Του Γιάννη Σιδέρη
Ο όρος «συντροφικά μαχαιρώματα» ανήκει στη Βάσω Παπανδρέου, και ειπώθηκε στην εποχή του ΠΑΣΟΚ της παρακμής. Ο Γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης, ερχόμενος από άλλη, οικεία πολιτική κουλτούρα, χαρακτήρισε χθες τις επιθέσεις που δέχτηκε από φίλια ΜΜΕ, ως «σταλινικής έμπνευσης πρακτική ανακάλυψης εσωτερικών εχθρών».
Είναι παραδοσιακή τακτική στα κόμματα όταν βρίσκονται στην κατιούσα και χάνουν τα τιμάρια της εξουσίας, να βρίσκουν αποδιοπομπαίο τράγο, ο οποίος αίρει τις αμαρτίες, και λειτουργεί εξιλαστικά. Στα δεξιά κοινοβουλευτικά κόμματα, που λειτουργούν με περισσότερο εμπειρισμό και χωρίς λεπτεπίλεπτες θεωρητικές επεξεργασίες, δεν συμβαίνουν διάπυρες διαμάχες για ιδεολογικές αρχές. Οι διαμάχες είναι πολύ πιο χαλαρές και ποτέ δεν υπήρξαν αιματηρές.
Στα αριστερά ή αριστερής απόκλισης κόμματα, η ιδεολογία παίζει βαρύνοντα ρόλο. Στην διαδρομή τους τόσα πρόσωπα έχουν κατηγορηθεί για ιδεολογικές παρεκκλίσεις και προδοσίες. Και ακριβώς επειδή έπαιρναν στα σοβαρά τις ιδέες τους, η διαμάχες ήταν αιματηρές. Συχνά βέβαια αυτά λειτουργούσαν και ως προσχήματα για να αποδοθούν κατηγορίες σε πρόσωπα προκειμένου αυτά να εξοντωθούν, όντας εσωκομματικοί αντίπαλοι. Η πρακτική αυτή βρήκε την αποτρόπαια κορυφαία έκφρασή της στην περίοδο του Στάλιν, με βασική προσταγή εξοντώστε τον αντίπαλο.
Φυσικά στο ιδεολογικό αλαλούμ του ΣΥΡΙΖΑ, όπου πρώτος ο αρχηγός του απεμπόλησε αρχές και αξίες, έκανε στροφές… 360 μοιρών, «λούστηκε» όσα αρειμανίως κατήγγειλε, και τελικά υπετάχθη στους μισητούς «κατακτητές», ουδείς μπορούσε να κατηγορήσει κανέναν για ιδεολογική απόκλιση. Θα ήταν κωμωδία.
Βρέθηκε όμως η κατηγορία της οργανωτικής ανικανότητας! Φίλια Μέσα απέδωσαν στον Σκουρλέτη την αποτυχία στις εκλογές, καθότι ήταν ο Γραμματέας του κόμματος. Ο ίδιος απαντώντας τους χαρακτήρισε «επίδοξους νταβατζήδες της αριστεράς».
Παράλληλα υπεραμύνθηκε εαυτού, λέγοντας ότι όταν ασχολήθηκε ξανά με το κόμμα - μιας και από τον Ιανουάριο του 2015 συμμετείχα διαρκώς στην κυβέρνηση - βρέθηκε «μπροστά σε ένα εγκαταλελειμμένο κόμμα».
Ενδεικτικό της φάσης προσωπικών στοχοποιήσεων στην οποία έχει εισέλθει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ο Σκουρλέτης δεν κατηγορείται για την επιβαρυμένη θητεία του ως υπουργού, για την αποτυχία του π.χ. στη ΔΕΗ ή για την καθυστέρηση που επέφερε η τακτική του στις Σκουριές. Δεν τους ένοιαζαν αυτά. Του απέδωσαν την εκλογική αποτυχία, παρότι αυτή ήταν αποτέλεσμα όχι κομματικής οργανωτικής αδυναμίας, αλλά της αποτυχημένης κυβερνητικής πολιτικής του «όλου ΣΥΡΙΖΑ» – αποτυχία που αντανακλά πρωτίστως στο πρόσωπο του αρχηγού. Αλλά οι αρχηγοί στην Αριστερά είναι πάντα στο απυρόβλητο σε παρόντα χρόνο. Οι ευθύνες τους καταλογίζονται ετεροχρονισμένα, όταν ένα άλλο εσωκομματικό μπλοκ ανέβει στην εσωκομματική πυραμίδα.
Ουσιαστικά η επίθεση στον Σκουρλέτη δεν έγινε εξαιτίας της εκλογικής αποτυχίας. Αφορά την μετάβαση του ΣΥΡΙΖΑ και τον προσανατολισμό του ως κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας, προκειμένου να έχει ελπίδες να απολαύσει εκ νέου κάποτε τις χαρές τη εξουσίας. Ο Σκουρλέτης είναι από αυτούς που αντιδρούν στην απώλεια της «ριζοσπαστικής» (σε εισαγωγικά η λέξη) ταυτότητας, ομού μετ' άλλων, πιο επιφανείς των οποίων είναι: Ο σιωπηλός προς το παρόν Τσακαλώτος, ο Νίκος Φίλης, και ο Νίκος Βούτσης που δήλωσε χθες (στον αφορεσμένο ΣΚΑΪ) ότι ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να δίνει παρών στις διεργασίες που τον καλούν (οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές) χωρίς το κόμμα να μετατοπιστεί προς το Κέντρο.
Αυτή η μετατόπιση προς το Κέντρο είναι το σημείο τριβής, και από τους προαναφερόμενους ο Σκουρλέτης δέχτηκε επίθεση γιατί ήταν ο αδύνατος κρίκος. Γραμματέας σε καιρό εκλογών ενός διαλυμένου κόμματος, ήταν μαθηματικά αδύνατο να ανακάμψει. Τα - από πάντα λίγα- κομματικά μέλη είχαν ήδη σκορπίσει. Κάποια βρέθηκαν με τον Λαφαζάνη, ενώ άλλα στελέχωσαν τον κρατικό μηχανισμό. Με δεδομένη και την πολιτική κλειστών θυρών που ακολούθησαν οι οργανώσεις τον πρώτο καιρό της παντοδυναμίας, μη εγγράφοντας νέα μέλη, ο Γραμματέας όντως βρήκε ένα κόμμα φάντασμα.
Ούτως ή άλλως, από τον καιρό του ΚΚΕες και αργότερα του Συνασπισμού, το κόμμα ποτέ δεν διακρίθηκε για την οργανωτική παρέμβασή του στην κοινωνία. Η συμμετοχή του περιοριζόταν σε διαδηλώσεις άλλων, και το «φόρτε» του ήταν οι μοντερνιές των χάπενινγκ.
Με την παρέμβαση του Τσίπρα, που τάχθηκε κατά της εσωστρέφειας, προς το παρόν η τόνοι έπεσαν. Αλλά από ό,τι δείχνει η αντεπίθεση Σκουρλέτη, η κατάσταση σιγοβράζει και η διαμάχη που θα αφορά το πολιτικό προφίλ του αυριανού ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχιστεί ασίγαστη.
