Του Γιάννη Σιδέρη
Η Ρένα Δούρου δεν ήταν… πυροσβέστης ούτε αρχηγός της πυροσβεστικής για να αντιμετωπίσει την φρικαλέα πυρκαγιά στο Μάτι. Σύμφωνοι!
Ούτε όμως ο υπουργός Μεταφορών της Αιγύπτου Χισάμι Αραφάτ ήταν μηχανοδηγός, σταθμάρχης, ή έστω πρόεδρος του αντίστοιχου οργανισμού, όταν πριν μια βδομάδα εκτροχιάστηκε τρένο στο Κάιρο λόγω μεγάλης ταχύτητας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 25 άνθρωποι και να τραυματιστούν δεκάδες.
Ο υπουργός της τριτοκοσμικής, σημειωτέον, χώρας, με συναίσθηση της πολιτικής του ευθύνης υπέβαλε την παραίτησή του και ο Πρωθυπουργός την έκανε αποδεκτή. Στην παραίτησή του επίσης ο Αιγύπτιος δεν επικαλέστηκε την ενδεχόμενη ευθύνη των προηγούμενων για την κατάσταση της σιδηροδρομικής γραμμής, την ελλιπή συντήρηση ή την παλαιότητα των τρένων.
Πολιτική ευθύνη υπάρχει και αναλαμβάνεται ακόμη και αν έχεις την ατυχία να υπάρξει «η στραβή στη βάρδιά» σου (και δεν το λέμε με την απαξία με την οποία εξέλαβαν όλα τα ΜΜΕ την εμβληματική φράση της κας Δούρου. Μια συμπυκνωμένη φράση ήταν, αποκομμένη από μια ολόκληρη συνέντευξη).
Επίσης, έχει δίκιο όταν σε δήλωσή της κάνει αναφορά στην άναρχη δόμηση, την ελλιπή αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων και της κλιματικής αλλαγής (να την πάλι η καραμέλα των Συριζαίων εκείνων των ημερών). Κάνει λόγο για «ένα σύνολο ευθυνών που αφορά που οδηγεί πίσω στο χρόνιο και αφορά όλους όσους άσκησαν διοίκηση».
Θα είχε το δίκιο, και εμάς, με το μέρος της, και την πολιτική ηθική με το δικό της μέρος. Θα δικαιούτο να ήταν αυστηρός τιμητής των προηγούμενων, εάν εκείνη τη βραδιά της φρικωδίας είχε υποβάλει την παραίτησή της. Θα ήταν η Αθώα της θανάσιμης ανικανότητας του κρατικού μηχανισμού. Αντί αυτού, σε πρόσφατη συνέντευξή της οχυρώθηκε προβάλλοντας ότι στοχοποιείται επειδή… είναι γυναίκα (άστοχος φεμινισμός των 80s)!
Αν τη βραδιά της φρίκης παραιτείτο με σεμνότητα, ευθύνη και τύψη για τις καμμένες ζωές, τις ρημαγμένες οικογένειες και τις κατεστραμμένες περιουσίες, αν δεν συμμετείχε στο τηλεοπτικό θέατρο (και απάνθρωπο θέαμα) του Πρωθυπουργού, που ενώ γνώριζε πως υπάρχουν καρβουνιασμένοι άνθρωποι (όπως και οι παριστάμενοι), ρωτούσε γεμάτος… αγωνία «πότε θα πετάξουν τα Καναντέρ», θα είχε θέσει υποψηφιότητα διαχρονικής «statewoman».
Μπροστά στον πάνδημο αποτροπιασμό που ξεσήκωσε η απάνθρωπη σκηνή, τις επόμενες ημέρες ο κ. Τσίπρας συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο, στο οποίο ανέλαβε την πολιτική ευθύνη και… κάλεσε τους υπουργούς του να κάνουν το ίδιο: «Σας κάλεσα λοιπόν σήμερα πρώτα από όλα γιατί θέλω να αναλάβω ακέραια, ενώπιον του υπουργικού συμβουλίου και ενώπιον του ελληνικού λαού, την πολιτική ευθύνη για την τραγωδία. Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο είναι αυτονόητο για τον πρωθυπουργό της χώρας. Και σας καλώ να την αναλάβετε κι εσείς, όσο βαρύ κι αν είναι»!
Δηλαδή πόσο βαρύ ήταν; Η βαρύτητα ενός γεγονότος έχει έμπρακτες συνέπειες. Ανατρέχοντας στη γνώμη του κορυφαίου συνταγματολόγου Δ. Τσάτσου, διαβάζουμε: «…ο καταλογισμός πολιτικής ευθύνης σε μέλος της Κυβέρνησης ή στην κυβέρνηση συλλογικά, είτε η ομολογία πολιτικής ευθύνης, συνεπάγεται την πτώση, την παραίτηση της κυβέρνησης, όπως ως νομική υποχρέωση προκύπτει από το άρθρο 85 του Συντάγματος»…
Παραιτήσεις δεν υπήρξαν, παρά μόνο εκ των υστέρων και υπό το βάρος της λαϊκής δυσαρέσκειας για το άγος της εξουσιαστικής ιεροσυλίας εκείνης της βραδιάς.
Παράλληλα η κ. Δούρου, ασχέτως πρόθεσης, ασχημονεί επί της μνήμης των νεκρών, όταν αντιμετωπίζει τις αναμενόμενες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης (τι θα έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση σε τέτοια περίπτωση;) και κατηγορεί τους πολιτικούς της αντιπάλους ότι επιχείρησαν να σηκώσουν τις όποιες πολιτικές ευθύνες για «χρονικές παθογένειες», προκειμένου «να δημιουργήσουν τον αντιπερισπασμό που εναγωνίως αναζητούσαν, στη θύελλα σκανδάλων και διαφθοράς, που βαρύνει τις πολιτικές δυνάμεις στις οποίες ανήκουν και εκμεταλλεύονται μια εθνική τραγωδία και την δυστυχία που την συνοδεύει».
Παντελής έλλειψη ενσυναίσθησης! Σε αυτή τη θανατερή δυστυχία η Περιφερειάρχης επικαλείται αντιπερισπασμό των αντιπάλων για τα σκάνδαλα που τους καταλογίζονται! Μα θα όφειλε να έχει παραιτηθεί ήδη από την τραγωδία της Μάνδρας, όταν χάθηκαν μαρτυρικά 25 άνθρωποι. Αν το είχε κάνει θα είχε κάθε καλοπροαίρετο πολίτη μαζί της, και μελλοντικά υπέρ της – και εμάς φυσικά.
Η ανάληψη πολιτικής δεν είναι έπεα πτερόεντα, για απόρριψη και επίρριψη ευθυνών. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα περί πολιτικής ευθύνης, του Ευάγγελου Βενιζέλου (ως εγνωσμένου συνταγματολόγου, όχι ως πολιτικού), γιατί καταγράφει με ενάργεια το θέμα. Γράφει:
«Προβληματικότερο από όλα είναι το να παραδέχεται ένα πολιτικό όργανο, όπως η κυβέρνηση ή ένα πολιτικό πρόσωπο όπως ο Πρωθυπουργό ή ο αρμόδιος υπουργός, ότι υπάρχει πολιτική ευθύνη, αλλά αυτή να καταλογίζεται σε υπηρεσιακό παράγοντα, έστω υψηλόβαθμο, όπως π.χ. ο αρχηγός ενός Γενικού Επιτελείου (η κα Δούρου επικαλέστηκε σε συνέντευξή της ότι «δεν έχει σπουδάσει σε καμιά πυροσβεστική ακαδημία». Αρα αυτοί που σπούδασαν φταίνε..).
Ένας απλός δημοκρατικός και συνταγματικός κανόνας , συνεχίζει ο Βενιζέλος, λέει ότι πολιτική ευθύνη μπορεί να έχει μόνον όποιος δικαιούται, κατά τον λόγο της αρμοδιότητάς του, να έχει πολιτική άποψη και διακριτική ευχέρεια πολιτικών χειρισμών… η συνείδηση ευθύνης για οτιδήποτε συμβαίνει στη χώρα είναι θεμελιώδης προϋπόθεση της δημοκρατικής διακυβέρνησης. Διαφορετικά μια κυβέρνηση δεν κυβερνά, αλλά βρίσκεται απλώς στην εξουσία».
Να βρίσκεται απλώς στην εξουσία…
ΥΓ: Η κα Δούρου δεν φέρει αποκλειστικά βάρος της πολιτικής ευθύνης. Υπάρχουν και άλλοι σε κυβερνητικές θέσεις. Απασχολεί όμως σήμερα λόγω της επικαιρότητας της ποινικής δίωξης.
