Του Αλέξανδρου Διαμάντη
Επιφυλάξεις για την συνταγματικότητα του νομοσχεδίου για το «πόθεν έσχες» που συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής διατηρεί η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής και τέσσερις δικαστικές ενώσεις. Αγκάθι αποτελεί η υποχρέωση δήλωσης μετρητών και τιμαλφών που βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος αλλά και η υποχρέωση υποβολής δήλωσης και του εν διαστάσει συζύγου.
Συγκεκριμένα, η Επιστημονική Υπηρεσία (που έχει απλώς γνωμοδοτικό ρόλο) επικαλείται την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ περί αντισυνταγματικότητας της διάταξης του προηγούμενου νόμου, που προέβλεπε την υποχρεωτική δήλωση μετρητών άνω των 15.000 ευρώ τα οποία βρίσκονται εκτός πιστωτικών ιδρυμάτων ή σε θυρίδες, αλλά και κινητών αξίας πάνω από 30.000 ευρώ.
Μέσω αυτού του επιχειρήματος υποστηρίζει ότι επειδή η σχετική διάταξη δεν αφαιρέθηκε αλλά επαναδιατυπώθηκε (απλώς αυξήθηκαν τα ποσά, και για εκτός τραπεζικού συστήματος και σε θυρίδες από τα 15.000 πήγε στα 30.000 ευρώ και αντιστοίχως η αξία των κινητών ανέβηκε από τα 30.000 ευρώ στα 40.000 ευρώ) προκύπτει ζήτημα αντισυνταγματικότητας.
Στην ίδια λογική βρίσκονται και οι δικαστικές ενώσεις αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Με το άρθρο 2 παρ. 3 του σχεδίου νόμου καθιερώνεται η υποχρέωση δήλωσης μετρητών χρημάτων, εφόσον το συνολικό ποσό που κατέχει ο υπόχρεος υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ, και κινητού, εφόσον η αξία του υπερβαίνει τις 40.000 ευρώ. Ωστόσο, με την απόφαση 2649/2017 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι η υποχρέωση αναφοράς στην Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης μετρητών που δεν περιλαμβάνονται σε καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα και κινητών μεγάλης αξίας αντίκειται σε συγκεκριμένα άρθρα του Συντάγματος, ανεξαρτήτως του ύψους των μετρητών και της αξίας των κινητών για τα οποία θεσπίζεται η υποχρέωση», επισημαίνουν μεταξύ άλλων στο υπόμνημά τους η Ένωση Δικαστικών Λειτουργών του Συμβουλίου της Επικρατείας, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, η Ένωση Δικαστικών Λειτουργών του Ελεγκτικού Συνεδρίου και η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος.
Σε ό,τι αφορά την υποχρέωση των εν διαστάσει συζύγων να υποβάλουν δήλωση πόθεν έσχες, η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής αναφέρει πως σε κατάσταση διάστασης, το δεύτερο μέρος παύει να αποτελεί στενά συνδεόμενο πρόσωπο με τον υπόχρεο και η περιουσιακή τους κατάσταση παύει να είναι κοινή, ως εκ τούτου η σχετική υποχρέωση εκλείπει.
Ούτως ή άλλως, υπογραμμίζουν σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα «καθένας από τους πρώην συζύγους είναι υποχρεωμένος να δίνει στον άλλο ακριβείς πληροφορίες για την περιουσία του και τα εισοδήματά του, εφόσον είναι χρήσιμες για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής», και μόνον για τον λόγο αυτό.
