Του Νίκου Μελέτη
Με τον βαρύγδουπο όρο της «ρηματικής διακοίνωσης», που δεν είναι τίποτε άλλο από μια τυπική κοινοποίηση διά της διπλωματικής οδού, που στην περίπτωση της ΠΓΔΜ απλώς καταγράφει τις ήδη γνωστές συνταγματικές τροπολογίες και τον συνταγματικό εφαρμοστικό νόμο, η κυβέρνηση επιχειρεί να καλύψει τα κενά σε αυτήν, που μέχρι τώρα παρουσίαζε ως «τέλεια» συμφωνία.
Η ρηματική διακοίνωση η οποία ήρθε από τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (όπως αναφέρεται στο κείμενο) για να ενημερώσει ότι ολοκληρώθηκε πλήρως η διαδικασία εφαρμογής από την άλλη πλευρά και σύμφωνα με τις διατάξεις της Συμφωνίας των Πρεσπών πρέπει να ολοκληρωθεί πλέον και στην ελληνική πλευρά, κάθε άλλο παρά ανατρέπει (ούτε συμβατικά ούτε ουσιαστικά) την αρνητική και προβληματική ισορροπία την οποία επέφερε η Συμφωνία των Πρεσπών.
Στη ρηματική διακοίνωση απλώς καταγράφονται τα κείμενα που ψηφίστηκαν στη Βουλή της ΠΓΔΜ με πλειοψηφία 2/3, καθώς αφορούσαν τις συνταγματικές τροπολογίες και τον εφαρμοστικό συνταγματικό νόμο.
-Η πρώτη παρατήρηση σχετικά με τα κείμενα που κοινοποιήθηκαν και επίσημα στην Ελλάδα, είναι ότι όλες οι τροπολογίες και ο συνταγματικός νόμος δεν προβλέπεται να τεθούν σε ισχύ και εφαρμογή μετά την κύρωση της Συμφωνίας από την ελληνική Βουλή, αλλά μόνον αφού κυρωθεί από την ελληνική Βουλή και το πρωτόκολλο ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Η ελληνική Βουλή, δηλαδή, θα κληθεί να ψηφίσει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να στείλει για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης μια Συμφωνία, της οποίας το βασικό συστατικό στοιχείο -η συνταγματική δηλαδή κατοχύρωση της νέας ονομασίας και των άλλων συνταγματικών αλλαγών- θα παραμένει στον αέρα μέχρις ότου έρθει στην ελληνική Βουλή και εξασφαλίσει επίσης την πλειοψηφία το πρωτόκολλο ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Αυτή η διάταξη την οποία αποδέχθηκε η Αθήνα αποτελεί τη δεύτερη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών, πριν ακόμη τεθεί σε ισχύ, καθώς υπενθυμίζεται ότι η προθεσμία που ρητά ανέφερε η Συμφωνία για την ολοκλήρωση της διαδικασίας στη γειτονική χώρα έληγε στο τέλος του 2018. Το κείμενο της Συμφωνίας ορίζει ρητά ότι:
«Άρθρο 1 (4)
ε) Το δεύτερο Μέρος θα ολοκληρώσει in toto τις συνταγματικές τροποποιήσεις έως το τέλος του 2018.
ζ) Μόλις το δεύτερο Μέρος γνωστοποιήσει την ολοκλήρωση των προαναφερόμενων συνταγματικών τροποποιήσεων και όλων των εσωτερικών νομικών διαδικασιών του προκειμένου να τεθεί σε ισχύ η παρούσα Συμφωνία, το πρώτο Μέρος θα κυρώσει χωρίς καθυστέρηση την παρούσα Συμφωνία».
-Η τροπολογία 36 που αντικαθιστά το άρθρο 49 του Συντάγματος έχει σαφή αναφορά σε «μακεδονική» ταυτότητα και εθνότητα, καθώς αναφέρεται σε «ιδιαιτερότητες, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά του μακεδονικού λαού» και αμέσως μετά στην αναφορά σε Διασπορά κάνει σαφή διαχωρισμό μεταξύ Διασποράς που προέρχεται και συνδέεται με τον «μακεδονικό λαό», από τη Διασπορά «μέρους του αλβανικού, τουρκικού, βλάχικου, σερβικού, Ρομά και βοσνιακού λαού».
Για ποιον «μακεδονικό λαό» κάνει λόγο η συνταγματική τροπολογία που αποφασίστηκε στα Σκόπια και έγινε δεκτή από την ελληνική πλευρά;
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΧΧΧVI
«Η Πολιτεία προστατεύει, εγγυάται και καλλιεργεί τις ιδιαιτερότητες, την ιστορική και την πολιτιστική κληρονομιά του μακεδονικού λαού. Η Πολιτεία προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των υπηκόων της που ζουν ή διαμένουν στο εξωτερικό. Η Πολιτεία μεριμνά για τη διασπορά του μακεδονικού λαού και για μέρος του αλβανικού λαού, του τουρκικού λαού, του βλάχικου λαού, του σερβικού λαού, του λαού των Ρομά, του βοσνιακού λαού και των άλλων και καλλιεργεί και προωθεί τους δεσμούς με την πατρίδα».
-Η τροπολογία που αφορά το Προοίμιο του Συντάγματος παραμένει ο πυρήνας του αλυτρωτισμού και του Μακεδονισμού, καθώς απλώς προστίθεται η λέξη «νομικές» στην απολύτως προβληματική αναφορά σε «…αποφάσεις που περιλαμβάνονται στη Διακήρυξη της Πρώτης Συνεδρίασης της ASNOM προς τον μακεδονικό λαό», όπου προστίθεται μάλιστα η ακόμη πιο προβληματική αναφορά «με τις οποίες εκφράστηκε η βούληση για δημιουργία ανεξάρτητου κυρίαρχου κράτους».
Είναι γνωστό ότι η ASNOM αποτέλεσε την αφετηρία της ανακήρυξης ανεξάρτητου εθνικού «Μακεδονικού» κράτους και η Διακήρυξη εξέφραζε την ευχή για επανένωση «όλων των Μακεδόνων». Και φυσικά η αναφορά σε «μακεδονικό» λαό παραπέμπει στη «μακεδονική» εθνική ταυτότητα ως συστατικό στοιχείο του κράτους.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ XXXIV
Στο Προοίμιο του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας διαγράφονται οι λέξεις «όπως και οι πολίτες που ζουν στα σύνορά της, που είναι», «οι αποφάσεις της ASNOM» αντικαθίστανται με τις λέξεις «οι νομικές αποφάσεις που περιλαμβάνονται στη Διακήρυξη της Πρώτης Συνεδρίασης της ASNOM προς τον μακεδονικό λαό για την πραγματοποιηθείσα συνεδρίαση της ASNOM», μετά τη λέξη «έτος» προστίθενται οι λέξεις «με τις οποίες εκφράστηκε η βούληση για δημιουργία ανεξάρτητου κυρίαρχου κράτους και της Συμφωνίας-Πλαισίου της Αχρίδας», ενώ διαγράφονται οι λέξεις «αποφάσισαν να».
-Η απλή ανάγνωση του άρθρου 36 του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, αποκαλύπτει τον λόγο για τον οποίο η άλλη πλευρά φρόντισε να εισάγει αυθαίρετα (κάτι το οποίο σιωπηλά αποδέχθηκε η Αθήνα) εξαίρεση στην υποχρέωση που έχει αναλάβει από τη Συμφωνία των Πρεσπών (άρθρο 1 παρ. 12) ώστε το «όνομα και οι ορολογίες όπως αναφέρονται στο άρθρο 1 της παρούσας Συμφωνίας να ενσωματωθούν στο Σύνταγμα του δεύτερου Μέρους. Η αλλαγή αυτή θα γίνει en bloc με μια τροποποίηση. Κατ'' εφαρμογή αυτής της τροποποίησης, το όνομα και οι ορολογίες θα αλλάξουν αντιστοίχως σε όλα τα άρθρα του Συντάγματος».
Η εξαίρεση του άρθρου 36 δίνει έτσι την ευκαιρία στη διατήρηση στο αναθεωρημένο πια Σύνταγμα (και μάλιστα με τη σύμφωνη γνώμη και συναίνεση της Ελλάδας) της αναφοράς σε «μακεδονική εθνική ταυτότητα» και στον αγώνα για την «απελευθέρωση των εδαφών της Μακεδονίας» μέσω της αναφοράς σε «εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες της Μακεδονίας», σε «εκτοπισθέντες και φυλακισθέντες για τις ιδέες της ταυτότητας του Μακεδονικού Λαού». Οι αναφορές αυτές είναι προφανές ότι έχουν αναφορά και στην Ελλάδα είτε στους «Αιγαιάτες Μακεδόνες» είτε στο όραμα για «απελευθέρωση και επανένωση» όλων των μακεδονικών εδαφών.
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΧΧΧΙΙΙ
Στο Σύνταγμα οι λέξεις: «Δημοκρατία της Μακεδονίας» αντικαθίστανται από τις λέξεις: «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και η λέξη «Μακεδονία» αντικαθίσταται από τις λέξεις: «Βόρεια Μακεδονία», εκτός από το Αρθρο 36 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
«Άρθρο 36: Η Δημοκρατία εγγυάται ιδιαίτερα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης σε βετεράνους του αντιφασιστικού πολέμου και όλων των εθνικοαπελευθερωτικών των πολέμων της Μακεδονίας, σε ανάπηρους πολέμου, σε όσους έχουν εκπατρισθεί και φυλακιστεί για τις ιδέες της ξεχωριστής ταυτότητας του Μακεδονικού Λαού και της κρατικής οντότητας της Μακεδονίας της ΠΓΔΜ, καθώς και στα μέλη των οικογενειών τους χωρίς μέσα υλικής και κοινωνικής διαβίωσης. Τα ειδικά δικαιώματα ρυθμίζονται από τοννόμο».
-Στον συνταγματικό εφαρμοστικό νόμο κατόπιν απαίτησης των Αλβανών εισήχθη το άρθρο 2 (για το οποίο πανηγυρίζει η κυβέρνηση) το οποίο διευκρινίζει ότι η υπηκοότητα «μακεδονική/πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας» δεν προσδιορίζει ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες.
Καθώς είναι αυτονόητο (και γνωστό ακόμη και σε πρωτοετή φοιτητή) ότι η υπηκοότητα και η εθνικότητα δεν ταυτίζονται με την Εθνότητα, η ανάγκη επεξήγησης και στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ αλλά και η επανάληψη της αναφοράς αυτής στη ρηματική διακοίνωση της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» προς το ελληνικο ΥΠΕΞ, αποκαλύπτει ακριβώς την προβληματική επιλογή των συντακτών της Συμφωνίας, που αντί να αρκεστούν στο ορθό «Υπηκοότητα: της Βόρειας Μακεδονίας», που καλύπτει όλους τους πολίτες της χώρας και φυσικά και τους Αλβανούς, πρόσθεσαν και το «μακεδονική».
Οι Αλβανοί ορθά επιδίωξαν τη διευκρίνιση αυτή, ώστε να είναι σαφές ότι το «μακεδονική» δεν καθορίζει την «αλβανική εθνότητά» τους. Όμως, τότε το «μακεδονική» σε ποιον αναφέρεται, σε ποια ομάδα πολιτών και με ποια χαρακτηριστικά;
Είναι προφανές ότι υπηκοότητα «μακεδονική» δεν υπάρχει, καθώς δεν υπάρχει πλέον κράτος «Μακεδονία» και η αναφορά υπάρχει μόνον για να διατηρηθεί και στο πλέον διαδεδομένο επίσημο έγγραφο, τα διαβατήρια, ο όρος «Μακεδονία- Μακεδονικός» ως αναφορά σε εθνική ταυτότητα, αλλά και να είναι πλέον νομιμοποιημένη η αναφορά σε «Μακεδόνες» πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας.
Επίσης δεν πρέπει να δημιουργείται σύγχυση με το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, το οποίο είναι ατομικό δικαίωμα και όχι συλλογικό.
«Άρθρο 2
Οι διατάξεις της Τροπολογίας XXXIII στις κανονιστικές αποφάσεις και τις άλλες πράξεις των κρατικών οργάνων εφαρμόζονται από την ημέρα που τίθεται σε ισχύ αυτός ο νόμος.
Από την ημέρα που θα τεθεί σε ισχύ η Τροπολογία ΧΧΧΙΙΙ, η υπηκοότητα θα είναι μακεδονική/πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, το οποίο δεν προσδιορίζει ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποία ανήκουν οι πολίτες…».
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 18 Ιανουαρίου
