Ξεκίνησε και επίσημα σήμερα Σάββατο η προεκλογική περίοδος, με τη θυροκόλληση του προεδρικού διατάγματος διάλυσης της Βουλής στο περιστύλιο.
Η Βουλή, που θα προκύψει από τις εκλογές της 21ης Μαΐου θα συγκληθεί στις 11 πμ της Πέμπτης, 1 Ιουνίου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των νέων βουλευτών, ενώ την επομένη, Παρασκευή 2 Ιουνίου, η νέα Βουλή θα εκλέξει τον πρόεδρο του σώματος. Το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής θυροκόλλησε στην ανατολική είσοδο του Μεγάρου, περί τις 20:10, ο φρούραρχος της Βουλής, ταξίαρχος Φώτης Ντουίτσης.
Τα κόμματα μέσα στις επόμενες τέσσερις εβδομάδες θα αναπτύξουν την προεκλογική στρατηγική με την οποία θα οδηγηθούν στις κάλπες της 21ης Μαΐου.
Προηγήθηκε το πρωί, η επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία υπέγραψε το σχετικό διάταγμα διάλυσης της Βουλής.
Τόσο ο Κυρ. Μητσοτάκης όσο και η Κατ. Σακελλαροπούλου απηύθυναν έκκληση για μία προεκλογική εκστρατεία γόνιμη και ήρεμη, χωρίς τοξικότητα. Ενώ, λίγη ώρα αργότερα, στο διάγγελμά του ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η πολιτική σταθερότητα γίνεται εθνική αναγκαιότητα.
Υπενθυμίζεται ότι οι επερχόμενες εκλογές θα είναι οι πρώτες που θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής, μετά το 1989, και τις τριπλές τότε εκλογές, μέχρι την αυτοδυναμία.
Εκτός σοβαρού απροόπτου, οι δεύτερες κάλπες, οι οποίες πάντως θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που ψήφισε η ΝΔ, φαίνεται πως θα είναι αναπόφευκτες. Ακολουθεί ο οδικός χάρτης των εκλογών του 2023.
Ο δρόμος προς τις κάλπες
1. Αλλαγή σκυτάλης στο Υπουργείο Εσωτερικών
Την Παρασκευή ανακοινώθηκε ότι τον υπουργό Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, αντικαθιστά με καθήκοντα υπηρεσιακής υπουργού η Καλλιόπη Σπανού, καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η οποία είχε διατελέσει και Συνήγορος του Πολίτη. Η ορκωμοσία της θα γίνει την Κυριακή, στις 18:00.
Νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος στη θέση του Γιάννη Οικονόμου, ο οποίος κατέρχεται στις εκλογές, αναλαμβάνει ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος. Η έως σήμερα αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη αναλαμβάνει τη θέση Συμβούλου σε Διεθνή Θέματα και Σχέσεις με Διεθνή ΜΜΕ.
2. Διακομματική επιτροπή για τους εκλογικούς κανόνες
Μετά την επίσημη διάλυση της Βουλής θα συνεδριάσει η Διακομματική Επιτροπή, η οποία θα ορίσει τους κανόνες του εκλογικού «παιχνιδιού».
Τα κόμματα θα ορίσουν εκπρόσωπο, ο οποίος θα μετάσχει στις διαβουλεύσεις για την κατανομή του τηλεοπτικού χρόνου με βάση τα τελευταία ποσοστά του κάθε σχηματισμού, καθώς και οι περιορισμοί στις εμφανίσεις των υποψηφίων στα ΜΜΕ.
Οι κάλπες της απλής αναλογικής
Δεδομένου ότι οι κάλπες της απλής αναλογικής, στις 21 Μαΐου, θεωρείται απίθανο να αναδείξουν αυτοδύναμη κυβέρνηση, την επομένη της εκλογικής αναμέτρησης, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του πρώτου κόμματος.
Θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής που θέσπισε ο εκλογικός νόμος 4406/2016 (διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ). Οι επόμενες εκλογές ωστόσο, θα διεξαχθούν με βάση το νόμο 4654/2020 (διακυβέρνηση ΝΔ), που ενισχύει το πρώτο κόμμα με έως και 50 έδρες. Σημειώνεται ότι με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 (άρθρο 54) το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.
Το έργο της ΙΗ' περιόδου της Βουλής (2019-2023)
Ο κάθε αρχηγός έχει δικαίωμα να κρατήσει τη διερευνητική εντολή για τρεις μέρες, συνολικά δηλαδή εννέα ημέρες, με τη δυνατότητα ωστόσο να την παραδώσει ακόμη και την ίδια ημέρα ή και να μην τη λάβει καν.
Εφόσον διαπιστωθεί αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, τότε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, θα συγκαλέσει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό την προεδρία της, σε μια ύστατη προσπάθεια σχηματισμού Οικουμενικής κυβέρνησης. Μία τέτοια προοπτική θεωρείται επίσης αδύναμη.
Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί ως το αργότερο την Τρίτη 30 Μαΐου.
Η επόμενη κίνηση είναι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ορίσει πρωθυπουργό έναν από τους προέδρους των τριών ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας και θα ορκιστεί Υπηρεσιακή Κυβέρνηση, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.
Μετά την ορκωμοσία της, η νέα Βουλή θα συνεδριάσει, θα εκλέξει προεδρείο και μετά από μια ημέρα θα εκδοθεί προεδρικό διάταγμα για τη διάλυσή της.
Δεύτερες κάλπες: Η ημερομηνία και τα δύο σενάρια
Με βάση το χρονοδιάγραμμα, οι δεύτερες κάλπες θα στηθούν το αργότερο στις αρχές Ιουλίου, με επικρατέστερη ημερομηνία την 2α Ιουλίου.
Δεν θα υπάρχει σταυρός προτίμησης για τους υποψηφίους βουλευτές αλλά λίστα που θα καταρτίζουν τα κόμματα (η σειρά της οποίας καθορίζεται από την επίδοση των υποψηφίων στις πρώτες) επειδή δεν θα έχει συμπληρωθεί 18μηνο από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση.
Οι δεύτερες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με το νέο εκλογικό σύστημα που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, το οποίο καθορίζει το μπόνους των εδρών ανάλογα με το ποσοστό που θα λάβει το πρώτο κόμμα. Έτσι, για να πάρει το πρώτο κόμμα μπόνους 20 εδρών θα πρέπει να έχει λάβει ποσοστό τουλάχιστον 25% και από κει και πέρα για κάθε επιπλέον 0,5 μονάδες που λαμβάνει θα εκλέγει 1 επιπλέον βουλευτή μέχρι να φτάσει συνολικά τις 40 έδρες λαμβάνοντας ποσοστό τουλάχιστον 35% πανελλαδικά.
Με το νέο εκλογικό σύστημα το όριο της αυτοδυναμίας, κινείται στο 37,5% ανάλογα φυσικά και με το ποσοστό που πήραν τα κόμματα που μένουν εκτός βουλής.
Αν και εφόσον κάποιο κόμμα συγκεντρώσει αυτοδυναμία, τότε η χώρα αποκτά αμέσως κυβέρνηση. Αν όμως αυτό δεν συμβεί, τότε ξεκινά εκ νέου από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας η διαδικασία των διερευνητικών εκλογών.
Το καλό σενάριο σε αυτή την περίπτωση είναι να υπάρξει η απαραίτητη συνεργασία κομμάτων για να σχηματιστεί κυβέρνηση και ως τα μέσα Ιουλίου να έχει ξεκινήσει το έργο της.
Το κακό σενάριο θα ήταν η ανάγκη για προσφυγή σε τρίτες κάλπες το φθινόπωρο.
Διαβάστε επίσης:
Εκλογές 2023: Μάθε πού ψηφίζεις
Κυρ. Μητσοτάκης: Εθνικός στόχος η επενδυτική βαθμίδα, αναγκαιότητα η πολιτική σταθερότητα
