Είναι τρομερό να αγαπάς
ότι μπορεί να αγγίξει ο θάνατος.
Είναι τρομακτικό πράγμα να αγαπάς,
να ελπίζεις, να ονειρεύεσαι και να υπάρχεις.
Να υπάρχεις, μα και να χάνεις…
Είναι ανόητο, μα είναι και ιερό,
είναι ιερό πράγμα να αγαπάς.
Γιατί η ζωή σου έζησε μέσα μου,
το γέλιο σου κάποτε με σήκωσε ψηλά,
τα λόγια σου ήταν ένα δώρο για μένα.
Και να το θυμάσαι, πως αυτό φέρνει οδυνηρή χαρά.
Είναι ανθρώπινο να αγαπάς,
είναι ιερό ν 'αγαπάς ότι έχει αγγίξει ο θάνατος.
Το ποίημα αποδίδεται στον Εβραίο ποιητή και φιλόσοφο Yehuda Halevi, που έζησε στην Ισπανία τον 11ο αιώνα.
Ο άνθρωπος διέσχισε τη ζώνη του Κάιπερ και κατευθύνεται προς τις εσχατιές του γαλαξία. Όμως δεν μπορεί να απαλλαγεί από την αρχέγονη ροπή να σπέρνει τον όλεθρο. Σαν να πρόκειται για κληρονομική ασθένεια που απλά περιμένουμε να εκδηλωθεί.
Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία. Ενός λαού που ο φόρος αίματος της ελευθερίας δεν έχει εξοφληθεί ακόμη. Τους έλαχε ο κλήρος να κουβαλήσουν το σταυρό του μαρτυρίου για λογαριασμό ολόκληρης της Ευρώπης. Η τιμή της άλλοτε «σκοτεινής ηπείρου», δοκιμάζεται πάλι στα βομβαρδισμένα κτίρια του Κιέβου, της Μαριούπολης, της Οδησσού.
Δυστυχώς ο πόλεμος φαίνεται πως θα διαρκέσει για πολύ ακόμα. Όσο οι υπερασπιστές της ελευθερίας δεν πετυχαίνουν αποφασιστική νίκη. Και όσο οι ορδές τζιχαντιστών Ορκ, βαρυποινιτών και μισθοφόρων που έχει εξαπολύσει ο διαταραγμένος ένοικος του Κρεμλίνου, εξακολουθούν να σκορπίζουν φρίκη. Όλοι το ξορκίζουν, μα μπροστά στο φάσμα της ήττας, η κλιμάκωση του πολέμου θα είναι αναπόφευκτη. Τότε μπορεί οι πύλες του Άδη να ανοίξουν διάπλατα για όλους μας…
Αν άξαφνα κατέρρεε ο πολιτισμός μας, ίσως οι αρχαιολόγοι του μέλλοντος να ανακάλυπταν τα αίτια. Κατά πάσα πιθανότητα, οι έρευνες τους θα οδηγούσαν στην καταστροφή που συντελείται ήδη στις πεδιάδες της Ουκρανίας. Δεν είμαι σίγουρος αν θα μπορούσαν να εντοπίσουν τις λανθάνουσες δυνάμεις που θα εξηγούσαν τον αφανισμό μας.
Στην ασθένεια που εξαπλώνεται σαν επιδημία εντός του κοινωνικού ιστού. Την ηθική εξαχρείωση, τη μισαλλοδοξία, την τύφλωση, την τοξικότητα και τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας.
Πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν με συμπάθεια τον εισβολέα; Σε ποιο κώδικά ηθικής, νομιμοποιείται η επίθεση σε ανεξάρτητο κράτος και η απόπειρα εξανδραποδισμού των κατοίκων του;
Πόση δόση αφέλειας και ανοησίας μπορεί να αιτιολογήσει προληπτική επίθεση σε μια χώρα που δήθεν κατοικείται από ναζιστές και κίναιδους;
Ποια ανθρώπινη συνθήκη ή άγραφος νόμος επιτρέπει τον ακρωτηριασμό ενός ανεξάρτητου έθνους;
Θα μπορούσαν να αφυπνιστούν από την καλλιτεχνική διανόηση του τόπου, αλλά αυτοί είναι με τον άνθρωπο και δεν παίρνουν θέση σε «προβοκατόρικα» διλήμματα. Άσε που είναι απασχολημένοι με τον «ανένδοτο» αγώνα διορισμού στο δημόσιο και δεν προλαβαίνουν να θρηνήσουν.
Οι συνήθεις ακτιβιστές του πληκτρολογίου, είναι σε ανοιχτό δίαυλο με τους ιεραπόστολους του Κρεμλίνου και εστιάζουν στην αυταρχικότητα της κυβέρνησης και την ακρίβεια, που είναι πολύ σημαντικότερα. Και δεν είναι κουτοί να πιστέψουν ότι η ακρίβεια οφείλεται εν μέρει στον πόλεμο.
Δεν ξέρω αν είναι χειρότερος, ο πομπός ή ο δέκτης σε αυτή την περίπτωση. Πάντως, όσοι περιμένουν από τους καθοδηγητές να τους δώσουν γραμμή, πότε θα θρηνήσουν, πότε θα εξοργιστούν και πότε θα καταγγείλουν, είναι ανάξιοι συμπάθειας. Είναι μεγάλη δυστυχία να είναι κάποιος νηπενθής και η έλλειψη ενσυναίσθησης, μπορεί να υποδηλώνει ψυχοπάθεια.
Είναι ασυγχώρητο για την παράταξη που υπέφερε από τις διώξεις και τα ξερονήσια να αρνείται τον ηρωισμό σε όσους πολεμούν, επειδή δεν ασπάζονται την ίδια ιδεολογία. Εκείνοι που με αυταπάρνηση μάχονται για την πατρίδα, την οικογένεια, τους αγαπημένους τους, στερούνται το δικαίωμα γιατί δεν ταιριάζουν στο μανιχαϊστικό αφήγημα που έχουν οι σύντροφοι για τον κόσμο.
Στην εποχή της αστραπιαίας πληροφορίας, η προσοχή μας διασπάται από θορύβους. Είναι οι ψίθυροι όμως που κρύβουν την αλήθεια. Και οι ψίθυροι είναι εκκωφαντικοί. Δεν μας ενώνει πια η αγάπη αλλά το μίσος.
Το μίσος αποδεικνύεται ισχυρότερο των αισθημάτων στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Είναι το απόλυτο διεγερτικό και το ασφαλέστερο κίνητρο για να κινητοποιήσει τον εγκέφαλο και τα αντανακλαστικά των χρηστών. Είμαι πεπεισμένος, ότι εν γνώσει τους διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις. Είναι το αναλγητικό για να καταπραΰνουν το μίσος που κατατρώγει την ψυχή τους. Δεν είναι μυστικό πως οι λαϊκιστές ηγετίσκοι επενδύουν στο μίσος, καθώς εγγυάται περισσότερους και πιο αφοσιωμένους ακόλουθους.
Στον Αγαμέμνονα του Αισχύλου γίνεται λόγος για τον οιωνό, προτού οι Αχαιοί σαλπάρουν για την Τροία. Οι αετοί του Δία κατασπάραξαν μία ετοιμόγεννη λαγουδίνα. Ο μάντης Κάλχας το ερμήνευσε ότι είναι οι δύο αρχιστράτηγοι, που θα κυριεύσουν την Τροία. Για τον Αγαμέμνονα δεν είναι παρά μία από τις ύβρεις που θα διαπράξει μέχρι τον τελειωτικό χαμό του. Η τελευταία και πιο συμβολική θα είναι όταν θα περπατήσει πάνω στο κόκκινο χαλί που έχει στρώσει η Κλυταιμνήστρα, κατά την επιστροφή του. Λίγο αργότερα θα ξεψυχήσει σε μια λίμνη αίματος.
Η μοίρα των τυράννων είναι προδιαγεγραμμένη. Κάποια στιγμή θα συναντήσουν το πεπρωμένο τους και όσο μεγαλύτερη η ύβρις, τόσο πιο θορυβώδης και ταπεινωτική θα είναι η πτώση τους. Προηγουμένως όμως θα επιχειρήσουν να καταστρέψουν το πεπρωμένο όλων όσων θα βρεθούν στο διάβα τους.
* Ο Νικόλαος Δ. Τσαγκανέλιας εργάζεται για πάνω από 27 χρόνια στον χρηματοοικονομικό χώρο. Από το 2015 εργάζεται στην Tavira Securities με έδρα το Λονδίνο, ως Hedge Fund Operations & Risk.
