Ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Κυριάκος Πιερρακάκης έστειλε ερμηνευτική εγκύκλιο με την οποία υπογραμμίζει ότι με βάση το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο οι εξετάσεις των πανεπιστημίων μπορούν να γίνουν ψηφιακά.
Επίσης ζήτησε έκτακτη σύγκληση της Συνόδου των Πρυτάνεων τη Δευτέρα μέσω τηλεδιάσκεψης όπου θα συζητηθεί διεξοδικά το πώς αυτό μπορεί να γίνει και αν υπάρχει ο κατάλληλος μηχανισμός.
Αναλυτικά η εγκύκλιος:
Θέμα: «Διευκρινίσεις για την υλοποίηση διατάξεων του ν. 4957/2022 (Α΄ 141)
- Σε απάντηση ερωτημάτων που υποβλήθηκαν στη Γενική Γραμματεία Ανώτατης Εκπαίδευσης και αφορούν στη διεξαγωγή γραπτών ή προφορικών εξετάσεων με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων σας ενημερώνουμε τα κάτωθι:
- Στις διατάξεις της παρ. 1, 3 και περ. β΄ της παρ. 4 του άρθρου 65, της περ. ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 67 και της περ. κγ) της παρ. 4 του άρθρου 16 του ν. 4957/2022 ( Α΄141) ορίζονται:
Άρθρο 65 παρ. 1: «1. Η αξιολόγηση των φοιτητών δύναται να πραγματοποιείται με γραπτές ή προφορικές εξετάσεις, ενδιάμεσες εξετάσεις προόδου, γραπτές εργασίες, εργαστηριακές ή κλινικές ασκήσεις, συνδυασμό διαφορετικών μεθόδων αξιολόγησης ή άλλες μεθόδους αξιολόγησης που συνάδουν με το είδος κάθε εκπαιδευτικής διαδικασίας. Κατά τη διεξαγωγή γραπτών ή προφορικών εξετάσεων, ως μεθόδων αξιολόγησης, εξασφαλίζεται υποχρεωτικά το αδιάβλητο της διαδικασίας…».
Άρθρο 65 παρ. 2: «2. Αν η αξιολόγηση πραγματοποιείται με τελικές εξετάσεις, οι εξετάσεις διενεργούνται μετά από την ολοκλήρωση του ακαδημαϊκού εξαμήνου για τα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου και με επαναληπτική εξεταστική μετά
την ολοκλήρωση του ακαδημαϊκού έτους.».
Άρθρο 65 παρ. 3: «3. Οι φοιτητές δύνανται να συμμετέχουν στη διαδικασία εξετάσεων κάθε προγράμματος σπουδών σύμφωνα με όσα ορίζονται στον εσ
τερικό κανονισμό λειτουργίας του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) και τον εσωτερικό κανονισμό κάθε προγράμματος».
Άρθρο 65 παρ. 4 περ. β΄: « 4. Με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι. ρυθμίζονται: α)… β) οι εναλλακτικές μέθοδοι
αξιολόγησης, όπως η διεξαγωγή γραπτών ή προφορικών εξετάσεων με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών ή συνθηκών που ανάγονται σε λόγους ανωτέρας βίας ή … , υπό την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας της αξιολόγησης,…|».
Άρθρο 67 παρ. 1 περ. ε΄: « 1. Η εκπαιδευτική διαδικασία δύναται να διεξάγεται με τη χρήση μεθόδων σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, αποκλειστικά στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) … ε) σε ανωτέρα βία ή έκτακτες συνθήκες, όπου δεν καθίσταται δυνατή η διά ζώσης διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή η χρήση των υποδομών του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) για τη διεξαγωγή των εκπαιδευτικών, ερευνητικών και λοιπών δραστηριοτήτων του,…».
Άρθρο 16 παρ. 4 περ. κγ΄: « 4. Η Σύγκλητος έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τον
εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι., εφόσον αυτές δεν έχουν ανατεθεί από τον νόμο σε άλλα όργανα του Α.Ε.Ι.: α)…. κγ) ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που σχετίζεται με ακαδημαϊκά και ερευνητικά θέματα του Α.Ε.Ι., εφόσον αυτή δεν έχει ανατεθεί από τον νόμο σε άλλο όργανο του Α.Ε.Ι..».
Άρθρο 223 παρ.1: «Με απόφαση Συγκλήτου, ύστερα από εισήγηση του Πρύτανη, καταρτίζεται ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.).» Άρθρο 223 παρ.2: «Με τον Εσωτερικό Κανονισμό
Λειτουργίας του Α.Ε.Ι. καθορίζονται θέματα εσωτερικής λειτουργίας του Α.Ε.Ι. και ιδίως:
- θέματα σχετικά με την οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δεύτερου και
τρίτου κύκλου, όπως ο ειδικότερος τρόπος και η διαδικασία εξετάσεων και άλλων μεθόδων
αξιολόγησης των φοιτητών,…οι προϋποθέσεις συμμετοχής των φοιτητών στις εξεταστικές
περιόδους,».
Άρθρο 223 παρ.3: «3. Έως την έκδοση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του κάθε Α.Ε.Ι., με απόφαση της Συγκλήτου, δύναται να ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα της παρ. 2 κατά το μέτρο που δεν έρχονται σε αντίθεση με τον παρόντα νόμο.».
Άρθρο 64, παρ. 3 εδ. α,β: «3. Με απόφαση της Συνέλευσης καθορίζονται η κατανομή του διδακτικού έργου στους διδάσκοντες, το ωρολόγιο πρόγραμμα ανά ακαδημαϊκό εξάμηνο και πραγματοποιείται η κατανομή των διδακτικών ωρών εντός του ακαδημαϊκού εξαμήνου. Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει τουλάχιστον δεκατρείς (13) πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας. Τα υποχρεωτικά μαθήματα κάθε προγράμματος σπουδών δεν υπολείπονται των τριάντα εννέα (39) διδακτικών ωρών.»
Άρθρο 64, παρ. 4, εδ. β: «4. Με απόφαση της Συγκλήτου του Α.Ε.Ι., κατόπιν αιτιολογημένης εισήγησης της Συνέλευσης του Τμήματος, δύναται να παρατείνεται η διάρκεια του ακαδημαϊκού εξαμήνου, αν οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες δεν διεξήχθησαν για λόγους ανωτέρας βίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών και το εγκεκριμένο ωρολόγιο πρόγραμμα.»
Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα εξής:
- Η διεξαγωγή των φοιτητικών εξετάσεων, γραπτών και προφορικών, είναι επιτρεπτή και μέσω ηλεκτρονικών μέσων (ψηφιακή εξεταστική) δυνάμει ρητής διάταξης νόμου, όπου δεν καθίσταται δυνατή η διά ζώσης διεξαγωγή της αξιολόγησης των φοιτητών ή η χρήση των υποδομών του Α.Ε.Ι. για τη διεξαγωγή της εξεταστικής διαδικασίας.
- Οι ανωτέρω διατάξεις ορίζουν ότι τα ειδικότερα θέματα των εναλλακτικών μεθόδων αξιολόγησης ρυθμίζονται στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι., εφόσον έχει εκδοθεί, ο οποίος, σημειωτέον, εκδίδεται με απόφαση της Συγκλήτου κατόπιν πρότασης του Πρύτανη ( βλ. άρθρο 223 του ν. 4957/2022).
Δεδομένου ότι:
α) σε κάποια Α.Ε.Ι. δεν έχει εκδοθεί ο κανονισμός λειτουργίας τους, β) συντρέχει λόγος εφαρμογής της ουσιαστικής διάταξης του άρθρου 65 παρ. 4 περ. β του ν. 4957/2022, δηλαδή της εξ αποστάσεως αξιολόγησης των φοιτητών επειδή λαμβάνουν χώρα
έκτακτες συνθήκες στις υποδομές των Α.Ε.Ι., όπου δεν είναι εφικτή η δια ζώσης παρουσία των συντελεστών της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εξετάσεων, γ) η Σύγκλητος έχει -δυνάμει της διάταξης της περ. κγ ΄της παρ. 4 του άρθρου 16 του ν. 4957/2022- την αρμοδιότητα να ασκεί κάθε άλλη αρμοδιότητα που σχετίζεται με ακαδημαϊκά θέματα του Α.Ε.Ι, και δ) η Σύγκλητος έχει –δυνάμει της διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 223- την αρμοδιότητα να εκδίδει αποφάσεις με τις οποίες ρυθμίζονται θέματα του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας μέχρι την έκδοση αυτού, θεωρούμε ότι η Σύγκλητος, λαμβανομένων επιπροσθέτως υπόψιν:
i) τη διάταξη του άρθρου 64 παρ.4 για την παράταση εξαμήνου με απόφαση Συγκλήτου μόνο για λόγους ανωτέρας βίας και όχι και για λόγους έκτακτων συνθηκών, ii) οι τελικές εξετάσεις διενεργούνται μετά την ολοκλήρωση του ακαδημαϊκού εξαμήνου και, συνεπώς ο χρόνος της εξεταστικής δεν μπορεί να συμπίπτει με το χρόνο διεξαγωγής μαθημάτων εξαμήνου και iii) ότι οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες ενός ακαδημαϊκού έτους δεν μπορούν να μεταφερθούν στο επόμενο, με την εξαίρεση της επαναληπτικής εξέτασης, δύναται να λάβει απόφαση, συντρεχουσών των ανωτέρω υπό στοιχεία 6α-δ προϋποθέσεων, και να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης των φοιτητών με ηλεκτρονικά μέσα λαμβάνοντας τα απαραίτητα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα εφαρμογής της εξεταστικής διαδικασίας με μεθόδους σύγχρονης εξ αποστάσεως αξιολόγησης, ώστε να διασφαλίζονται τα προσωπικά δεδομένα όσων συμμετέχουν στη διαδικασία των εξετάσεων, καθώς και το αδιάβλητο της διαδικασίας.
