Μετά από χρόνια, η ελληνική εκπαίδευση βρίσκεται σε φάση έντονου μετασχηματισμού. Ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης δείχνει αποφασισμένος για σημαντικές μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν το για χρόνια τελματωμένο ελληνικό σχολείο, πιο κοντά στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης, παραγωγικής δυτικής κοινωνίας.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην Ελλάδα σήμερα, κοινό θέμα συζήτησης σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, είναι η τεράστια έλλειψη νέου εργατικού δυναμικού με όρεξη για δουλειά και δημιουργική φιλοδοξία.
Μεγάλο ρόλο σε αυτό οπωσδήποτε διαδραμάτισε η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 και σκόρπισε θυμό και εσωστρέφεια στη χώρα. Δυστυχώς, εκείνα τα χρόνια απαξιώθηκε εντελώς η έννοια της πρόσθεσης αξίας στην κοινωνία μέσω της εργασίας. Αντιθέτως, στο μυαλό των περισσότερων νέων παιδιών η λέξη «δουλειά» απέκτησε αρνητικό πρόσημο και συνδέθηκε άρρηκτα με την απλή επιβίωση, την εκμετάλλευση από τον κακό εργοδότη και τον θυμό για την πολιτική εξουσία που έριξε τη χώρα στα βράχια. Χάθηκε έτσι η φιλοδοξία για αριστεία και εξέλιξη μέσω της παραγωγικής διαδικασίας και το αποτέλεσμα το βιώνουμε σήμερα.
Ξέχασε, δηλαδή, η ελληνική κοινωνία πως δεν εργαζόμαστε μόνο για τα χρήματα, αλλά και για να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, να εξελιχθούμε ως άτομα και ως σύνολο και να χτίσουμε έναν κώδικα αξιών και ηθικής που θα μας συντροφεύει μέχρι το τέλος του βίου.
Το καινούριο σχολείο λοιπόν που οραματίζεται ο υπουργός, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να εμπνεύσει τα παιδιά, ώστε να αγαπήσουν και πάλι τον παραγωγικό τρόπο ζωής: Κατακτώ τη γνώση με ενθουσιασμό, ανακαλύπτω τον δικό μου μοναδικό δρόμο εξέλιξης, προσθέτω αξία στην κοινωνία μέσω της δουλειάς μου και της δράσης μου και γίνομαι εν τέλει άξιο μέλος ενός συνόλου που προοδεύει και δημιουργεί – ηθική, αξίες και πλούτο. Υλικό και πνευματικό.
Όλα αυτά βέβαια δείχνουν πολύ εύκολα γραμμένα στην οθόνη του υπολογιστή! Στην πράξη, και με δεδομένο πως η εκπαίδευση βασίζεται κατά κύριο λόγο στον ανθρώπινο παράγοντα, τα οράματα για τα οποία συζητάμε θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να κινητοποιήσουν ανθρώπους. Και σε μια βαθιά κρατικοδίαιτη χώρα όπως η Ελλάδα, όπου ακόμη σήμερα οι τρεφόμενοι από το κράτος συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι είναι διπλάσιοι από τους απασχολούμενους στον ιδιωτικό τομέα, κινητοποίηση σημαίνει αλλαγή νοοτροπίας και στάση ζωής.
Να μην πηγαίνουμε δηλαδή στο σχολείο από υποχρέωση, με στόχο το πτυχίο από μια οποιαδήποτε πανεπιστημιακή σχολή που εξασφαλίζει διορισμό στο δημόσιο και προδιαγεγραμμένο βίο. Αντιθέτως, να πηγαίνουμε στο σχολείο με ενθουσιασμό και με όνειρο μια ζωή μέσα στο δικό μας μοναδικό, συναρπαστικό πλαίσιο, μια ζωή που θα μας κάνει να σηκωνόμαστε καθημερινά από το κρεβάτι με ενθουσιασμό και δίψα για την κατάκτηση νέων εμπειριών.
Κοιτώντας λοιπόν τη μεγάλη εικόνα, θα μπορούσε κάποιος να πει πως η μεταρρύθμιση στην παιδεία θα πρέπει να συνοδεύεται και από μια αντίστοιχη μεταρρύθμιση στο μοντέλο ανάπτυξης της χώρας, καθώς και στη νοοτροπία που διέπει τη σχέση εξάρτησης του ελληνικού κράτους με τους πολίτες του. Ώστε το σχολείο να βαδίσει χέρι - χέρι με τις παραγωγικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας και να συμμετάσχει ενεργά στον εκσυγχρονισμό του λευκού ελέφαντα που λέγεται δημόσια διοίκηση.
Ας αναρωτηθούμε λοιπόν μήπως θα πρέπει ο υπουργός Παιδείας να είναι ταυτόχρονα και υπερυπουργός Ανάπτυξης και Εσωτερικών! Ώστε το έργο που θα παράγεται στο σχολείο να βρίσκεται σε άμεση συσχέτιση με τις αλλαγές στην αγορά και την ελληνική κοινωνία.
Στον σημερινό διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, τίποτε δεν λειτουργεί απολύτως αυτόνομα. Μια εθνική στρατηγική για την Παιδεία δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από τον κοινωνικό μετασχηματισμό της χώρας και οπωσδήποτε θα πρέπει να ηγείται της προσπάθειας για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Ας το σκεφτούμε!
