδό Στουρνάρη.
Οι πολέµιοι της κατασκευής του Μετρό και της Ανάπλασης των Εξαρχείων αναφέρονται επίμονα στις αρνητικές συνέπειες του Airbnb (δυσκολία εύρεσης κατοικίας, υψηλά ενοίκια, αθρόα προσέλευση τουριστών κ.λπ.). Μα το Airbnb αποτελεί ένα πρόβλημα που αφορά όλη την Αθήνα, όχι µόνο τα Εξάρχεια, και χρήζει όντως αντιμετώπισης από το κράτος.
ΟΜΩΣ, επειδή πολλοί από τους κατοίκους ήρθανε παιδιά και γίνανε μεσήλικες σ’ αυτή τη γειτονικά, γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους. Για να λέμε τα πράγματα µε το όνομά τους, οι πρώτοι διδάξαντες του Airbnb είναι αυτοί που φωνάζουν, σκίζοντας τα ιμάτιά τους, αν και βιοπορίζονται χρόνια από αυτό.
Από το 2008 και µετά, το «προϊόν» Εξάρχεια πουλάει. Όλοι θυμούνται τα βανάκια που αποβίβαζαν κόσμο για περιήγηση στα μαγευτικά Εξάρχεια της επανάστασης και της αμφισβήτησης. Όλοι θυμούνται προτάσεις και ανεβασμένες προσφορές στο διαδίκτυο. Θα τους συνιστούσε λοιπόν κάποιος, εκτός από την υψωμένη γροθιά, την παραπληροφόρηση µέσω των ΜΜΕ, να χρησιμοποιούν λίγο συχνότερα τον καθρέφτη τους.
Με πυλώνα την παραπληροφόρηση, οι κάτοικοι δεν πείθονται. Ακόμα και οι πιο ανεκτικοί δεν συναινούν στη ματαίωση των έργων, γιατί τους είναι δύσκολο να δεχθούν ότι η πρόοδος αποτελεί κατάρα και κίνδυνο αφανισμού μιας περιοχής που ζει στην Εντατική εδώ και χρόνια.
Όσον αφορά το Λόφο του Στρέφη, κι εδώ τα πράγματα είναι δύσκολα. Ένα στολίδι στο Κέντρο της Αθήνας, ο µόνος κοντινός τόπος αναψυχής και περιπάτου έχει εγκαταλειφθεί και έχει γίνει λάφυρο ναρκομανών, διακινητών, κάθε είδους παραβατικών, αλλά και «τσιφλίκι» του «χώρου» των Εξαρχείων.
Ενδεικτικά, πάρτι µέχρι πρωίας, ψησταριές στην κορφή του λόφου, τρομερή όχληση πάνω στην ταράτσα του Αστέρα, και αλλοίμονο σε όποιον διαμαρτυρηθεί, πασχίζοντας για λίγη ηρεμία. Και ο Στρέφης, λοιπόν, πρέπει να ανακτήσει το χαμένο του ρόλο και να γίνει ένας χώρος αναψυχής, αναβαθμισμένος και ελεγχόμενος.
Ο όρος «ελεγχόμενος» σίγουρα προκαλεί σε κάποιους αποστροφή, μιας και όλοι αυτοί είναι λάτρεις της ιδέας των ελεύθερων χώρων. Θα πρέπει όμως να εξηγηθεί στους κατοίκους, γιατί το κατειλημμένο Πάρκο Ναυαρίνου έχει ώρες λειτουργίας και τα δημόσια πάρκα πρέπει να είναι ξέφραγο αμπέλι.
Τελειώνοντας, θα πρέπει για µια ακόμη φορά να επισημανθεί ότι η μεγάλη Ανάπλαση, από τα Εξάρχεια µέχρι το Αρχαιολογικό Μουσείο, συμπεριλαµβανομένου και του Πολυτεχνείου φυσικά, είναι έργο μεγαλόπνοο, αλλά επιτακτικής ανάγκης. Καιρός είναι το Πολυτεχνείο να πάψει να γίνεται αφετηρία για ταραχές, κέντρο διδασκαλίας για «καυστικές τέχνες» και μελέτης του «Εγχειριδίου του καλού κλέφτη» (βλ. Πετρόπουλος). Τα καταστήματα της οδού Στουρνάρη έχουν πικρές εμπειρίες. Η περιοχή των Εξαρχείων ανήκει σε όλους και όχι µόνο σε αυτούς που στοιχηματίζουν, παίζοντας τα ρέστα τους στην αποτυχία, στο μαρασμό και την απομόνωσή της.
Κλείνω µε ελαφρώς «πειραγμένο» το σύνθημα που επικρατεί στις πορείες διαμαρτυρίας: «Αν δεν αντισταθούμε σε Πάρκα και Πλατείες, τις πόλεις µας θα χαίρονται μονάχα οι ΜΑΦΙΕΣ».
*κάτοικος Εξαρχείων
