Του Γιάννη Σιδέρη
Μια βαθειά διαιρεμένη Ευρώπη αναδύθηκε τι πρώτες πρωινές ώρες που τελείωσαν -χωρίς να ολοκληρωθούν- οι εξαντλητικές εργασίες της Συνόδου Κορυφής. Λόγω δυστοκίας, οι οριστικές αποφάσεις μετατέθηκαν για την επόμενη Σύνοδο, στις 17 Μαρτίου.
Κατά τον έλληνα πρωθυπουργό στις μεταμεσονύκτιες δηλώσεις του, «υπήρξε σημαντική μετατόπιση του πλαισίου συζήτησης, στο πώς να περιοριστούν οι ροές προσφύγων από την Τουρκία, και όχι στις μονομερείς ενέργειες για το κλείσιμο της βαλκανικής οδού».
Αυτό σαφώς λειτουργεί κάπως ανακουφιστικά για τη χώρα μας. Σημειωτέον ότι αποτελεί αυτονόητη ορθολογική στάση εκ μέρους της πλειοψηφίας των ηγετών και όχι αναγκαστικά ελληνική επιτυχία, όπως έγινε προσπάθεια να πλασαριστεί. Οι αρχαϊκοί -πολιτικώς- ηγέτες του Βίζεγκραντ, έχασαν τη μάχη, να αποτραπεί η επανεισδοχή στην Τουρκία και ενδεχόμενη μετάβαση προσφύγων από αυτή προς την Ε.Ε.
Το προσφυγικό καταλύτης για την αξιολόγηση και το χρέος
Το προσφυγικό αποτέλεσε μέγιστο πρόβλημα για την Ευρώπη, επισκίασε το πολιτικό τοπίο της, επέδρασε εκφοβιστικά, τόσο ώστε το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας τέθηκε σε δεύτερη μοίρα...
Βεβαίως ωστόσο το προσφυγικό θα συνεχίσει να είναι ελληνικό πρόβλημα. Η απάλειψη από το κείμενο των συμπερασμάτων της θέσης περί κλειστών συνόρων, είναι «περί όνου σκιάς». Εχει συμβολική αλλά καμιά πρακτική σημασία. Ούτως ή άλλως θα ήταν μια απαράδεκτη, ενδεχομένως και παράνομη, πρόβλεψη, στο μέτρο που οι πρόσφυγες προστατεύονται από διεθνείς συνθήκες. Όμως τα σύνορα θα εξακολουθήσουν να είναι κλειστά με το θλιβερό αποτέλεσμα της συγκέντρωσης των απελπισμένων στην Ελλάδα.
Η κυβέρνηση συμβάλει στον εγκλωβισμό τους
Η κυβερνητική ιδεοληψία άνοιξε τα ανατολικά σύνορα, και αρνείται να προβεί σε ενέργειες που θα τα έκλειναν προς όφελος των μεταναστών και προσφύγων. Για παράδειγμα ο κ. Τσίπρας αρνήθηκε το στοιχειώδες που του προτάθηκε: Μια διεθνή καμπάνια προκειμένου να ενημερωθούν οι πρόσφυγες και μετανάστες ότι δεν θα πραγματώσουν μέσω Ελλάδας το όνειρό τους, να μεταβούν στην Κεντρική Ευρώπη. Θεώρησε μια τέτοια ενέργεια ως ξενοφοβική άποψη τύπου «Βίζεγκραντ», όπως είπε.
Προφανώς είναι πιο αριστερό να έρχονται εδώ οι απέλπιδες με κίνδυνο της ζωής τους και να εγκλωβίζονται στα λασπωμένα χωράφια της Ειδομένης, ή στα «κέντρα φιλοξενίας», όπου με δεδομένη την ελληνική… οργανωτικότητα, είναι εύκολο να εικάσει κανείς σε τι συνθήκες προοιωνίζονται να ζήσουν...
Το πρόβλημα δεν λύθηκε και οι πιθανές θετικές εκφάνσεις του είναι δύο:
α) Η αναμενόμενη σήμερα στην Σμύρνη επικαιροποίηση της συμφωνίας επανεισδοχής με την Τουρκία, και φυσικά τα ανταλλάγματα που τελικώς θα λάβει η χώρα στην επόμενη Σύνοδο, ώστε να συναινέσει στην υλοποίησή της. (Παρεμπιπτόντως η Τουρκία προς το παρόν δεν φαίνεται να επιμένει στο άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων, καθώς θα έβρισκε αντιστάσεις από πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε η ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά ουδόλως θα μπορούσαν να συναινέσουν. Αν το έκαναν Τσίπρας και Αναστασιάδης δεν γύριζαν σε Ελλάδα και Κύπρο…)
β) Η απόφαση των προσφύγων και των μεταναστών να αλλάξουν διαδρομή, αφού στον καιρό των κινητών και των δορυφορικών τηλεοράσεων, θα μάθουν γρήγορα ότι τα σύνορα είναι κλειστά. Έτσι ελπίζεται ότι οι ροές σταδιακά θα στερεύουν. Οι πιο αποφασισμένοι θα αρχίσουν να ψάχνουν άλλους δρόμους προσέγγισης στην Ευρώπη, μέσω Ουκρανίας ή Αδριατικής.
Αξιολόγηση και στον ορίζοντα το χρέος
Το προσφυγικό εκκίνησε εκ νέου τις διαδικασίες της αξιολόγησης και ο πρωθυπουργός έσπευσε «τουιτάροντας», να χαιρετίσει «την δέσμευση για έγκαιρη αξιολόγηση και το άνοιγμα της συζήτησης για ελάφρυνση του χρέους».
Όμως η διαπραγμάτευση δεν αναμένεται να είναι ανθόσπαρτη οδός για την κυβέρνηση. Ο πρόεδρος του γιουρογκρουπ Ντέισελμπλουμ μπορεί να εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα υπάρξει επιτυχής κατάληξη μέσα στις επόμενες εβδομάδες, αλλά φρόντισε να υπενθυμίσει ότι υπάρχουν «κάποια δημοσιονομικά κενά», ενώ «απαιτείται και εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων». Υπενθύμισε δε, ότι το 2018 πρέπει να υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5%...
Ο ευρωπαίος επίτροπος για την Οικονομία Πέρ Οσκοβισί, υπενθύμισε τα ακανθώδη ζητήματα πάνω στα οποία «πρέπει να γίνει ακόμα δουλειά», όπως το ασφαλιστικό το φορολογικό, η ανεξαρτησία ΓΓΔΕ και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι δηλώσεις του επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ ερμηνεύτηκαν ότι η αξιολόγηση μπορεί να τρέχει σε κάποια φάση παράλληλα με την συζήτηση για το χρέος.
Οι δανειστές θα πιέσουν έντονα, ίσως αφόρητα κάποιες φορές, η Ελλάδα θα κάνει υποχωρήσεις, ώστε τα νούμερα να βγαίνουν ή κάπως να -φανεί ότι- βγαίνουν. Στο βάθος του ορίζοντα ανατέλλει -αν δεν προτρέχει ο γράφων- πολιτική συμφωνία, αφού άλλη λύση για τον έλληνα ασθενή δεν διαφαίνεται.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα μέτρα δεν θα είναι επαχθή. Η κυβέρνηση δεν έχει άλλο δρόμο από το να τα αποδεχθεί για να φτάσει στο «μνημονιακό ξέφωτο», όπως έχει πει ο πρωθυπουργός. Θεωρείται επίσης σίγουρο ότι θα τα ψηφίσουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, πολύ περισσότερο που ήρθε το «τυράκι» του χρέους. Μοναδική τους ελπίδα και πολιτική σωτηρία τους, είναι η κάποια ελάφρυνσή του, ώστε, όπως και ο αρχηγός τους, να βγουν στα μηντιακά μπαλκόνια και να αναφωνήσουν «Νενικήκαμεν».
Φυσικά δεν θα αλλάξει τίποτα όσο η κυβέρνηση δεν ακολουθεί ένα επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης. Έκλεισε χρόνο εδώ και πάνω από μήνα, και ο αναπτυξιακός νόμος εξακολουθεί να είναι μαγική εικόνα. Η χώρα θα συνεχίσει να σέρνεται ακούγοντας ηρωικές κορόνες για τη νίκη επί των δανειστών λόγω της ελάφρυνσης (επιμήκυνσης)του χρέους.
Το «πληρωτέο» αντίτιμο μιας, έστω και μικρής, ευμενούς μεταχείρισης εκ μέρους των θεσμών, θα είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που θα εγκλωβιστούν στην χώρα μας. Όσους και να δεχθεί η Τουρκία, θα κρατήσει πολλά χρόνια η επανεισδοχή, ακόμη και στην περίπτωση που σταματήσουν να έρχονται καινούργιοι.
Γεγονός που θα επιφέρει μείζονα προβλήματα τόσο στους ίδιους και τα ακυρωμένα όνειρά τους, όσο και στον ελληνικό κοινωνικό ιστό. Στους καιρούς της δανεικής ευημερίας ήταν εύκολο να ενσωματώσουμε ένα εκατομμύριο μετανάστες - αφού τους εκμεταλλευόμασταν και αυτοί συνέβαλαν στην διόγκωση της παραοικονομίας μας. Τώρα με την οικονομική καχεξία, τα προβλήματα σύντομα θα φανούν και θα είναι έντονα.
