Φαίνεται πως η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος από την ΕΕ δοκιμάζει τις αντοχές της. Συγχρόνως, επικρατεί μια παράνοια. Ενώ γνωρίζουν πως όλα τα κράτη -ιδίως αυτά της πρώτης υποδοχής- δεν μπορούν να δέχονται άλλους μετανάστες, σοσιαλδημοκράτες, φιλελεύθεροι και αριστεροί προτείνουν να διατεθούν περαιτέρω κονδύλια για αποστολές διάσωσης.
Δηλαδή ουσιαστικά με την πολιτική τους πρόταση επιδεινώνουν το πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά -όπως έδειξε η υπόθεση Λαμπεντούζα- ακόμα και μια πρωθυπουργός που έχει κάνει σημαία την αντιμετώπιση της «εισβολής» των μεταναστών, σηκώνει τα χέρια ψηλά, όταν αυτή η «εισβολή» λάβει μαζικές διαστάσεις. Τι θα κάνει; Θα παρατάξει το στόλο και θα βυθίσει τα πλοιάρια που τους μεταφέρουν; Μα θα τα βυθίσουν οι ίδιοι οι διακινητές και ο στόλος από αποτρεπτικό παράγοντα της εισβολής θα μετατραπεί σε έναν επίσημο διασώστη.
Συνεπώς, όποιος μιλά για επίλυση του μεταναστευτικού προβλήματος είναι είτε άσχετος είτε πολιτικός απατεώνας. Μπορούμε να μιλούμε μόνο για μερική αντιμετώπισή του. Για περιορισμό των ροών μέσω συνδυασμένων πολιτικών, που θα χαραχθούν από την ΕΕ και όχι από κάθε ένα μεμονωμένο κράτος. Όμως τέτοια διάθεση δεν υπάρχει.
Αυτή η αδιανόητη αδράνεια θα μεταφέρει τα όσα συμβαίνουν στη Σουηδία - όχι τις τελευταίες ημέρες, αλλά τα τελευταία χρόνια - στην καρδιά της Ευρώπης. Σε παρόμοιες ακραίες καταστάσεις και οι αντιδράσεις των πολιτών είναι ακραίες, στον βαθμό που διαπιστώνουν ότι απειλείται ο τρόπος της ζωής τους. Απειλείται πρωτίστως το ύψιστο αγαθό της προσωπικής τους ασφάλειας.
Ως εκ τούτου, μόνον τυχαία δεν είναι η άνοδος των κομμάτων της άκρας Δεξιάς σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Το αξιοπερίεργο είναι -απόδειξη πόσο πολυσύνθετο και πολυπαραγοντικό είναι το μεταναστευτικό πρόβλημα- πως και αυτά το κόμματα, σε όσα κράτη βρίσκονται στην κυβέρνηση, αδυνατούν να το αντιμετωπίσουν. Η κατάσταση είναι εμφανές πως ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Έτσι, αυταπατώνται όσοι πιστεύουν πως η Μαρί Λεπέν θα πετύχει εκεί που αποτυγχάνει η Τζόρτζια Μελόνι, η οποία διαπίστωσε, με οδυνηρό τρόπο, πόσο απέχουν οι εξαγγελίες και οι προθέσεις από την πραγματικότητα.
Στην πατρίδα μας το 9μηνο, οι ροές μεταναστών ήταν μεγαλύτερες από αυτές που σημειώθηκαν όλο το 2022. Μπορεί προς το παρόν η κυβέρνηση να μην αντιμετωπίζει πολιτικό πρόβλημα, αλλά αυτό αφορά το παρόν. Ουδείς γνωρίζει αν δε ληφθούν αποφάσεις από την ΕΕ για κοινές πολιτικές αντιμετώπισης του μεταναστευτικού, τι θα συμβεί το 2024.
Για πολλούς λόγους πολιτικές προηγουμένων ετών, μετά την τραγωδία της Πύλου, πολύ δύσκολα θα επαναληφθούν. Με δεδομένο πως σχεδόν όλες οι μεταναστευτικές ροές έρχονται από την Τουρκία, υποθέτω και ελπίζω πως το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να ανασχέσει τον ρυθμό των ροών.
Πάντως, αν δε θέλουμε να είμαστε αιθεροβάμονες ή λαϊκιστές, το μεταναστευτικό πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί - όσο αυτό μπορεί να γίνει - μόνον με μια ευρωπαϊκή πολιτική, την οποία όμως τόσο ο Μακρόν όσο και ο κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία δεν την επιθυμούν. Η ΕΕ δείχνει τάσεις αυτοχειρίας.
