Της Νικολέττας Μουτούση
Με χειρουργικές και στοχευμένες παρεμβάσεις επιχειρεί η κυβέρνηση να λύσει το γόρδιο δεσμό της προσφυγικής- μεταναστευτικής κρίσης, με τον πρωθυπουργό να έχει δώσει εντολή για επιτάχυνση διαδικασιών και κλείσιμο εκκρεμοτήτων. Το κυβερνητικό σχέδιο άρχισε να ξεδιπλώνεται την Δευτέρα με την απόφαση για επίταξη εκτάσεων στα νησιά, όπου θα δημιουργηθούν νέα κλειστά, ελεγχόμενα κέντρα προσφύγων και μεταναστών.
Η δράση αυτή δεν θα είναι μεμονωμένη, καθώς στο πλαίσιο του σχεδίου εντάσσονται:
- η επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων ασύλου
- η αύξηση του αριθμού επιστροφών μεταναστών.
Βασικός στόχος η επαναφορά της κανονικότητας στα 5 ελληνικά νησιά το σχέδιο για την επίτευξη του οποίου ξεκινάει τον ερχόμενο μήνα με τη δημιουργία των κλειστών κέντρων και ολοκληρώνεται έως τις αρχές του καλοκαιριού, οπότε και αναμένεται περαιτέρω αύξηση των ροών.
Στο πλαίσιο η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για η επίταξη των εκτάσεων προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις και κωλυσιεργίες κατέστη επιβεβλημένη για να μπορέσει να προχωρήσει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής στην εφαρμογή της απόφασης για τη δημιουργία κλειστών δομών στις τοποθεσίες:
- Καράβας του δήμου Δυτικής Λέσβου,
- Κρητικού Λάκος- Ψείρα («17») του δήμου Χίου
- Ζερβού στο δήμο Ανατολικής Σάμου.
Στα νησιά Κως και Λέρος θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία κλειστών δομών οι εκτάσεις του ελληνικού Δημοσίου στο στρατόπεδο Καπετάν Λαζαρή (τοποθεσία Πυλί) και Λέπιδα, αντιστοίχως.
Η κυβερνητική πολιτική εστιάζει στην αποσυμφόρηση των νησιών. Το κλείσιμο των άναρχων δομών και η δημιουργία ελεγχόμενων αποτελούν ένα βασικό πρώτο βήμα που στηρίζεται και στην έκκληση για μέτρα έκτακτου ανάγκης στο βόρειο Αιγαίο από τον περιφερειάρχη Κ. Μουτζούρη.
Στο πλαίσιο αυτό τίθεται σε εφαρμογή το κυβερνητικό σχέδιο που περιλαμβάνει κλειστές δομές.
Οι κλειστές δομές θα είναι χωρητικότητας συνολικά και για τα 5 νησιά 20.000 ατόμων. Ειδικότερα, όπως ανακοινώθηκε στα κέντρα θα διαμένουν τρεις κατηγορίες: οι νεοαφιχθέντες πρόσφυγες και μετανάστες, όσοι εμφανίζουν παραβατική συμπεριφορά και εκείνοι που κρίθηκε το αίτημα ασύλου και ήταν αρνητικό, οπότε μπαίνουν στη διαδικασία επιστροφής.
Όσοι παραμένουν στις ελεγχόμενες κλειστές δομές, βάσει εσωτερικού κανονισμού θα δικαιούνται ελεγχόμενες εξόδους με κάρτα για ορισμένο χρονικό διάστημα, ενώ οι δομές θα είναι κλειστές τα βράδια. Όπως μάλιστα προβλέπεται, κάθε παραβίαση κανόνα εσωτερικής τάξης, θα επηρεάζει αρνητικά το αίτημα για άσυλο και θα επιταχύνει τη διαδικασία επιστροφής.
Επιδιώκεται επίσης να διασφαλιστούν υπηρεσίες υγείας στα κέντρα, με στόχο όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη και την αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, τα οποία δεν έχουν δυνατότητα να καλύψουν ταυτόχρονα τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού και εκείνες των προσφύγων- μεταναστών.
Ταχεία εξέταση αιτημάτων
Παράλληλος στόχος της κυβέρνησης, είναι η παραμονή προσφύγων και μεταναστών στα κλειστά αυτά κέντρα να μην υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Προς την κατεύθυνση αυτή προωθήθηκαν νέες ρυθμίσεις για σύντμηση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων ασύλου.
Πλέον ορίζεται ότι εντός 30 ημερών θα πρέπει να ολοκληρώνονται οι υποθέσεις σε πρώτο βαθμό και εφόσον υπάρξουν ενστάσεις να ολοκληρώνονται εντός 60 ημερών στο δεύτερο βαθμό.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι χρονοβόρες διαδικασίες που ίσχυαν είχαν ως αποτέλεσμα να απαιτούνται ακόμη και τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί μία υπόθεση. Αυτή είναι άλλωστε και η αιτία που έχουν σωρευθεί περίπου 100.000 εκκρεμή αιτήματα ασύλου και κατ επέκταση να συσσωρεύονται μετανάστες στα νησιά προκαλώντας έμφραγμα. Από την άλλη, εξ αιτίας αυτής της διαδικασίας, όσοι κατόρθωναν να πάρουν μία πρώτη θετική απάντηση στην αίτησή τους, μετακινούνται στην ενδοχώρα και μετά χάνονταν.
Κλειδί οι επιστροφές
Σημείο κλειδί αλλά και μεγάλο στοίχημα είναι η επιτάχυνση των επιστροφών όσων δεν δικαιούνται άσυλο. Σύμφωνα με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επιδιώκεται η επιστροφή 200 ατόμων την εβδομάδα και αυτό χωρίς να αντιδρά η Τουρκία αφού, όπως αναφέρουν ειδικοί σε θέματα μετανάστευσης, για κάθε επιστροφή παίρνει κονδύλια –per capita.
Ωστόσο, θα πρέπει να ενισχυθούν και οι διαδικασίες επαναπατρισμού μεταναστών. Πρόκειται για τα προγράμματα εθελούσιων επιστροφών, που δίνουν κίνητρα σε μετανάστες ώστε να γυρίσουν στις πατρίδες τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το υπουργείο Μετανάστευσης σε όσους προέρχονται από το Αφγανιστάν.
Έχει ζητηθεί δε βοήθεια από την Ε.Ε. ώστε να υπάρξει παρέμβαση για ευρύτερη συνεργασία με την κυβέρνηση της Καμπούλ, προκειμένου να αυξηθούν το επόμενο διάστημα οι επιστροφές στο Αφγανιστάν, όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας με δεδομένο ότι το 75% του πληθυσμού στην Μόρια προέρχεται από τη χώρα αυτή.
Το επόμενο διακύβευμα για την κυβέρνηση, εφόσον προχωρήσουν τα κέντρα και οι επιστροφές, είναι η ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων, κάτι που όπως επισημαίνει η κυβέρνηση αποτελεί τον τέταρτο άξονα του σχεδίου, μαζί με τα κλειστά κέντρα, την επιτάχυνση διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων και τις επιστροφές.
Διχασμένες οι τοπικές κοινωνίες
Κινητοποιήσεις ετοιμάζουν στην Αθήνα την Πέμπτη –οπότε και ήταν προγραμματισμένη σύσκεψη στο υπουργείο Εσωτερικών για το θέμα- τοπικές αρχές από τα νησιά, όπου θα γίνουν τα κλειστά κέντρα αν και κάτοικοι δείχνουν να αντιμετωπίζουν με θετικό μάτι τα νέα σχέδια.
Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα όλων η τοποθέτηση του προέδρου της κοινότητας της Μόριας, η οποία ζει εδώ και χρόνια στο πετσί της το πρόβλημα. Ο Γιάννης Μαστρογιάννης διακρίνει αέρα αισιοδοξίας πίσω από τα κυβερνητικά σχέδια.
«Άμα γίνει ένα άλλο κέντρο και έχουμε επιστροφές και έχουμε αποσυμφόρηση και τελικό κλείσιμο του ΚΥΤ της Μόριας οπωσδήποτε, είναι όχι απλώς ανακούφιση είναι πάρα πολύ μεγάλη ανακούφιση για τον τόπο μας εδώ για το χωριό μας» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης αλλά και ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος αντιδρούν και ζητούν να μην προχωρήσει η δημιουργία κλειστών δομών στα νησιά μιλώντας για κυβερνητικό αιφνιδιασμό.
Τα οφέλη
Η κυβέρνηση έχει, πάντως, ήδη θεσμοθετήσει και ανταποδοτικά μέτρα για τις περιοχές, στις οποίες θα φιλοξενηθούν τα νέα κέντρα. Συγκεκριμένα, ψηφίστηκε η πολιτεία να χορηγεί κάποια αντισταθμιστικά οφέλη ως αναγνώριση των αναγκών και δαπανών που δημιουργούνται σε ορισμένους δήμους από τη συγκέντρωση προσφύγων και μεταναστών.
Στο πλαίσιο σύμφωνα με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, προβλέπεται η καταβολή τέλους τουλάχιστον 12,5 ευρώ ανά διαμένοντα σε δομές φιλοξενίας, ενώ εντός μηνός θα συσταθεί Ταμείο Αλληλεγγύης με ετήσιο προϋπολογισμό 25 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα διατίθενται στους δήμους για τη χρηματοδότηση έργων (όπως για σχολεία ή στον τομέα της Υγείας).
Διαβάστε ακόμα:
- Μεταναστευτικό: Αντιδρούν οι δήμαρχοι των νησιών στις κλειστές δομές
