Το βράδυ της Τετάρτης ολοκληρώνεται η δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών, που εισάγει την επιστολική ψήφο, η οποία θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου τόσο για τους εντός όσο και για τους εκτός Ελλάδας, ψηφοφόρους.
Η κυβέρνηση προχωρά σε μια τομή, υιοθετώντας μια πρακτική που ενώ σε άλλες δυτικές χώρες είναι κατάκτηση δεκαετιών και δημοκρατική ρουτίνα, στην Ελλάδα το πολιτικό σύστημα εφεύρισκε υπαρκτά και ανύπαρκτα εμπόδια ώστε να μην μπαίνει καν στη συζήτηση για την αναγκαιότητα της.
Η εκτίναξη της αποχής και η συρρίκνωση του ποσοστού αντιπροσώπευσης των πολιτών στις εκλογικές αναμετρήσεις του ’23 ήταν αναγκαία και ικανή συνθήκη για την κυβέρνηση να εμφανιστεί ως επισπεύδουσα. Δεν είναι τεχνικής φύσεως διευκόλυνση στους ψηφοφόρους αλλά αγγίζει το κουκούτσι της δημοκρατίας.
Στις δεύτερες εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023, σημειώθηκε ιστορικό ρεκόρ αποχής που έχει καταγραφεί ποτέ σε εκλογές σε ολόκληρη την περίοδο της μεταπολίτευσης: το 47,17 των εγγεγραμμένων στους καταλόγους δεν προσήλθε να ψηφίσει. Το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό αποχής σε εκλογές στη μεταπολίτευση, ήταν 43,84% και καταγράφηκε στις κάλπες Σεπτεμβρίου του 2015.
Στο β΄ γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2023, η αποχή επίσης ήταν ιστορική. Στις Περιφέρειες έφτασε στο 64,89 % , στους Δήμους το 59,31% με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα το Δήμο Αθηναίων που πήγε στις κάλπες μόλις το 26,73% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Η εκλογική διαδικασία αφότου ατόνησε εντελώς το πλαίσιο της υποχρεωτικότητας της ψήφου, έγινε το ιδανικό άλλοθι για την αποχή από τις κάλπες για όλους εκείνους που αποφεύγουν την ανάληψη της ευθύνης που τους αναλογεί και επιλέγουν να… ιδιωτεύουν, κάνοντας όμως αφ’ υψηλού κριτική σε όσα γίνονται ή δεν γίνονται στη χώρα.
Η καθιέρωση της επιστολικής ψήφου αρχικά στις ευρωεκλογές και εν συνεχεία στις εθνικές εκλογές είναι η θεσμική απάντηση της Πολιτείας στο πρόβλημα της αποχής, καθώς αίρονται πρακτικά και πραγματικά εμπόδια για τη συμμετοχή όλων όσων έχουν δικαίωμα ψήφου. Όσοι θέλουν, θα μπορούν να ψηφίσουμε με μια σχετικά απλή διαδικασία.
Η επιστολική ψήφος είναι τομή, η οποία μπορεί να διευρύνει το ποσοστό της συμμετοχής των πολιτών που απέχουν για λόγους πρακτικούς και πραγματικούς. Δεν θα ανασχέσει βεβαίως το κομμάτι της αποχής που συνδέεται με την απολιτικοποίηση και την απάθεια.
Όπως όμως είχε επισημάνει και η αρμόδια υπουργός Νίκη Κεραμέως, όταν παρουσιάστηκε η νομοθετική πρόταση της κυβέρνησης: «πενήντα χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, δεν θα υπάρχει κανένα εμπόδιο – νομικό ή πραγματικό – για τη συμμετοχή όλων, σε Ελλάδα και εξωτερικό, στην εκλογική διαδικασία. Είναι η καλύτερη αφετηρία για τα επόμενα 50 χρόνια της Ελληνικής Δημοκρατίας».
Η συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου στη Βουλή, είναι μια τεράστια ευκαιρία για το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του, να εγγράψει μια συλλογική «υποθήκη» σοβαρότητας και αξιοπιστίας. Διότι δεν απέχουν από τις κάλπες μόνον οι αδιάφοροι και οι κυνικοί αλλά και εκείνοι που επιζητούν περισσότερη και καλύτερη συνεννόηση για τα αυτονόητα.
