Της Ειρήνης Καρανασοπούλου
Στους πονοκεφάλους που βασανίζουν την Ευρώπη εσχάτως -κι οι οποίοι, φυσικά, συνιστούν ταυτοχρόνως και πονοκεφάλους της Αγκελα Μέρκελ- ήρθε να προστεθεί ακόμη ένας: ο απρόβλεπτος κ. Renzi, όπως αποκαλεί ο αγγλοσαξονικός Τύπος τον χαρισματικό Ιταλό πρωθυπουργό. Διότι σε μια Ένωση που ταλανίζεται από κρίση σε κρίση -μεταναστευτικό, αβεβαιότητα για το μέλλον της Βρετανίας εντός ή εκτός Ε.Ε., άνοδος των ακροδεξιών σχηματισμών αλλά και κάποιων νέων αριστερών μορφωμάτων, οικονομική στασιμότητα, κατάρρευση της Σένγκεν, απρόβλεπτη Τουρκία, παραπαίουσα Ελλάδα- προστέθηκε, αργά αλλά σταθερά, ο Ιταλός πρωθυπουργός, που δείχνει να θέλει να αναδειχθεί σε “αντίπαλο δέος” της Γερμανίδας καγκελαρίου.
Η Ιταλία, βέβαια, δε μπορεί να συγκριθεί οικονομικά με τη Γερμανία -και με την έννοια αυτή θα ήταν ανόητο να πιστέψει κανείς ότι ο κ. Renzi φιλοδοξεί να υποκαταστήσει την κ. Μέρκελ ως “πρώτο βιολί” της Ευρώπης. Είναι φανερό, όμως, ότι θέλει να αντικαταστήσει τη Γαλλία ως υπ΄ αριθμόν έναν αμφισβητίας της γερμανικής παντοκρατορίας – και, άρα, να καταργήσει την ομοφωνία που επιφανειακά τουλάχιστον επικρατεί μεταξύ των “28”. Η Γαλλία, άλλωστε, εδώ και καιρό δεν είναι σε θέση να κάνει “αντιπολίτευση” στο Βερολίνο, ενώ ο περίφημος γαλλογερμανικός άξονας υπάρχει κατ' όνομα μόνον.
Στις Βρυξέλλες γνωρίζουν πως το “αντάρτικο” που έχει στήσει ο κ. Renzi -με αιχμή τη μεταναστευτική πολιτική, αφενός, και την οικονομική πολιτική, αφετέρου- έχει ως στόχο πρωτίστως το εσωτερικό κοινό στην Ιταλία: από φανατικοί υπέρμαχοι της Ευρώπης και του ενιαίου νομίσματος, οι Ιταλοί σταδιακά έχουν μεταβληθεί σε έναν από τους μεγάλους αμφισβητίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Για αυτό, εξάλλου, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων -που είναι αντιευρωπαϊκό και θέλει την αποχώρηση από το ευρώ- βλέπει την εκλογική του δύναμη να αυξάνεται.
Κι οι Ιταλοί, επίσης, δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι με το όριο του 3% για το έλλειμμα – δυσαρέσκεια που έχει υιοθετήσει ασμένως ο κ. Renzi απειλώντας ότι δεν πρόκειται να το τηρήσει, ενώ έχει κατά νου πως οι τράπεζές του μόνον υγιείς δεν είναι, κάτι που μπορεί να του στοιχίσει ακριβά εάν εφαρμοσθούν οι ευρωγερμανικοί κανόνες.
Το πιο ανησυχητικό για όσους φιλοδοξούν ακόμη να επιστρέψει η Ευρώπη σε μια ήρεμη καθημερινότητα, είναι η δημοσκόπηση της IPSOS σε οκτώ χώρες, που δείχνει ότι το 60% των Ιταλών θέλει τη διενέργεια δημοψηφίσματος αντίστοιχου με της Βρετανίας για την παραμονή ή μη της χώρας στην ΕΕ – κι ότι σε μια τέτοια περίπτωση ένα επικίνδυνο 48% θα ψήφιζε υπέρ της αποχώρησης της χώρας.
Εάν κανείς θυμηθεί την ταραχή που είχε προκαλέσει στην Ευρώπη η προοπτική ενός Grexit, μπορεί να φανταστεί πώς νοιώθουν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σκεπτόμενες το ενδεχόμενο να αποχωρήσει η Ιταλία από το ενιαίο νόμισμα και από την Ένωση. Μια υπολογίσιμη οικονομία, ιδρυτικό μέλος της Ένωσης... οι συνέπειες θα ήταν χειρότερες κι από το Brexit.
Αυτά όλα τα γνωρίζει κι ο Ιταλός πρωθυπουργός και για αυτό παίζει πολύ έξυπνα το χαρτιά του Ευρωπαίου “αντάρτη”. Παίζει με τις ευαισθησίες των συμπατριωτών του, ενώ παράλληλα διεκδικεί από τους Ευρωπαίους και την κ. Μέρκελ όσο το δυνατόν περισσότερα επικαλούμενος ακριβώς αυτές τις ευαισθησίες. Και, υπογείως, υπάρχουν αρκετοί που τον στηρίζουν – παρότι μπορεί να μην το παραδεχθούν δημόσια. Η μονοκρατορία της καγκελαρίου, ωστόσο, για κάποιους έχει κρατήσει ήδη πολύ – και δεν αρμόζει σε μια Ευρώπη όπου υποτίθεται ότι όλοι είναι ίσοι.
