«Ο γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου είναι μέρος της στρατηγικής μας» δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του, επισημαίνοντας πως η «ελληνική κοινωνία είναι πολύ πιο έτοιμη και ώριμη». Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν, όπως ήταν αναμενόμενο, έντονο δημόσιο ενδιαφέρον, όχι μόνο γιατί η ισότητα στο γάμο ανεξαρτήτως φύλου είναι μια εμβληματική μεταρρύθμιση, αλλά και γιατί διαφέρουν από τις προηγούμενες.
Τι άλλαξε; Μέχρι τώρα η βαρετά συνηθισμένη απάντηση που παίρναμε στο γιατί δεν προχωράει η ισότητα στο γάμο ήταν ότι η κοινωνία δεν είναι έτοιμη και ώριμη. Αν και υπήρχαν έντονες ενδείξεις περί του αντιθέτου (στην πραγματικότητα ο πολιτικός κόσμος δεν ήταν έτοιμος και ώριμος), οι πολιτικοί αρχηγοί, παρ’ ότι συγκαταβατικοί, δήλωναν ότι πρέπει να έρθει το πλήρωμα του χρόνου, η κατάλληλη στιγμή.
Αυτή η στάση είναι τραγική και απαράδεκτη από μόνη της, αν συλλογιστούμε ότι μιλάμε για ανθρώπινες ζωές στις πλάτες των οποίων παίζεται αυτό το πολιτικό παιχνίδι. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαπραγμάτευτα. Δεν υπόκεινται στην έγκριση της πλειοψηφίας. Αντίθετα ισχύουν καθολικά για όλα τα μέλη της κοινωνίας, ακριβώς για να κατοχυρώσουν τις μειονότητες, ώστε να έχουν αυτά που δικαιούνται.
Η υπόσχεση και η προοπτική ότι «κάποια στιγμή», «σιγά σιγά», «με υπομονή» θα έχει και η Ελλάδα ισότητα στο γάμο δε λύνει τα τρέχοντα προβλήματα. Τα προβλήματα υπάρχουν ήδη: οι οικογένειες μη ετερόφυλων ζευγαριών υπάρχουν ήδη και έχουν ανάγκες τώρα, δε θα αρχίσουν να ξεφυτρώνουν, όταν ψηφιστεί ο νόμος. Κάθε μέρα που περνάει χωρίς ισότητα στο γάμο είναι κόστος που υφίσταται το κάθε μη ετερόφυλο ζευγάρι, που δεν μπορεί να απολαύσει τα πλήρη δικαιώματα που έχουν οι πλήρως αναγνωρισμένοι σύζυγοι.
Ακόμα περισσότερο, είναι κόστος και ρίσκο που υφίστανται τα παιδιά μη ετερόφυλων γονέων, που δεν μπορούν να απολαύσουν τη νομική προστασία και των δύο γονέων. Για κάποιες και κάποιους από μας η ισότητα στο γάμο θα έρθει πολύ αργά: μπορεί να έχει προηγηθεί ο χωρισμός ή, ακόμα χειρότερα, ο θάνατος ενός από τους συζύγους.
Εφόσον λοιπόν αναγνωρίζει πλέον και ο πρωθυπουργός ότι ακόμα και αυτό το έστω και έωλο επιχείρημα έχει πάψει να ισχύει, οι δικαιολογίες τελείωσαν. Η ισότητα στο γάμο μπορεί και πρέπει να περάσει άμεσα με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Κι αυτή είναι η άλλη αλλαγή που διακρίνουμε. Η τρέχουσα πολιτική συγκυρία καταρρίπτει τη θεωρία των αρνητών της ισότητας ότι το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα είναι μια «ιδεολογία» συγκεκριμένου πολιτικού χώρου. Ο σεβασμός της ισότητας, των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων δεν ανήκει στην πολιτική ατζέντα μιας παράταξης, αλλά διατρέχει όλο το φάσμα του δημοκρατικού τόξου. Οι δυνάμεις που αρνούνται την ισότητα, θέτουν εαυτούς εκτός του δημοκρατικού τόξου.
Η Ελλάδα πέρα από το ότι οφείλει ίση μεταχείριση στους πολίτες της, έχει και μια λαμπρή ευκαιρία να δημιουργήσει ένα νέο αφήγημα. Παρ’ ότι η ισότητα στο γάμο δεν είναι το ταβάνι της πλήρους κοινωνικής ισότητας, είναι τόσο εμβληματική, ώστε κατατάσσει μια χώρα αμετάκλητα στον ελεύθερο κόσμο. Είναι η βάση. Το νέο αυτό αφήγημα η Ελλάδα το έχει ιδιαίτερη ανάγκη μετά από την οικονομική κρίση, αλλά και με την ολοένα και εντονότερη πόλωση στο διεθνές σύστημα. Η συγκυρία του EuroPride 2024, που θα φιλοξενηθεί στη Θεσσαλονίκη και θα στρέψει τη διεθνή προσοχή στην Ελλάδα, δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερες ευκαιρίες για την ανάδειξη των ελληνικών δυνατοτήτων. Στο χέρι μας είναι να μην πάνε χαμένες.
* Αποστόλης Καραμπαΐρης, εκπρόσωπος Thessaloniki Pride
Διαβάστε επίσης:
Έκθεση Pew Research Center: Ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών - Τι ισχύει στην Ευρώπη
