Ένα βήμα μπροστά, δύο βήματα πίσω: Κάπως έτσι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το κεφάλαιο για τη μεταναστευτική πολιτική που περιλαμβάνεται στη συμφωνία - συμβόλαιο μεταξύ των τριών κομμάτων του νέου γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού. Στην προσπάθειά τους για έναν ακόμη συμβιβασμό, βρήκαν μια εντελώς σολομώντεια λύση, μετατρέποντας την παράτυπη μετανάστευση σε… νόμιμη. Με ορατούς πλέον τους κινδύνους για τις χώρες πρώτης υποδοχής.
Περισσότερα δικαιώματα για τους αιτούντες άσυλο, διευκόλυνση των διαδικασιών για τους καταρτισμένους εργαζόμενους, απλοποίηση της διαδικασίας απονομής της γερμανικής ιθαγένειας, υιοθετώντας και την πολυϊθαγένεια: Αυτό είναι το πλαίσιο της νέας γερμανικής μεταναστευτικής πολιτικής.
Στη Γερμανία, πολλοί είναι εκείνοι οι αναλυτές που από την πρώτη στιγμή έσπευσαν να καυτηριάσουν την απότομη στροφή, μιλώντας για αναβίωση των πολυπολιτισμικών οραμάτων.
Η κόκκινη - πράσινη - κίτρινη συμμαχία δηλώνει μεν ότι θέλει να μειώσει την παράτυπη μετανάστευση, πλην όμως με μια παράδοξη μέθοδο που καθιστά τη Γερμανία ακόμη πιο ελκυστικό πόλο έλξης. Οι Χριστιανοδημοκράτες αντέδρασαν, αλλά η νέα Συμμαχία έσπευσε να υπενθυμίσει πως οι προκάτοχοί της ήταν αυτοί που μετέτρεψαν τη Γερμανία σε πόλο έλξης και όνειρο ζωής για όλους τους μετανάστες του κόσμου.
Αλήθεια είναι, όπως επίσης αλήθεια είναι πως στα φλέγοντα θέματα της μετανάστευσης, της ένταξης και της ιθαγένειας, ο τρικομματικός συνασπισμός του «φωτεινού σηματοδότη» (Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι, Φιλελεύθεροι) κυριολεκτικά ανάβει το πράσινο φως σε μια πολύ πιο ανοικτή μεταναστευτική πολιτική.
Έτσι, οι τρεις διακηρύσσουν μεν πως επιθυμία τους είναι να μειωθεί η παράτυπη μετανάστευση – στόχος και για την προηγούμενη κυβέρνηση - αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα το επιδιώξουν είναι να μετατρέψουν – και μάλιστα αναδρομικά – σε νόμιμους τους παράνομους μετανάστες!
Πώς; Με μια σειρά αμφιλεγόμενα βήματα:
Δίνεται η «ευκαιρία για δικαίωμα διαμονής» σε όλους τους μετανάστες που έφτασαν στη Γερμανία το 2015 και το 2016, στη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης. Θεωρείται δε βέβαιο ότι θα διευκολυνθεί και η πολιτογράφηση της λεγόμενης «γενιάς φιλοξενουμένων εργαζομένων» μέσα από την επιεική αντιμετώπισή τους όσον αφορά στη γνώση της γερμανικής γλώσσας.
Μάλιστα, οι αιτούντες άσυλο θα αποκτούν προσωρινή άδεια διαμονής και θα μπορούν να φέρνουν τις οικογένειές τους στη Γερμανία μετά από τέσσερα ως έξι χρόνια, αν καταφέρουν να ενταχθούν αποτελεσματικά. Δηλαδή θα διευκολύνονται ακόμη περισσότερο οι επανενώσεις οικογενειών. Παράλληλα, στη συμφωνία υπάρχει η δέσμευση για «δίκαιες, γρήγορες και νομικά ασφαλείς» διαδικασίες παροχής ασύλου.
Η δε επανεξέταση του καθεστώτος του πρόσφυγα θα γίνεται κατά περίπτωση.
Η νέα κυρίαρχη άποψη είναι πως βασικός υπεύθυνος για μια αποτυχημένη διαδικασία ένταξης είναι η κοινωνία που επιμένει να αγνοεί τους μετανάστες. Ρίχνουν μάλιστα οι νέοι εταίροι τις ευθύνες στον προηγούμενο κυβερνητικό συνασπισμό – με αποτέλεσμα οι Χριστιανοδημοκράτες να κατηγορούν τους πρώην εταίρους τους, τους Σοσιαλδημοκράτες ότι εξαιτίας των νέων συμμάχων τους στριμώχνονται στην «αριστερή γωνία».
Θα μοιράσουν άδειες παραμονής…
Από την ίδια τη Συμφωνία προκύπτει πως οι κυβερνητικοί εταίροι είναι αντίθετοι με την προηγούμενη πρακτική της διαιώνισης των προβλημάτων. Και επομένως, άτομα που την 1η Ιανουαρίου 2022 προκύπτει ότι ζούσαν στη Γερμανία επί πέντε χρόνια και δεν διώκονται ποινικά, θα πρέπει να λάβουν προσωρινή άδεια διαμονής ενός έτους, έως ότου διαπιστωθεί ότι τηρούν όλες τις άλλες προϋποθέσεις για να αποκτήσουν το δικαίωμα διαμονής.
Η αλήθεια είναι πως μόλις τώρα τα κόμματα της γερμανικής αντιπολίτευσης ανακαλύπτουν και αποκρυπτογραφούν τη Συμφωνία όσον αφορά στο μεταναστευτικό. Αρχικά, διαβάζοντας τις 177 σελίδες αυτού του συμβολαίου, όλοι επικεντρώθηκαν σε θέματα όπως η στροφή στην οικονομική πολιτική, στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, στη νομιμοποίηση της κάνναβης.
Και ξαφνικά ανακάλυψαν πως ο «φωτεινός σηματοδότης» τολμά να περιγράψει (για πρώτη φορά) τη Γερμανία ως χώρα με μεταναστευτικό υπόβαθρο ήδη από τη δεκαετία του 1960.
Ήδη ο νόμος του Φεβρουαρίου του 2020 διευκόλυνε την παρουσία στη χώρα μεταναστών με δεξιότητες προκειμένου να καλυφθούν κενά της μεγάλης ζήτησης σε καταρτισμένους εργαζόμενους. Αποτρέποντας συγχρόνως την είσοδο στους ανειδίκευτους.
Παράλληλα, δινόταν το δικαίωμα εισόδου στη χώρα σε ανειδίκευτους νέους κάτω των 25 ετών, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποκτούσαν επαγγελματική εξειδίκευση, θα μπορούσαν να ζουν με ίδια μέσα για έξι μήνες και δεν θα έμεναν στη χώρα πέραν των έξι μηνών.
…και ιθαγένειες
Τώρα, όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Ο νέος οδικός χάρτης προβλέπει αλλαγή στις προϋποθέσεις για ιθαγένεια προς το ευνοϊκότερο για τους μετανάστες. Η γερμανική ιθαγένεια θα μπορεί να απονέμεται μετά από πέντε χρόνια ή μετά από τρία χρόνια αν ο αιτών έχει αποδεδειγμένα ανταποκριθεί και λάβει μέρος στη διαδικασία της Ένταξης.
Με το προηγούμενο καθεστώς απαιτούνταν οκτώ χρόνια για την πρώτη περίπτωση και έξι για τη δεύτερη.
Επίσης, τα παιδιά που γεννιούνται στη Γερμανία από μη Γερμανούς γονείς θα παίρνουν αυτόματα την ιθαγένεια αν ένας από τους δύο γονείς τους κατοικούσε στη χώρα τουλάχιστον επί πέντε χρόνια.
Επιπλέον, υπάρχει σχέδιο για κατάργηση των εμποδίων στην εργασία για εκείνους που ήδη ζουν στη Γερμανία, ενώ θα αλλάξει και το λεκτικό στον νέο νόμο όσον αφορά στην πολιτογράφηση.
Ο προηγούμενος νόμος απαιτούσε εξοικείωση «με τον γερμανικό τρόπο ζωής», αλλά τώρα ανακοινώθηκε πως επί του προκειμένου θα υπάρξουν πιο καθαρά και συγκεκριμένα κριτήρια.
Στη συμφωνία αναφέρεται επίσης ότι απαιτείται μεγαλύτερη συνέπεια όσον αφορά στις απελάσεις, αλλά με τόσες σαρωτικές αλλαγές κάτι τέτοιο μοιάζει περισσότερο με προσχηματική διακήρυξη.
Το παράδοξο είναι ότι προεκλογικά οι Φιλελεύθεροι είχαν κατηγορήσει τους Πράσινους για αφέλεια όσον αφορά τις διακηρύξεις τους για το μεταναστευτικό. Οι διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν, όμως, εξελίχθηκαν χωρίς ιδιαίτερες συγκρούσεις.
Καταρτισμένοι, εργατικοί, έξυπνοι…
Μάλιστα, ο ίδιος ο Κρίστιαν Λίντνερ, αρχηγός των Φιλελευθέρων και μελλοντικός υπουργός των Οικονομικών, με δηλώσεις του στην εφημερίδα «Welt», αντέδρασε στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης περί μετατροπής της Γερμανίας σε πόλο έλξης, περί «επικίνδυνης» μεταναστευτικής πολιτικής και περί «νομιμοποίησης της παράνομης μετανάστευσης». Όπως είπε, «για την προσέλκυση μεταναστών στη Γερμανία ευθύνονται οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Χριστιανοκοινωνιστές. Δεν αντιλαμβάνομαι την κριτική. Προφανώς, αναζητούν λόγους αντιπολίτευσης»!
Όπως επίσης είπε, «ναι, η μετανάστευση καταρτισμένων ανθρώπων, εργατικών χεριών και έξυπνων μυαλών θα είναι ευκολότερη». Σε αντίθεση με την προηγούμενη περίοδο που, όπως λένε οι νέοι σύμμαχοι, η διαδικασία του ασύλου διαρκούσε πολύ, γεγονός το οποίο καταργούσε στην πράξη τον επαναπατρισμό.
Όλα αυτά ακούγονται πολύ ωραία και πολύ φιλομεταναστευτικά. Στην πραγματικότητα, όμως, οι διαφαινόμενοι κίνδυνοι για τις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, διαγράφονται μεγάλοι.
Στους εκτός Ευρώπης καταυλισμούς μεταναστών, η πληροφορία που θα φτάσει είναι πως η Γερμανία άνοιξε τις πόρτες – και όχι ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση αντιμετωπίζει το ζήτημα της μετανάστευσης με ελιτίστικο τρόπο, αποδεχόμενη μόνο τους καταρτισμένους.
Και θα ξεκινήσουν το μεγάλο ταξίδι προς την Ευρώπη. Με πρώτο σταθμό τις χώρες πρώτης υποδοχής…
Η Σοφία Βούλτεψη είναι βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
