Η σύνθεση της επιστημονικής και υπουργικής task force, η οποία αναλαμβάνει την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων, μας προϊδεάζει για το εύρος της παρέμβασης, που σχεδιάζει η κυβέρνηση.
Το φαινόμενο υπερβαίνει κατά πολύ ό,τι γνωρίζαμε για το αθώο κάζο μεταξύ των παιδιών στις αυλές των σχολείων, που ήρθε και μετεξελίχθηκε σε μπούλινγκ. Μιλάμε πλέον για δολοφονική βία, με πρωταγωνιστές ανήλικους, που πολλές φορές εναλλάσσονται στο ρόλο του θύτη και του θύματος.
Οι ειδικοί, που αποφεύγουν την εύκολη παραμετροποίηση της ευθύνης, επισημαίνουν ότι ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και η πολιτεία, από το ρόλο του παθητικού παρατηρητή, επείγει να μεταστραφεί στον κύριο φορέα ενεργητικής δράσης.
Η προσωπική εμπλοκή του πρωθυπουργού στο εγχείρημα να βρεθούν τα σωστά «εργαλεία», ανάγεται ήδη στην προηγούμενη κυβερνητική του θητεία, ενώ τον περασμένο Ιούλιο στις προγραμματικές δηλώσεις, είχε ανεβάσει το επίπεδο του συναγερμού χαρακτηρίζοντας ως «βόμβα» τα ζητήματα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων.
Λίγους μήνες νωρίτερα, μιλώντας σε σχετική ημερίδα είχε συγκεκριμενοποιήσει έναν από τους παράγοντες που συνδιαμορφώνουν το εκρηκτικό υλικό για τον ψυχισμό των παιδιών και των εφήβων: την εξάρτηση τους από το διαδίκτυο.
«Δεν σας κρύβω ότι έχω έναν μεγάλο φόβο, ότι το ανθρώπινο μυαλό, ως προϊόν μίας εξελικτικής διαδικασίας εκατοντάδων χιλιάδων ετών, δεν είναι προσαρμοσμένο ώστε να μπορεί να αντιλαμβάνεται ταυτόχρονα την πραγματικότητα σε συνδυασμό με την ψηφιακή πραγματικότητα με την οποία έρχονται σε επαφή, κυρίως νεαρά παιδιά τα οποία βρίσκονται ακόμα στη φάση της ανάπτυξής τους.
Και δεν έχουμε ιδέα ακόμα, φοβάμαι, για το πόσο προβληματικές μπορεί να είναι αυτές οι συνήθειες των παιδιών και των εφήβων, κυρίως ως προς την επαφή τους με τον ψηφιακό κόσμο και τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης» είχε επισημάνει ο κύριος Μητσοτάκης.
Εκτιμώντας ότι κάποια στιγμή, σε εθνικό, ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο, θα υπάρξει ρυθμιστική παρέμβαση για να μειωθεί η έκθεση των παιδιών και των εφήβων.
Ο προβληματισμός για την εξάρτηση των παιδιών από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι οριζόντιος και οι επιστημονικές έρευνες συνηγορούν στην ανάγκη να τεθούν όρια, ή ακόμη και να υπάρξει ολική απαγόρευση χρήσης στις ηλικίες κάτω των 16 ετών.
Μόνο και μόνο να το συζητάμε φαντάζει σαν να προσπαθείς να σταθείς μπροστά σε μια χιονοστιβάδα.
Αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει άλλος τρόπος.
Να σημειωθεί, ότι 6 στους 10 εφήβους είναι εξαρτημένοι από το διαδίκτυο και αυτή η εξάρτηση προκαλεί εσωστρέφεια, θυμό και χαμηλή αυτοεκτίμηση που ανακυκλώνονται σε βίαιες εκδηλώσεις μικρής ή μεγαλύτερης έντασης. 1 στα 5 παιδιά εκδηλώνουν σημάδια πλήρους παραίτησης, συνοδευόμενη από κακό ύπνο, άθλια διατροφή καθόλου άσκηση.
Στην Ελλάδα από το 2015 στο 2019 αυξάνεται σημαντικά (από 36,1% σε 43,8%) το ποσοστό των 16χρονων με υψηλή βαθμολογία στην Κλίμακα προσκόλλησης στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία πανελλήνιας έρευνας στο σχολικό πληθυσμό.*
Ο στοιχηματισμός και ο ηλεκτρονικός τζόγος είναι «συνοδευτικά» της εξάρτησης των μαθητών στο διαδίκτυο. Στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό εφήβων, μεταξύ όλων των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, οι οποίοι αναφέρουν ότι στοιχηματίζουν μέσω του διαδικτύου.
Μεταξύ των μαθητών που στοιχηματίζουν, περισσότεροι από ένας στους πέντε βρίσκονται σε κίνδυνο για παθολογική ενασχόληση με το στοιχηματισμό. Ο ένας στους 16 πιτσιρικάδες έχει ήδη παθολογική ενασχόληση.
Τεράστια επίδραση στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά των παιδιών και εφήβων έχει ο εθισμός και η εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ σχεδόν από το δημοτικό.
Πάνω από 9 στους δέκα αναφέρουν ότι έχουν εύκολη πρόσβαση, σχεδόν οι 2 στους 5 λένε ότι πολύ πρόσφατα ήπιαν 5 ή περισσότερα ποτά στη σειρά.
Ένας στους εννέα μαθητές Λυκείου αναφέρει ότι μέθυσε τις τελευταίες 30 ημέρες από τη διεξαγωγή της έρευνας.
Περισσότεροι από ένας στους τρεις μαθητές θεωρούν ακίνδυνο το να πίνει κανείς σχεδόν καθημερινά (1-2 ποτά) και ένας στους 19 ότι είναι ακίνδυνο να πίνει κανείς 5 ή περισσότερα ποτά το ένα μετά το άλλο κάθε Σαββατοκύριακο.
Ένας στους έξι εφήβους μέσα στους τελευταίους 12 μήνες μπήκαν ως επιβάτες σε αυτοκίνητο που ο οδηγός είχε πιει πολύ.
*Η έρευνα διενεργήθηκε την άνοιξη του 2019 σε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 17.733 μαθητών ηλικίας 16-18 ετών, στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής ESPAD. Η Πανελλήνια έρευνα στο σχολικό πληθυσμό για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές διενεργείται ανελλιπώς ανά 4ετία από το 1984, αρχικά από την Ψυχιατρική Κλινική του ΕΚΠΑ και ακολούθως το ΕΠΙΨΥ
