θετική ατμόσφαιρα στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας και την ισχυρή βούλησή τους να διατηρηθεί, επιβεβαίωσαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της ωριαίας συνάντησής τους, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να ξεκινήσει πολιτικός διάλογος στα μέσα Οκτωβρίου και να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.
Όπως ανέφεραν ανώτερες κυβερνητικές πηγές «υπάρχει αληθινή διάθεση για να συνεχιστεί η αποκλιμάκωση που αποτελεί προϋπόθεση για τα επόμενα βήματα» και ότι το κλίμα ήτα θετικό παρόμοιο με εκείνο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, συμφώνησαν στον οδικό χάρτη των επαφών των δύο χωρών, όπως αυτός καθορίστηκε στη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών στις 5 Σεπτεμβρίου και περιλαμβάνει:
- Πολιτικό διάλογο (θα εκκινήσει στις 16 Οκτωβρίου)
- Θετική ατζέντα (θα εκκινήσει στις 17 Οκτωβρίου).
- Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
- Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη)
Τα ίδια πρόσωπα σημειώνουν ότι οι δύο ηγέτες αντήλλαξαν ακόμη απόψεις για περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, όπως η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου, καθώς οι δύο χώρες βίωσαν πρόσφατα σοβαρές φυσικές καταστροφές και συμφώνησαν ότι η ενίσχυση της συνεργασίας στην Πολιτική Προστασία αποτελεί προτεραιότητα.
Επίσης οι κκ Μητσοτάκης και Ερντογάν συμφώνησαν ακόμη να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος, αναγνωρίζοντας ότι αποτελεί κοινή πρόκληση.
Μετά το πέρας της συνάντησης ανώτατη κυβερνητική πηγή ανεγνώριζε πως σε σχέση με την προηγούμενη συνάντηση των δύο ηγετών στο Βίλνιους της Λιθουανίας «έγινε ένα βήμα παραπάνω» στο πεδίο των Ελληνοτουρκικών σχέσεων εξηγώντας μεταξύ άλλων ότι «είναι πολύ θετικό ότι κατεγράφη ειλικρινής διάθεση από την πλευρά της Τουρκίας, ώστε να υπάρξει συνέχεια στην αποκλιμάκωση της έντασης».
Η ίδια πηγή υπογράμμιζε ότι «η διαφύλαξη του καλού κλίματος, αλλά και η καλλιέργεια αμοιβαίου κλίματος εμπιστοσύνης είναι απαραίτητη προϋπόθεση» για την περαιτέρω εξομάλυνση των διμερών μας σχέσεων με την Τουρκία.
Στο κατά πόσον οι δύο ηγέτες υπεισήλθαν στο ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, τόνισαν πως «πρόκειται για ένα περίπλοκο ζήτημα» και ότι χρειάζεται χρόνος, ώστε το θετικό κλίμα να δημιουργήσει συνθήκες, ώστε οι δύο χώρες να αποπειραθούν να επιλύσουν τη μία και μόνη διαφορά, που τις χωρίζει.
Τόνισαν ακόμα ότι στα ελληνοτουρκικά δεν πρέπει να βάζουμε υψηλούς στόχους και πρόσθεσαν ότι υπάρχει οδικός χάρτης, προσέγγισης των δύο χωρών, αλλά τα θέματα είναι περίπλοκα και η παραπομπή θεμάτων στη Χάγη παραμένει ακόμα πολύ μακριά.
Προϋπόθεση είναι να υπάρχει ένα καλό κλίμα, τόνισαν και εκτίμησαν ότι είναι θετική η εκτίμηση πως οι δύο πλευρές θα είναι συνεπείς σε ότι έχουν συμφωνήσει.
Σε ό, τι αφορά στο Κυπριακό, οι ανώτατες κυβερνητικές πηγές εξήγησαν πως πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να αναφερθεί στο θέμα αυτό κατά την αυριανή του ομιλία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Σύμφωνα με ανώτατη κυβερνητική πηγή, ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε ότι οποιαδήποτε λύση στο Κυπριακό εκτός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών είναι μία άκρως αντιπαραγωγική συζήτηση, τόνισε, ωστόσο, πως έχει σημασία πως καταγράφεται θετικό momentum στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις «παρά τις μεγάλες δυσκολίες, που υπάρχουν στο Κυπριακό».
Μάλιστα, κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι θα πρέπει να επαναληφθεί η τριμερής, αλλά και να υπάρξουν απεσταλμένοι για το Κυπριακό. Όπως επισήμαναν «η Ελλάδα ποτέ δεν έχει αποσείσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Κύπρου και πως όσο βελτιώνεται το κλίμα με την Τουρκία, τόσο θετικό θα είναι και για την Κύπρο».
Σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό κατέστη σαφές στην τουρκική πλευρά ότι «δεν πρέπει να υπάρχουν βάρκες στο Αιγαίο» και πως είναι αμοιβαία ωφέλιμο και για τις δύο πλευρές να υπάρξει αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ζητήματος.
Κυρ. Μητσοτάκης: Παραγωγική η συνάντηση
Μετά τη συνάντηση ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «είχαμε μία παραγωγική συζήτηση με τον Πρόεδρο Ερντογάν παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών και των Διπλωματικών μας Συμβούλων» και σημείωσε ότι συμφώνησαν:
«Να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε να εμβαθύνουμε το θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το οποίο έχει εγκαθιδρυθεί τους τελευταίους μήνες, και προσδιορίσαμε με σαφήνεια το επίπεδο των επαφών και των συναντήσεων για το επόμενο διάστημα σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αλλά και προώθησης της θετικής ατζέντας».
Επίσης, γνωστοποίησε ότι υπήρξε συμφωνία το επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας να διεξαχθεί στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.
«Ταυτόχρονα, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για μια σειρά από κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες μας. Να σταθώ ενδεικτικά στο πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης, όπου πιστεύω ότι είναι απαραίτητη η συνεργασία της Τουρκίας προκειμένου να μειωθούν στο ελάχιστο οι μεταναστευτικές ροές», πρόσθεσε.
Αλλά, φυσικά, συνέχισε ο πρωθυπουργός, «συζητήσαμε και τα ζητήματα και τις μεγάλες προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, καθώς Ελλάδα και Τουρκία είναι δύο μεσογειακές χώρες, οι οποίες και αυτό το καλοκαίρι βρέθηκαν αντιμέτωπες με σημαντικές φυσικές καταστροφές, προϊόν της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής κρίσης, η οποία είναι ήδη εδώ μαζί μας».
«Πιστεύω ότι και αυτό το πεδίο συνεργασίας μπορεί να διερευνηθεί περισσότερο, έτσι ώστε να τύχει αντικείμενο και κάποιων συγκεκριμένων συμφωνιών, οι οποίες θα υπογραφούν στα πλαίσια του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, τον Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη», κατέληξε.
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου
«Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Recep Tayyip Erdogan, παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών, κκ. Γιώργου Γεραπετρίτη και Hakan Fidan.
Οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν τη θετική ατμόσφαιρα στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας και την ισχυρή βούλησή τους να διατηρηθεί.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Recep Tayyip Erdogan συμφώνησαν στον οδικό χάρτη των επαφών των δύο χωρών, όπως αυτός καθορίστηκε στη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών στις 5 Σεπτεμβρίου και περιλαμβάνει:
Τις συναντήσεις στα μέσα Οκτωβρίου των αρμόδιων για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα Υφυπουργών Εξωτερικών, τις συναντήσεις εντός του Νοεμβρίου για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.
Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν ακόμη απόψεις για περιφερειακά και διεθνή ζητήματα.
Συζήτησαν επίσης για την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου, καθώς οι δύο χώρες βίωσαν πρόσφατα σοβαρές φυσικές καταστροφές και συμφώνησαν ότι η ενίσχυση της συνεργασίας στην Πολιτική Προστασία αποτελεί προτεραιότητα.
Συμφώνησαν ακόμη να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος, αναγνωρίζοντας ότι αποτελεί κοινή πρόκληση.
Οι Υπουργοί Εξωτερικών θα συνεχίσουν τη συνεργασία και τον συντονισμό για να προωθήσουν τον συμφωνημένο οδικό χάρτη».
Η πρώτη συνάντηση στη Νέα Υόρκη
Στη συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στο «σπίτι της Τουρκίας», δηλαδή στην έδρα της διπλωματικής αποστολής της Άγκυρας στον ΟΗΕ, συμμετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και η διευθύντρια του διπλωματικού Γραφείου του πρωθυπουργού Άννα Μαρία Μπούρα.
Τον Ερντογάν συνόδευσαν ο νέος διοικητής της ΜΙΤ Ιμπραήμ Καλίν και ο διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου της Τουρκίας Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.
Στα πρώτα λεπτά της συνάντησης μπροστά στις κάμερες οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν χειραψίες και ήταν χαμογελαστοί.
«Ακόμα και αν συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε σε συγκεκριμένα θέματα που έχουν να κάνουν με την εδαφική κυριαρχία μπορούμε να αφήσουμε την πόρτα ανοικτή και αυτό θα επιδιώξω στη συνάντησή μου με τον Ερντογάν», ανέφερε νωρίτερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN.
Συγκεκριμένα, ερωτηθείς για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σημείωσε ότι «θα είναι η δεύτερη μας συνάντηση από τότε που επανεκλεγήκαμε με ισχυρή εντολή και προσδοκώ να οικοδομήσουμε πάνω στο θετικό μομέντουμ που έχει δημιουργηθεί στη σχέση μεταξύ των δύο χωρών».
Συνεχίζοντας για τις διαφορές μεταξύ των δύο χωρών ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως «είναι μακρές και έχουμε μια βασική διαφορά με την Τουρκία, τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο και πρόσθεσε «δεν είναι εύκολο να επιλυθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλα πεδία ή να έχουμε έναν βαθμό τουρκικής επιθετικής συμπεριφοράς που ωθεί τις δύο χώρες στις παρυφές μιας ένοπλης σύγκρουσης».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε πως «ακόμα και αν συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε σε συγκεκριμένα θέματα που έχουν να κάνουν με την εδαφική κυριαρχία μπορούμε να αφήσουμε την πόρτα ανοικτή και αυτό θα επιδιώξω στη συνάντησή μου με τον Ερντογάν»
Τι επιδιώκουν οι δύο πλευρές
Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν τη βασική ατζέντα στην οποία θα στηριχθούν οι τεχνικές συνομιλίες τον Οκτώβριο, αλλά και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο αναμένεται να συνεδριάσει στη Θεσσαλονίκη στις αρχές Δεκεμβρίου. Και οι δύο πλευρές προσέρχονται με πάγιες θέσεις, αναζητώντας ωστόσο μια κοινή συνισταμένη για την επίλυση των διαφορών.
Αγκάθι στις σχέσεις των δύο χωρών παραμένει το Κυπριακό πολλώ δε μάλλον μετά και τις χθεσινές δηλώσεις του Ερντογάν από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών που ζήτησε την διεθνή αναγνώριση του Ψευδοκράτους.
Όπως τονίζουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση έρχεται σε συνέχεια της πρώτης, που είχαν οι δύο ηγέτες μετά την επανεκλογή τους τον περασμένο Ιούλιο στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας, ενώ λαμβάνει χώρα λίγες ημέρες μετά το ραντεβού των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν στην Άγκυρα.
Υπενθυμίζεται ότι στη συνάντησή τους ορίστηκε ο οδικός χάρτης των επόμενων επαφών των δύο χωρών στο πλαίσιο των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί στο Βίλνιους, ήτοι τον πολιτικό διάλογο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα, σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι επενδύσεις, η γεωργία, το εμπόριο, η ναυτιλία, η κλιματική κρίση.
Μπαράζ συναντήσεων έχει προγραμματίσει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, στο περιθώριο της 78ης γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, στην Νέα Υόρκη.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι αποδίδουν μεγάλη σημασία στην αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, καθώς και στην τακτική επαφή που έχουν πλέον οι δύο υπουργοί Εξωτερικών.
Όπως το θέτουν τα ίδια πρόσωπα το «να μπορούμε να συνομιλούμε με την Τουρκία, να μπορούμε να δεχόμαστε ότι τα ζητήματά μας θα μπορούν να επιλύονται μόνο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας και όταν διαφωνούμε να μην οδηγούμε τα πράγματα στα άκρα και να μην έχουμε εντάσεις, όπως αυτές που είχαμε στο πρόσφατο παρελθόν με υπαιτιότητα της Τουρκίας» αποτελεί πάγια επιδίωξη της Αθήνας.
