Του Σάκη Μουμτζή
Η διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, αφορούσε σε τελική ανάλυση τον τρόπο προσέγγισης του μαρξισμού-λενινισμού. Από την μια μεριά ήταν η ορθοδοξία, το ΚΚΕ, από την άλλη η αίρεση, το ΚΚΕ εσωτ.
Ο μαρξισμός, μια θεωρία που συγκροτήθηκε σε σώμα το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, έκανε κριτική του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής που βρισκόταν σε ένα πολύ συγκεκριμένο επίπεδο ανάπτυξης, έκανε κριτική στους θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που βρισκόταν σε εμβρυακή φάση και έκανε κριτική στο έθνος –κράτος που βρισκόταν στο πρώιμο στάδιο συγκρότησης του.
Παρ΄όλους τους αντικειμενικούς αυτούς περιορισμούς, οι μαρξιστές θεώρησαν πως η θεωρία τους, επειδή ερμηνεύει αυθεντικά τους ιστορικούς νόμους είναι επιστημονική. Αυτή η αυτοαναγόρευση του μαρξισμού σε επιστημονική θεωρία, μοιραία οδήγησε τους μαρξιστές να πιστεύουν πως είναι οι κάτοχοι της απόλυτης αλήθειας.
Έτσι, με όρους φυσικοϊστορικής εξέλιξης περιέγραψαν τα στάδια της ανθρωπότητας, όπου το επόμενο θα ήταν ανώτερο του προηγούμενου. Φεουδαρχία, καπιταλισμός, σοσιαλισμός, κομμουνισμός. Αυτή η πορεία προς τα εμπρός είχε τελικά όλα τα χαρακτηριστικά της προφητείας που, με μορφή νομοτέλειας, οδηγούσε στον επίγειο παράδεισο.
Ήταν πλέον ολοφάνερο πως ο μαρξισμός παρήγαγε πιστούς που ήταν δεμένοι με τα προτάγματα του με τρόπο θεολογικό. Έτσι δημιουργήθηκαν τα σύμβολα, οι μάρτυρες, οι αιρέσεις, η Ιερά Εξέταση, η πυρά.
Με το πέρασμα των δεκαετιών άρχισε να διαμορφώνεται δειλά μέσα στους κόλπους των μαρξιστών μια τάση για αναθεώρηση του τρόπου προσέγγισης των κειμένων του μαρξισμού. Η ορθοδοξία, όπως κάθε ορθοδοξία, αποδοκίμασε την αίρεση και όπου μπορούσε έστειλε τους αιρετικούς στην πυρά. Οπου δεν μπορούσε γιατί υπήρχαν οι Νατοϊκοί πύραυλοι, τους αφόρισε.
Η διάσπαση του ΚΚΕ, ήταν μια ενδοαριστερή διαμάχη για τον τρόπο ανάγνωσης της θεωρίας, επιβαρυμένη βέβαια και με το τραύμα της ήττας του 1949.
Μετά από έναν σκληρό αγώνα στον οποίον επιτρεπόταν όλα τα χτυπήματα, το 1977, οι Έλληνες αριστεροί, με απόλυτα δημοκρατικό τρόπο, επέλεξαν να εκφρασθούν μέσα από το ορθόδοξο ΚΚΕ. Οι ιδέες και οι πολιτικές της ανανεωτικής Αριστεράς αποδοκιμάστηκαν, παρ΄όλο που στο μέτρο των μικρών δυνάμεων της, συνέβαλε και αυτή στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Στην συνέχεια αυτός ο χώρος, ο ευρωκομμουνιστικός, γνώρισε πολλές περιπέτειες. Ώσπου ήρθε το σωτήριον έτος για την ανθρωπότητα, το 1989 και φάνηκε προς στιγμήν πως οι ιδέες της ανανέωσης της Αριστεράς θα έβρισκαν την δικαίωση τους.
Κι όμως.
Μαζί με τον υπαρκτό σοσιαλισμό κατέρρευσε και ο ευρωκομμουνισμός. Κατέρρευσε η άλλη εκδοχή της μαρξιστικής θεωρίας, γιατί απλούστατα κατέρρευσε η ίδια η θεωρία. Δεν μπορούσε να ευδοκιμήσει ο ευρωκομμουνισμός όταν ηττήθηκε η κομμουνιστική θεωρία. Όταν καταπίπτει το όλον, παρασέρνει και το μερικό.
Στην Ελλάδα, μετά από περίπλοκες διαδρομές, στελέχη της πάλαι ποτέ ανανεωτικής Αριστεράς συνέπραξαν με στελέχη του ορθόδοξου ΚΚΕ, πάνω στην αντικαπιταλιστική βάση. Μαζί τους συμπορεύθηκαν και συλλογικότητες που είχαν ως κύριο χαρακτηριστικό τους την κινηματική μορφή δράσης.
Από αυτόν τον ιδεολογικό αχταρμά προέκυψε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο βασικός του πόλος ήταν και παραμένει η ανανεωτική Αριστερά, όπως αυτή διαμορφώθηκε στην δεκαετία του 80. Οι Πασόκοι του ΣΥΡΙΖΑ είναι οι χαμάληδες. Αυτοί που κάνουν την καθημερινή δουλειά. Την πορεία της «επανάστασης» την καθορίζει ο ιστορικός πυρήνας της μαρξιστικής Αριστεράς!
Για να μην εμπλακούμε στο άχαρο παιχνίδι του «τι θα γινόταν αν», ας αρκεστούμε στο γεγονός πως υπεύθυνοι των δεινών μας είναι στελέχη που θήτευσαν στις γραμμές της πάλαι ποτέ ανανεωτικής Αριστεράς, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των στελεχών της, υποστηρίζουν ενεργά ή διακριτικά τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμα και σήμερα.
Δηλαδή η «ανανέωση» μέσα από μια πενηντάχρονη πορεία κατέληξε στον Τσίπρα, στον Πολάκη, στην Μεγαλοοικονόμου και στ΄άλλα παιδιά.
Αυτοί είναι η Ιθάκη τους.
