Σε σειρά στοχευμένων παρεμβάσεων προχώρησε, σύμφωνα με πληροφορίες, η προσωρινή διοίκηση της Κιβωτού του Κόσμου, με γνώμονα την εξασφάλιση της νομιμότητας και του βέλτιστου επιπέδου φιλοξενίας και μεταχείρισης των ωφελούμενων παιδιών.
Αναλυτικότερα, η κατάσταση που παρέλαβε η προσωρινή διοίκηση και οι ενέργειες που έγιναν είχαν ως εξής:
Υπήρχε έλλειψη επιστημονικής πλαισίωσης τόσο σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης όσο και σε επίπεδο καθημερινής λειτουργίας στα σπίτια. Κυρίαρχες στον οργανισμό ήταν οι τιμωρητικές και στερητικές πρακτικές με στόχο την «νουθεσία» και διαχείριση παιδιών με αντιδραστικές, δύσκολες και παραβατικές συμπεριφορές.
Οι λεγόμενες «συνέπειες» περιλάμβαναν αντιπαιδαγωγικές μεθόδους, όπως ενδεικτικά απομόνωση, στέρηση επικοινωνίας με άλλους ωφελούμενους εντός δομής καθώς και το βιολογικό - συγγενικό περιβάλλον, απαγόρευση επισκεπτηρίων, στέρηση διακοπών και εξόδων, διακοπή φοίτησης στο σχολείο και σε δραστηριότητες, στέρηση φαγητού, καταναγκαστική εργασία, ξαφνικές και αναιτιολόγητες μετακινήσεις εν μια νυκτί στα πιο απομακρυσμένα σπίτια της Κιβωτού κα.
Περιβάλλον αμιγώς ιδρυματικό, τιμωρητικό, φοβικό, και κλειστό προς την έξω κοινωνία.
- Για τη αλλαγή των συνθηκών ιδρύθηκε επιστημονική Επιτροπή και Επιστημονικό Συμβούλιο από καταξιωμένους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας και της παιδικής προστασίας, με στόχο να επεξεργάζονται και να γνωμοδοτούν για τα περιστατικά που προκύπτουν στην καθημερινότητα των σπιτιών, να δημιουργούν πρωτόκολλα και να υποδεικνύουν διαδικασίες και τρόπους ανταπόκρισης.
- Τα παιδιά παρακολουθούνται από ψυχολόγους και παιδοψυχιάτρους, όπου απαιτείται.
- Τακτικές εποπτείες από εξωτερικούς συνεργάτες – κλινικούς επόπτες για όλο το προσωπικό.
- Εκτενής ψυχοεκπαιδευτική παρέμβαση διάρκειας 9 μηνών για το προσωπικό.
- Δημιουργήθηκαν: Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των Σπιτιών Φιλοξενίας, καθώς και Εγχειρίδιο Διαχείρισης Κρίσεων, Πρωτόκολλα Οριοθέτησης και Απομάκρυνσης Παιδιού, Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας των Σπιτιών (ΜοΠΠ), Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας για το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ) και Εσωτερικό Κανονισμό για τον Παιδικό Σταθμό.
Οι περισσότεροι φάκελοι των παιδιών ήταν ελλιπείς ως προς το ιατρικό και κοινωνικό ιστορικό των παιδιών και δεν γίνονταν συχνές ιατρικές εξετάσεις στα παιδιά.
Συστηματική αποδόμηση των σχέσεων με τη βιολογική οικογένεια και των κοινωνικών δεσμών. Συχνά, τα αδέλφια ήταν χωρισμένα σε διαφορετικά σπίτια φιλοξενίας ανά την Ελλάδα. Υπήρχαν παιδιά που δεν είχαν συναντήσει την βιολογική τους οικογένεια ή συγγενείς τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς αιτιολόγηση.
Συχνές και αναιτιολόγητες, ξαφνικές μετακινήσεις των παιδιών ανά δομή.
- Επικαιροποιούνται όλοι οι ιατρικοί φάκελοι των παιδιών και ενημερώνονται τα κοινωνικά τους ιστορικά.
- Παρακολουθούνται από ιατρούς και δρομολογούνται ιατρικές εξετάσεις, όπως απαιτείται.
- Η ψυχοκοινωνική υπηρεσία φροντίζει να πλαισιώνει τα παιδιά, πραγματοποιώντας ατομικές και ομαδικές συναντήσεις με το καθένα ξεχωριστά με στόχο να τους δίνεται βήμα να εκφράζουν τυχόν ανησυχίες, επιθυμίες και αιτήματα.
- Σταδιακή ανακατανομή των παιδιών στα Σπίτια Φιλοξενίας, με τη σύμφωνη γνώμη τους και με κριτήρια όπως η επανένωση αδελφών ή και η δυνατότητα να συναντώνται συχνότερα και να περνάνε χρόνο μαζί, η εγγύτητα στο βιολογικό περιβάλλον ώστε να ενισχύεται η σχέση με τους συγγενείς.
Απουσία σύγχρονων παιδαγωγικών και ψυχοκοινωνικών πρακτικών.
Υποχρεωτική γεωργική και τεχνική παιδική εργασία μέσα στα σπίτια, καθώς και λειτουργία «μαγαζιών» μέσα στις δομές της Κιβωτού στα οποία τα παιδιά αγοράζαν είδη που είχαν προέλθει από δωρεές, με αντάλλαγμα κουπόνια που τους δίνονταν ως αμοιβή για την εργασία τους.
- Τα παιδιά παρακολουθούν αθλητικές δραστηριότητες, μαθήματα χορού, κάνουν φροντιστηριακά μαθήματα μελέτης και ξένων γλωσσών, συμμετέχουν σε δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από τους παιδαγωγούς, χωρισμένα ανά ηλικιακές ομάδες και έχουν δικαίωμα εξόδου προς αναψυχή, είτε με τους φίλους τους (τα μεγαλύτερα παιδιά), είτε σε κατάλληλους χώρους ψυχαγωγίας, συνοδεία των παιδαγωγών (τα μικρότερα παιδιά).
- Καταργήθηκε κάθε μορφής παιδική εργασία, και έπαυσε τη λειτουργία των «μαγαζιών» και η πρακτική των κουπονιών.
- Δημιουργήθηκε στον οργανισμό τμήμα επαγγελματικού προσανατολισμού και εργασιακής συμβουλευτικής παιδιών της Κιβωτού.
Από την έναρξη της πλατφόρμας για τις Αναδοχές – Υιοθεσίες τον Απρίλιο του 2019 και έως την ανάθεση καθηκόντων στη νέα προσωρινή διοίκηση στις 22 Νοεμβρίου 2022, είχαν πραγματοποιηθεί συνολικά 19 αναδοχές – υιοθεσίες.
- Από τις 23 Νοεμβρίου 2022 έως τις 31 Οκτωβρίου 2023 έχουν πραγματοποιηθεί 17 Αναδοχές και 10 Υιοθεσίες, σύμφωνα με όλες τις νόμιμες διαδικασίες και προδιαγραφές, ενώ 6 παιδιά έχουν επανενωθεί με τις βιολογικές τους οικογένειες, πάντα με έγκριση εισαγγελέα.
- Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Αποϊδρυματοποίησης, το οποίο η νέα προσωρινή διοίκηση ακολουθεί και εφαρμόζει, περιλαμβάνεται η δημιουργία Μονάδων Ημιαυτόνομης Διαβίωσης (Μ.Η.Δ.) για εφήβους και ενηλίκους. Η νέα διοίκηση προγραμματίζει το άνοιγμα και τη σύννομη λειτουργία 3 Μ.Η.Δ στην Αττική και άλλων 2 στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Σημαντική υποστελέχωση, ενώ σε μεγάλο ποσοστό, οι θέσεις φροντιστών και παιδαγωγών καλύπτονταν από άτομα που δεν διέθεταν τα απαιτούμενα τυπικά και ουσιαστικά (επιστημονικά) προσόντα.
- Διαρκής πρόσληψη νέου κατάλληλου προσωπικού για τη στελέχωση με τις απαραίτητες και προβλεπόμενες από τον νόμο ειδικότητες για κάθε σπίτι, βάσει του νέου ΦΕΚ για την Ίδρυση και Λειτουργία των Μονάδων Παιδικής Προστασίας (ΜοΠΠ).
- Συνολικά έχουν γίνει 137 προσλήψεις με προτεραιότητα στις ειδικότητες που αφορούν στα παιδιά, όπως 63 Παιδοκόμοι / Φροντιστές, 16 Κοινωνικοί Λειτουργοί, 4 Συντονιστές Σπιτιών Φιλοξενίας και άλλο διοικητικό και βοηθητικό προσωπικό.
Μη τήρηση των ελάχιστων νόμιμων αποδοχών στους εργαζόμενους, συμπληρωνόταν με επιδόματα σε μετρητά ή/και προϊόντα απευθείας από την κοινωνική υπηρεσία. Οι φάκελοι προσωπικού ήταν ελλιπείς. Δεν υπήρχαν συμβάσεις εργασίας πέραν του εντύπου πρόσληψης στο ΕΡΓΑΝΗ. Απουσία κοινώς αποδεκτών και νομίμων κανονισμών εσωτερικής διακυβέρνησης και πολιτικών εργασίας.
- Μισθολογική αναδιάρθρωση βάσει της οργανωτικής δομής της Κιβωτού, και στη διόρθωση των βασικών μισθών πλήθους εργαζομένων.
- Καταρτίστηκαν νέες συμβάσεις εργασίας βάσει 3 προτύπων για όλο το προσωπικό.
- Δημιουργήθηκαν φάκελοι προσωπικού και προσελήφθη Ιατρός Εργασίας και Τεχνικός Ασφαλείας για όλο τον οργανισμό.
- Δημιουργήθηκε Κώδικας Δεοντολογίας Εργαζομένων, Πολιτική κατά της Βίας και της Παρενόχλησης, που είναι κοινοποιημένος σε όλους.
- Συντάχθηκε Κανονισμός Εργασίας.
Έλλειψη νομιμοποιητικών εγγράφων για την αδειοδότηση των δομών, που σε πολλές περιπτώσεις δεν υπήρχαν καθόλου.
- Προχωρά η αδειοδότηση για όλες τις δομές και τους χώρους της Κιβωτού (π.χ. αναθεώρηση αδειών, εκ νέου αδειοδοτήσεις, αλλαγή χρήσης εγκαταστάσεων κ.α.), και η δημιουργία ολοκληρωμένων φακέλων για κάθε χώρο. Κατατέθηκαν φάκελοι για την αδειοδότηση όλων των δομών της Κιβωτού, ιδίως των ΜοΠΠ, σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.
Σοβαρά ελλείματα στην τήρηση των οικονομικών στοιχείων και τη λειτουργία του λογιστηρίου. Υπήρχε μεγάλος αριθμός «μαύρων» εσόδων από τους «κουμπαράδες» που δεν καταγράφονταν.
- Καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας, υπήρχε συνεργασία με την Οικονομική Αστυνομία για μετρητά, χρυσαφικά κάθε είδους, πολύτιμα αντικείμενα κ.α. που ανακαλύπτονται στους χώρους της Κιβωτού.
- Η προσωρινή διοίκηση άλλαξε τον τρόπο πραγματοποίησης των συναλλαγών. Οι πληρωμές πραγματοποιούνται πλέον διατραπεζικά, μέσω πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, καθώς και με εμβάσματα απευθείας από το λογιστήριο σε προμηθευτές.
- Έχουν συγκεντρωθεί και καταμετρηθεί οι 360+ κουμπαράδες δωρεών του Οργανισμού, και έχει δημιουργήσει πρωτόκολλο διαχείρισης κυτίων και καταμέτρησης δωρεών σε μετρητά, με τη βοήθεια της ελεγκτικής εταιρείας PWC.
- Αποφασίστηκε η υιοθέτηση προτύπου διπλογραφικών λογιστικών βιβλίων Γ' κατηγορίας σε αντικατάσταση των βιβλίων Β' κατηγορίας (Εσόδων – Εξόδων). Τα βιβλία Γ' Κατηγορίας απεικονίζουν την πλήρη κατάσταση της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Φορέα, που περιλαμβάνει τραπεζικούς λογαριασμούς, ακίνητη περιουσία, αποθήκες, εξοπλισμό κ.α.
Παρατείνεται η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου της «Κιβωτού του Κόσμου»
Με απόφαση της υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφίας Ζαχαράκη, παρατείνεται η θητεία του προσωρινού Διοικητικού Συμβουλίου της Κιβωτού του Κόσμου, με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον των ευάλωτων παιδιών που έχουν βρεθεί εκτός της οικογένειάς τους και ζουν στη Κιβωτό του Κόσμου.
Κατόπιν ελέγχου των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και των κοινωνικών υπηρεσιών των Περιφερειών, καθώς και του απολογισμού του έργου του νέου Διοικητικού Συμβουλίου, διαπιστώνεται ότι η προσωρινή διοίκηση έχει εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία του φορέα.
Υπενθυμίζεται ότι στις 22 Νοεμβρίου 2022, κατόπιν σοβαρών καταγγελιών για κακοποιητικές συμπεριφορές εις βάρος ανηλίκων που διέμεναν στον φορέα, είχε αποφασιστεί η αντικατάσταση του Διοικητικού Συμβουλίου της Κιβωτού του Κόσμου από προσωρινή διοίκηση με θητεία ενός έτους.
Η Πρόεδρος και μέλη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Κιβωτού του Κόσμου πραγματοποίησαν συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου, με τον Υπουργό Επικρατείας, Σταύρο Παπασταύρου, όπου και τον ενημέρωσαν για τα πεπραγμένα της προσωρινής διοίκησης, παρουσία της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφίας Ζαχαράκη.
Μετά το πέρας της συνάντησης, ο υπουργός Επικρατείας, κ. Σταύρος Παπασταύρου, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Θερμές ευχαριστίες εκ μέρους της ελληνικής Κυβέρνησης προς την κα. Μαρτίνου και όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Κιβωτού του Κόσμου για το σπουδαίο, ουσιαστικό και ανιδιοτελές έργο που έφεραν εις πέρας.
Τα μέλη του Δ.Σ. ανέλαβαν την διοίκηση του Οργανισμού σε μία πολύ δύσκολη συγκυρία, υπό τη σκιά βαρύτατων καταγγελιών. Καταγγελιών που δεν πρέπει να επιτρέψουμε να αμαυρώσουν έννοιες συνυφασμένες με την ελληνική κοινωνία, όπως η εθελοντική προσφορά και η αλληλεγγύη.
Η Κιβωτός λειτούργησε αυτούς τους μεταβατικούς μήνες υποδειγματικά, ως δίχτυ προστασίας και αγάπης για τα παιδιά που ζουν στις δομές φιλοξενίας χωρίς τις οικογένειές τους.
Η κοινή προσπάθεια όλων συνεχίζεται αταλάντευτα, με σταθερό γνώμονα το καλύτερο για αυτά τα παιδιά.»
H υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κα. Σοφία Ζαχαράκη, δήλωσε:
«Ανανεώνουμε σήμερα τη θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου της Κιβωτού του Κόσμου, που με επιτυχία συνεχίζει το δύσκολο έργο που του ανατέθηκε.
Θα ήθελα να εκφράσω ένα μεγάλο ευχαριστώ προς την Πρόεδρο κ. Αλεξάνδρα Μαρτίνου και τα μέλη του Δ.Σ. για τις άοκνες προσπάθειες, τη διάθεση προσφοράς, την αποτελεσματικότητά τους.
Στόχος όλων μας, τα παιδιά της Κιβωτού να συνεχίσουν να ζουν σε μία αγκαλιά προστασίας και φροντίδας, όπως τους αξίζει.»
