Ισότητα, ελευθερία και ανθρώπινα δικαιώματα, είναι λέξεις με μεγάλο εννοιολογικό φορτίο που συνοδεύουν πανανθρώπινες διεκδικήσεις, ξεπερνούν σύνορα, πεποιθήσεις και ιδεολογίες και μας καλούν να βρισκόμαστε διαρκώς σε εγρήγορση για την προστασία τους. Πότε όμως οι έννοιες αυτές σταμάτησαν να είναι θεωρητικές και απέκτησαν πραγματική διάσταση;
Για όλους εμάς τους υπέρμαχους των δικαιωμάτων του ανθρώπου, η 10η Δεκεμβρίου, ως επέτειος υιοθέτησης της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, αποτελεί σημείο ορόσημο και ίσως τη σημαντικότερη καμπή της ιστορίας, καθώς σαν σήμερα, το 1948, η ανθρωπότητα συμφώνησε κάτι που μέχρι τότε δεν ήταν αυτονόητο, ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Αυτή η ημέρα, λοιπόν, είναι μια ευκαιρία να δούμε τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει, αλλά και να εστιάσουμε στις προκλήσεις που παραμένουν, σε έναν κόσμο που τα ανθρώπινα δικαιώματα δοκιμάζονται καθημερινά.
Ανήκω σε μια γενιά που μεγάλωσε με πολλά ερωτήματα. Γιατί η βία κατά γυναικών και παιδιών συνεχίζει να αποτελεί παγκόσμια απειλή, με τα περιστατικά να αυξάνονται; Γιατί μειονότητες και ευάλωτες ομάδες, όπως πρόσφυγες, ΛΟΑΤΚΙ+ και Άτομα με Αναπηρία συνεχίζουν να βιώνουν ρατσισμό και διακρίσεις; Γιατί εκατομμύρια άνθρωποι εγκαταλείπουν με τη βία τις εστίες τους λόγω διώξεων και συγκρούσεων; Γιατί η ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και την υγεία δεν είναι για όλους αυτονόητη; Γιατί τα εργασιακά δικαιώματα δεν είναι δεδομένα; Και φυσικά, το πιο σύνθετο από όλα τα ερωτήματα, τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να αλλάξουμε τα πράγματα;
Αυτά τα ερωτήματα δεν είχαν ποτέ εύκολες απαντήσεις, γιατί απλά ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί να συλλάβει τον παραλογισμό που θρέφει έννοιες όπως η ανισότητα και η ανελευθερία. Η γενιά μου, ωστόσο, μεγάλωσε με την αναγκαιότητα να αλλάξει αυτές τις συνθήκες, οραματιζόμενη την ουσιαστική προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την κρατική αρωγή μέσω νόμων που εξασφαλίζουν τις ελευθερίες μας.
Τιμώντας τη σημερινή ημέρα και τα όσα συμβολίζει, επιλέγω να εστιάσω στα θετικά βήματα που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, όχι για να αγνοήσω τις ανισότητες που εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά προκειμένου οι σημαντικές προσπάθειες που έχουν γίνει να μας εμπνεύσουν να συνεχίσουμε.
Η Ελλάδα, λοιπόν, έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα, έχοντας υιοθετήσει μια ολιστική και πολυεπίπεδη στρατηγική προσέγγιση που περιλαμβάνει σειρά πολιτικών και μεταρρυθμίσεων, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ευθυγράμμιση με τις καλές πρακτικές που επικρατούν σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Αυτό αποτυπώνεται σε σειρά Εθνικών Σχεδίων Δράσης που καλύπτουν διαφορετικούς τομείς, αλλά και σε μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτελούν κεντρικό πυρήνα των πολιτικών της παρούσας Κυβέρνησης. Τα Εθνικά Σχέδια Δράσης κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας και τα αντίστοιχα Σχέδια Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, για την Ισότητα των Φύλων, για τα Άτομα με Αναπηρία και για την Ψυχική Υγεία, καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα βαδίζει στον σωστό δρόμο, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις και την ανάγκη για συνεχιζόμενη πρόοδο.
Με αφορμή, λοιπόν, την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είναι πιο αναγκαίο από ποτέ να αναγνωρίσουμε πως η προστασία των θεμελιωδών αυτών αξιών είναι ευθύνη συλλογική και εκπορεύεται από τη διαρκή επαγρύπνηση κάθε ενός και κάθε μίας από εμάς. Τα δικαιώματα εν γένει, δεν αποτελούν ατομική διεκδίκηση αλλά, πολύ περισσότερο, είναι προϊόν συνεργασίας μεταξύ των κυβερνητικών φορέων, των πολιτών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου να διασφαλίζουμε καθημερινά ότι τα δικαιώματα όλων θα γίνονται σεβαστά και θα προστατεύονται σε κάθε επίπεδο.
*Νεφέλη Χατζηιωαννίδου, Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ
