Του Χρήστου Ν. Κώνστα
Σε απροκάλυπτη αλλά και προκλητικά δόλια επιχείρηση απόλυτου ελέγχου του κρατικού μηχανισμού, με στόχο τη μετά τις εκλογές εποχή, έχει μετατραπεί η «μνημονιακή υποχρέωση» για «απο-πολιτικοποίηση» της δημόσιας διοίκησης.
Η διαδικασία επιλογής των νέων «μόνιμων» ειδικών και τομεακών γραμματέων, οι οποίοι για τα επόμενα 4 χρόνια θα αντικαταστήσουν τους σημερινούς γενικούς γραμματείς των υπουργείων, έχει εξελιχθεί σε ένα απίστευτο μαγειρείο βιογραφικών και ειδικών προκηρύξεων, με φωτογραφικές διατάξεις, οι οποίες -κατά διαβολική σύμπτωση- ταιριάζουν απόλυτα στα τυπικά προσόντα των σημερινών κομματικά διορισμένων γενικών γραμματέων αλλά και ορισμένων «ημετέρων».
Τα βιογραφικά των υποψηφίων διακινούνται -και αξιολογούνται- μέσα στα υπουργικά και κομματικά γραφεία. Τα κριτήρια αξιολόγησης των τυπικών προσόντων δημοσιεύθηκαν από το ΑΣΕΠ, μόνον αφού υποβλήθηκαν (!!) οι αιτήσεις υποψηφιότητας. Κάθε υπουργείο αυθαίρετα καθόρισε τον δικό του πήχη τυπικών και ουσιαστικών προϋποθέσεων, ώστε να ταιριάζει απόλυτα με τις «ικανότητες» των φίλων κάθε υπουργού και του κομματικού παρακράτους.
Σε κάποια υπουργεία ο τομεακός γραμματέας πρέπει να γνωρίζει «άριστα» την αγγλική γλώσσα. Στο ίδιο υπουργείο, σε άλλη θέση γραμματέα η «καλή» γνώση αγγλικής είναι αρκετή, ενώ ένας άλλος συνάδελφός του, στο ίδιο υπουργείο, δεν χρειάζεται να γνωρίζει αγγλικά, αλλά κάποια άλλη ξένη γλώσσα, η οποία προφανώς ταιριάζει με τα τυπικά προσόντα του «δικού μας παιδιού».
«Αντικειμενική» διαδικασία
Οι «θεσμοί» απαίτησαν από την κυβέρνηση να προσδιορίσει μια νέα «αντικειμενική» διαδικασία επιλογής «μόνιμων», τομεακών και ειδικών τομεακών γραμματέων, καθώς και των αναπληρωτών τους, οι οποίοι θα διοικούν για τα επόμενα 4 χρόνια -με κλειστό συμβόλαιο- το κράτος.
Ο περιβόητος «νόμος Βερναρδάκη» (4369/16) δημιούργησε ένα Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Διοικήσεων (ΕΣΕΔ), ένα εννεαμελές ανεξάρτητο όργανο υπό τη σκέπη του ΑΣΕΠ, που θα αξιολογεί τα προσόντα των υποψηφίων και θα καλεί σε δομημένη συνέντευξη τους 10 επικρατέστερους για κάθε θέση. Από αυτούς τους 10, οι 6 πρέπει να προέρχονται από το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης, δηλαδή να είναι ήδη υπηρετούντες στη δημόσια διοίκηση, πράγμα που σημαίνει ότι απλοί ιδιώτες μπορούν να συμμετέχουν κατά 40%. Το ΕΣΕΔ προτείνει στη συνέχεια 3 υποψήφιους στον αρμόδιο υπουργό, ο οποίος τελικά θα επιλέξει τους «μη κομμματικούς» γραμματείς.
Η θητεία των νέων γραμματέων θα είναι 4ετής, με δυνατότητα ανανέωσης, αλλά όχι για πάνω από 8 χρόνια.
Το ΑΣΕΠ και τα μόρια
Την περασμένη Πέμπτη, το ΑΣΕΠ ανακοίνωσε τον τρόπο αξιολόγησης των τυπικών προσόντων των υποψηφίων.
H 9μελής επιτροπή ΑΣΕΠ θα στηριχθεί σε μια σειρά από απίθανα τυπολατρικά κριτήρια. Για παράδειγμα, η διδακτική εμπειρία (ακόμη και σε ΙΕΚ) και η συμμετοχή σε συνέδρια μετράει περισσότερο από τη διοικητική εμπειρία στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα. Με απλά λόγια, ένας διευθύνων σύμβουλος τράπεζας ή μεγάλου οργανισμού με υπερ-δεκαετή εμπειρία παίρνει λιγότερα μόρια από έναν... διδάσκοντα σε κάποιο ΤΕΙ!
Η μοριοδότηση βασίζεται σε μια σειρά από τυπικά προσόντα, άσχετα με την κρισιμότητα των ευθυνών των θέσεων.
Η «διοικητική εμπειρία» 12 μηνών προσθέτει 575 μόρια. Εφόσον ο υποψήφιος έχει διατελέσει πρόεδρος ή διευθύνων σύμβουλος, γενικός γραμματέας, ειδικός γραμματέας, γενικός διευθυντής ή σε αντίστοιχες θέσεις για 2 χρόνια, προστίθενται 57,5 επιπλέον μόρια. Αν έχει εμπειρία 3 ετών, 57,5 επιπλέον μόρια. Μετά, τέλος! Αυτό σημαίνει ότι αν ο υποψήφιος έχει διοικήσει ιδιωτική ή δημόσια υπηρεσία για 4, για 5, για 6, για 10 χρόνια, η εμπειρία του δεν υπολογίζεται καθόλου! Γιατί; Μα, είναι απλό: Οι υφιστάμενοι γενικοί γραμματείς δεν έχουν μεγαλύτερη των 3 ετών διοικητική εμπειρία.
Μερικοί μάλιστα δεν έχουν εμπειρία μεγαλύτερη του ενός έτους, γι'' αυτό άλλωστε και ο μεγαλύτερος αριθμός μορίων δίνεται απλώς σε όποιον έχει τη σχετική εμπειρία. Αντιθέτως, μοριοδοτούνται με έως και 1.000 μόρια (!!) όσοι υποψήφιοι μπορούν να επιδείξουν συγγραφικό/ερευνητικό έργο δημοσιευμένο σε επιστημονικά περιοδικά, διδακτική εμπειρία ακόμη και σε... ΙΕΚ ή/και δημοσιευμένες εισηγήσεις, ανακοινώσεις σε συνέδρια-ημερίδες κ.λπ
Εμπειρία... 30 μηνών!
Προκλητικότερη είναι η προκήρυξη σε συγκεκριμένα υπουργεία, πχ. Τουρισμού, που απαιτεί προηγούμενη εμπειρία 30 μηνών ακριβώς (!), όσο δηλαδή είναι η εμπειρία του σημερινού γενικού γραμματέα. Σε άλλο υπουργείο, για να πληροί ένας υποψήφιος τα τυπικά προσόντα, απαιτείται να έχει εργασθεί ως... μετακλητός υπάλληλος (δηλαδή «σύμβουλος υπουργού»).
Τα κριτήρια υποψηφιότητας διαφοροποιούνται από υπουργείο σε υπουργείο, ακόμη και από θέση σε ομοειδή θέση του ίδιου υπουργείου! Ενώ σε όλες τις προκηρύξεις κρίνεται απαραίτητη η γνώση της αγγλικής γλώσσας, σε μία συγκεκριμένη Γραμματεία (του υπουργείου Υποδομών) απαραίτητη θεωρείται απλώς η γνώση μιας (κάποιας) ξένης γλώσσας, πιθανόν της ρωσικής ή της βουλγαρικής, την οποία -εντελώς συμπτωματικά προφανώς- μιλά ο σημερινός γενικός γραμματέας.
Lower και... Proficiency
Για να γίνει κάποιος γενικός γραμματέας ΕΣΠΑ, πρέπει να μιλά «καλά» αγγλικά, δηλαδή επιπέδου Lower. Στη διπλανή ωστόσο Γενική Γραμματεία απαιτείται «άριστη» γνώση αγγλικής, γιατί εκεί ο υφιστάμενος γραμματέας διαθέτει Proficiency.
O γ.γ. Βιομηχανίας πρέπει να διαθέτει 10 χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας, εκ των οποίων τα 5 στον ιδιωτικό τομέα. Ο γ.γ. Εμπορίου όμως χρειάζεται μόνον 5 χρόνια επαγγελματικής εμπειρίας, χωρίς να κρίνεται απαραίτητο να έχει δουλέψει στην αγορά, στον ιδιωτικό τομέα. Αντιθέτως, ο γ.γ. Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων πρέπει να διαθέτει 20 χρόνια (!) επαγγελματικής εμπειρίας (χωρίς όμως να γίνεται αναφορά στον ιδιωτικό τομέα), προφανώς γιατί ο σημερινός γ.γ. έχει δουλέψει μόνο στο Δημόσιο και ειδικά στο Πανεπιστήμιο.
Στο ίδιο υπουργείο, ο γενικός γραμματέας Διοικητικού, δηλαδή αρμόδιος για τη διοίκηση του υπουργείου, πρέπει -σύμφωνα με την προκήρυξη- να διαθέτει 20ετή διοικητική εμπειρία, αλλά οπωσδήποτε 10 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα. Με τη διάταξη αυτή εξαιρούνται -αυτομάτως- όλα τα έμπειρα διοικητικά στελέχη του υπουργείου. Θα προκριθεί το «δικό μας παιδί»…
Το όργιο φαυλοκρατίας, νεποτισμού και κατάφωρης αδικίας διαπνέει κάθε πτυχή αυτής της διαδικασίας. Η κυβέρνηση προσπάθησε να αναβάλει τη διαδικασία. Προσπάθησε να μεταθέσει αυτό το «προ-απαιτούμενο» της 4ης αξιολόγησης για μετά τον Αύγουστο.
Οι «θεσμοί» στάθηκαν ανένδοτοι. Η διαδικασία «απο-πολιτικοποίησης» της δημόσιας διοίκησης -είπαν- πρέπει να ολοκληρωθεί τώρα. Σήμερα όμως αποκαλύπτεται μια ολόκληρη σκευωρία, ώστε στις θέσεις κλειδιά να επιλεγούν μόνον οι προσκείμενοι στη σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία με προοπτική να μείνουν και να διοικούν -για 4 ολόκληρα χρόνια- αφού θα έχει φύγει η σημερινή κυβέρνηση.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 15 Μαΐου.
