Του Γιάννη Σιδέρη
Υπάρχουν διαδηλώσεις και διαδηλώσεις.
Υπάρχουν οι διαδηλώσεις που έγραψαν ιστορία, αυτές που την άλλαξαν, και υπάρχουν και οι διαδηλώσεις – καρικατούρα που γίνονται μπούμερανγκ όταν με τον μηδαμινό τους όγκο επιφέρουν αχρείαστη ταλαιπωρία και απορρίπτονται από την κοινωνία.
Για εκείνες τις μεγάλες διαδηλώσεις λέμε που δικαιολογούν τον τίτλο τους, όπου βρόντηξε και άστραψε η λαϊκή φωνή, παλλόμενη από και σπίθα ελπίδας.
Σαν εκείνη της Πρωτομαγιάς του 1886 στο Σικάγο με τους εργάτες να ζητούν 8ωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας, και να πνίγονται στο αίμα. Η σαν τη διαδήλωση του 1963 διακοσίων χιλιάδων κόσμου, στην οποία μίλησε ο θρυλικός Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Η συγκέντρωση ήταν αιχμιακή μιας πορείας αγώνων που κατέληξε ένα χρόνο μετά στη ψήφιση του Civil Rights Act και αναγνώριζε ίσα δικαιώματα σε όλους. Η σαν εκείνη του 1986 στις Φιλιππίνες, όταν η Κορασόν Ακίνο ηγήθηκε των διαδηλωτών που κατόρθωσαν να εκδιώξουν από την εξουσία τον δικτάτορα Μάρκος.
Υπάρχουν και άλλες: Όπως οι διαδηλώσεις του Κέιπ Τάουν για να τελειώσει το Απαρτχάιντ, γνωστές σαν διαδηλώσεις της «μωβ βροχής», γιατί οι αστυνομία έβρεχε με νερό όπου είχε μωβ μπογιά, για να χρωματίζει τους διαδηλωτές, ώστε μετά να τους εντοπίζει εύκολα και να τους συλλαμβάνει. Υπάρχει ακόμη η πλατεία Ταχρίρ, που τροφοδότησε την εκστασιασμένη φιλολογία αριστερών τε και φιλελεύθερων για «Αραβική Άνοιξη» - τέτοια ήταν η μυωπία αμφοτέρων, αλλά οι ίδιες οι διαδηλώσεις της πλατείας δεν χάνουν την αξία τους.
Και φυσικά υπάρχει η συγκλονιστική Τιεν Ανμέν το 1989, ως μέγιστο σύμβολο θυσίας που συντάραξε τον πλανήτη, όταν ο άοπλος διαδηλωτής έβαλε το ανυπεράσπιστο κορμί του μπροστά στα τανκς.
Ναι, οι διαδηλώσεις είναι δημοκρατία και συχνά προάγουν τη δημοκρατία. Ο δρόμος είναι το πεδίο έκφρασης, μαχητικής προβολής και διεκδίκησης αιτημάτων. Και άλλωστε οι προαναφερθείσες ήταν άνευ αδείας, αφού ήταν ενάντια στη καθεστηκυία εξουσία. Όταν οι συγκυρίες δημιουργήσουν οργισμένο λαϊκό ποτάμι, αυτό παρασέρνει τα πάντα στο πέρασμά του και καμιά απαγόρευση δεν μπορεί να το στομώσει.
Με τοις διαδηλώσεις κατακτήθηκαν δικαιώματα εργαζομένων, καταργήθηκαν φυλετικοί και ταξικοί διαχωρισμοί, απομακρύνθηκαν κυβερνήσεις, σαν αυτές που κατέλαβαν αυθαίρετα την εξουσία, ή σαν άλλες που εκφυλίστηκαν και καταχράστηκαν τη λαϊκή εμπιστοσύνη, αίροντας έτσι τη δημοκρατική τους νομιμοποίηση.
Σαφώς ο διαδηλώσεις ασκούν πίεση και έχουν επίπτωση στην καθημερινότητα των πολιτών. Τους ξεβολεύουν από την ρουτίνα των μετακινήσεων τους. Όμως υπάρχει πάντα το κρίσιμο μέγεθος της αναλογικότητας.
Ο δρόμος είναι έκφραση αλλά δεν είναι φετίχ, για να καθίστανται όμηροι πενήντα ατόμων εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, πολλές φορές και με δυσανάλογα αιτήματα Ο δρόμος είναι πλαίσιο μαχητική προβολής και διεκδίκησης λαϊκών αιτημάτων αλλά μπορεί να γίνει και καρικατούρα. (ως παράδειγμα, θυμόμαστε πάντα το τρομερό μποτιλιάρισμα στην Αθήνα επειδή διαδήλωσαν λιγότεροι από πενήντα ιδιοκτήτες καταστημάτων στον Ισθμό, με το αίτημα να ανακοπούν οι εργασίες της εθνικής Αθηνών - Κορίνθου, ώστε τα αυτοκίνητα να περνούν μόνο από την παλιά στενή γέφυρα, για να μην χάσουν την πελατεία τους).
Στην Αθήνα την τελευταία δεκαετία κατεγράφησαν 45.000 πορείες από τις 60.000 σε όλη τη χώρα. Λογικό είναι ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, ο αριθμός ρεκόρ των διαδηλώσεων κατεγράφη το 2010 πρώτη χρονιά του μνημονίου, καθώς ανήλθαν περίπου στις 11.400 (τα στοιχεία από έρευνα του «9.84»). Ο δε χαμηλότερος το 2017 που υποχώρησαν στις 1920 – γι'' αυτό έλεγε ο Τσίπρας είδατε κανέναν να διαδηλώνει; (βέβαια στα social media έγινε πανηγύρι. Η – καθ' υπερβολήν φυσικά – απάντηση ήταν «όχι γιατί διορίστηκαν».
Είναι φυσικό ότι οι μεγάλες διαδηλώσεις και πορείες των Ομοσπονδιών, των μαζικών κλαδικών Σωματείων, όπως και οι επετειακές (Πρωτομαγιά, Πολυτεχνείο, κλπ) θα κλείνουν το κέντρο της Πρωτεύουσας. Είναι δεδομένο ότι και το ΚΚΕ είναι το κόμμα που μπορεί να κατεβάζει πολύ κόσμο στις διαδηλώσεις και δικαιωματικά να κλείνει το κέντρο. Οπότε ως προς τι οι αντιρρήσεις του στο νέο νόμο;
Οσο δικαίωμα έχουν οι διαδηλωτές στη διαδήλωση, άλλο τόσο έχουν και οι έμποροι των καταστημάτων στο κέντρο, και οι εργαζόμενοι που μετακινούνται για να πάνε στη δουλειά τους. Άλλωστε σκοπός μιας διαδήλωσης είναι να πιέσει την εξουσία έχοντας σύμμαχο την κοινωνία. Όταν η κοινωνία σιχτιρίζει τους διαδηλωτές λόγω του ολιγάριθμού τους, ο σκοπός της διαδήλωσης γυρνάει μπούμερανγκ και εξυπηρετεί την εξουσία.
