Διάβασα, μαζί με πολλούς άλλους, φαντάζομαι, πολλά επικολυρικά πονήματα περί «καλύτερων των ανθρώπων που έρχονται από τους αιώνες» (Αλ. Ιωαννίδης) και διαφόρων άλλων που νομίζουν πως ζουν «ένα νέο πολυτεχνείο) (με μικρό π κ. διορθωτά), σχετικά με την αντίθεση των σπουδαστών των δραματικών σχολών σε ένα Προεδρικό Διάταγμα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ούτω λίγο, ούτε πολύ, ξεσηκώθηκε μια φασαρία με γενικό σύνθημα «θέλουμε αναγνώριση των σπουδών μας» και άλλα παρελκόμενα. Στην ουσία, πρόκειται για ψευδεπίγραφο σύνθημα, αφού τα πτυχία των σχολών αυτών, απονέμονται μετά από εξετάσεις σε κρατική επιτροπή, διορισμένη από το υπουργείο.
Θα ήταν πιο ειλικρινές, αν έλεγαν πως το επίμαχο ζήτημα, δεν είναι άλλο από την κατάταξη των αποφοίτων των σχολών αυτών στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσώπων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού.
Ψάχνοντας λίγο το θέμα και ανατρέχοντας στα σχετικά κείμενα, ο καλόπιστος αναγνώστης θα διαπιστώσει πως στο «επίμαχο» Π.Δ. 85/2022 ΔΕΝ καταργεί την αναγνώριση σπουδών, η οποία θεωρείται αυτονόητη, ΟΥΤΕ αλλάζει την κατάταξη των αποφοίτων αυτών των σχολών από την κατηγορία 5 στην οποία εντάχθηκαν από το 2001 και εφεξής.
Αξίζει να παραθέσουμε την σχετική κατάταξη, για να μπορεί, μόνος του ο αναγνώστης να σχηματίσει άποψη.
Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ) έχει 8 επίπεδα:
-επίπεδο 8: διδακτορικό δίπλωμα
-επίπεδο 7: μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης
-επίπεδο 6: πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστήμιο/ΤΕΙ)
-επίπεδο 5: πτυχίο επαγγελματικής ειδικότητας, δίπλωμα ΙΕΚ, δίπλωμα/πτυχίο ανωτέρας σχολής (μεταξύ αυτών και οι δραματικές σχολές)
-επίπεδο 4: πτυχίο ΕΠΑΛ, απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου, απολυτήριο γενικού Λυκείου
-επίπεδο 3: πτυχίο επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ΣΕΚ και ΕΣΚ, πτυχίο μαθητείας ΕΠΑΣ και ΟΑΕΔ
-επίπεδο 2: απολυτήριο Γυμνασίου
-επίπεδο 1: απολυτήριο Δημοτικού
Είναι προφανές, ότι οι απόφοιτοι των σχολών αυτών, κάθε άλλο παρά εξισώνονται με τους αποφοίτους της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, θέλοντας να ψαρέψουν στα θολά νερά.
Η μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει πλήθος άλλων αποφοίτων, άλλων εκπαιδευτικών δομών, όπως είναι π.χ. τα Ι.Ε.Κ. και διατηρούν στο ακέραιο το δικαίωμα συμμετοχής στις κατατακτήριες εξετάσεις για την επόμενη βαθμίδα, για την εισαγωγή δηλαδή σε ΑΕΙ αντίστοιχων ειδικοτήτων.
Συνεπώς, κάθε φιλομαθής και φιλοπρόοδος απόφοιτος αυτών των σχολών, βρίσκει το δρόμο ανοιχτό για την ανώτατη εκπαίδευση, χωρίς το παραμικρό θεσμικό εμπόδιο. Το κάνουν, άλλωστε, δεκάδες χιλιάδες νέοι κάθε χρόνο, χωρίς «να είναι οι καλύτεροι των ανθρώπων και χωρίς να έρχονται από τους αιώνες».
Υπάρχει, βέβαια, ένα πρόβλημα, στα ελληνικά ΑΕΙ υπάρχουν σχολές θεατρικών σπουδών, οι οποίες εκπαιδεύουν θεατρολόγους που μπορούν βάσει των προσόντων τους να λάβουν μέρος στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, προκειμένου να διοριστούν στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Πρόκειται, όμως, για μία άλλη ειδικότητα και όχι εκείνη του ηθοποιού.
Το αίτημα αναγνώρισης των πτυχίων των δραματικών σχολών, προσκρούει στη συνταγματική απαγόρευση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Αλήθεια, όλοι αυτοί που σήμερα φωνασκούν για την εξίσωση αυτών των πτυχίων με τα πανεπιστημιακά, θέλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να παραβιαστεί το Σύνταγμα για μία και μοναδική φορά, τι θέση είχαν πάρει όταν ετέθη προ ετών το ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης που θα περιελάμβανε και αυτό το άρθρο;
Κανείς δεν θα είχε αντίρρηση στην ίδρυση κρατικών ανώτατων σχολών υποκριτικής, χορού κ.λπ. οι οποίες θα λειτουργούσαν με συγκεκριμένο σύστημα εισαγωγής, κατόπιν πανελλαδικών εξετάσεων, θα διέθεταν πιστοποιημένο πρόγραμμα σπουδών τετραετούς φοίτησης, με πιστοποιημένους καθηγητές, οι οποίοι θα διέθεταν όλες τις απαραίτητες ακαδημαϊκές περγαμηνές και θα οδηγούσαν στη συμπλήρωση ενός συγκεκριμένου αριθμού ακαδημαϊκών μονάδων, προκειμένου να χορηγήσουν πτυχία ανώτατης εκπαίδευσης.
Είναι κάτι που η χώρα χρειάζεται και η αβελτηρία πολλών κυβερνήσεων, κάθε άλλο παρά θεραπεύει το πρόβλημα και καλύπτει το κενό. Ταυτόχρονα, όμως, θα υπάρχει και σαφής διάκρισης μεταξύ των κρατικών και ιδιωτικών σχολών, σύμφωνα με όσα προβλέπονται από το Σύνταγμα και τους νόμους.
Ωστόσο, σήμερα δεν γίνεται λόγος για αυτό, αλλά για τη μετάταξη από τη μία βαθμίδα προσόντων σε μία άλλη, ανώτερη, χωρίς να πληρούνται οι σχετικοί όροι και προϋποθέσεις.
Έτσι κι αλλιώς, τα δικαιώματα που είχαν και πριν οι ηθοποιοί, τα έχουν και σήμερα. Το Π.Δ. 85/2022 δεν τους υποβαθμίζει, αφού δεν αλλάζει τίποτα από τα μέχρι σήμερα ισχύοντα. Ένας απόφοιτος δραματικής σχολής, μπορεί να προσληφθεί στις κρατικές σκηνές, στα δημοτικά περιφερειακά θέατρα, να ανοίξει δική του σχολή κ.λπ. Αντίστοιχα, παραμένουν ακέραια τα δικαιώματα και των αποφοίτων των σχολών χορού και των ωδείων.
Εκείνο το δικαίωμα που δεν είχαν ποτέ και δεν προβλέπεται από το ΠΔ να αποκτήσουν, είναι να μπορούν να λαμβάνουν μέρος σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ για θέσεις που προκηρύσσει το δημόσιο για διάφορες θέσεις άσχετα με το αντικείμενο τους. Το δημόσιο δεν προσλαμβάνει καλλιτέχνες, παρά μόνο στο εκπαιδευτικό σύστημα, μα και εκεί, δικαίωμα -και σωστά- έχουν μόνο οι απόφοιτοι σχετικών ειδικοτήτων των ανώτατων σχολών, όπως οι σχολές θεατρικών σπουδών, η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών κ.λπ.
Αυτά προβλέπει το Σύνταγμα και το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. Αν δεν μας αρέσει, να το αλλάξουμε. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι πρέπει να προηγηθεί συνταγματική αναθεώρηση και κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου παροχής ανώτατης εκπαίδευσης. Πόσοι από αυτούς που διαδηλώνουν σήμερα, θα συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο αγώνα; Αμφιβάλω αν θα συμπληρώσουν μία ομάδα μπάσκετ, χωρίς τους αναπληρωματικούς.
Εύλογα, προκύπτει το ερώτημα: το σύνθημα «θέλουμε αναγνώριση των σπουδών μας», τι σημαίνει; Σε τι αποσκοπεί; Τι αποκρύπτει;
Μήπως, για μία ακόμη φορά, πρόκειται για τη νεοελληνική εφευρετικότητα του διαβόητου εξαιρετισμού;
Ψάχνοντας παρακάτω, ο καλόπιστος αναγνώστης θα διαπιστώσει πως στο παρελθόν είχε δοθεί η δυνατότητα σε αποφοίτους των δραματικών σχολών, να αναγνωρίσουν το πτυχίο τους ως αντίστοιχο των ΤΕΙ με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Παιδείας και Πολιτισμού το 2017, αλλά αυτό αφορούσε εκείνους που είχαν αποφοιτήσει μέχρι το 2003 και με την επισήμανση «χωρίς αντιστοιχία προς υπάρχουσες κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα ειδικότητες των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.»
Έκτοτε, τα ΤΕΙ, εν μία νυκτί με απόφαση του τέως υπουργού Παιδείας Γαβρόγλου, μετατράπηκαν σε ΑΤΕΙ και έτσι αυτή η δυνατότητα για τους παλιούς μόνο, πριν του 2003 αποφοίτους, ακυρώθηκε.
Η υπόθεση αυτή, εξαιτίας κάκιστων χειρισμών των υποκινούντων, έχει μετατραπεί σε ένα τραγέλαφο με παραιτήσεις διδασκόντων, αφού είχε λήξει η σύμβασή τους. Αλήθεια, θα τρέξουν να υπογράψουν νέες, αν κληθούν, χωρίς να έχει ανακληθεί το επίμαχο, γι’ αυτούς Π.Δ. ή θα επιμείνουν στην εκ του ασφαλούς ηρωική τους στάση; Θα το δούμε.
Τα διάφορα χάπενινγκ στους δρόμους, η κατάληψη του Εθνικού Θεάτρου (αλήθεια οι καταληψίες το βρήκαν από τον πατέρα τους και με ποιο δικαίωμα καταλαμβάνουν δημόσιο κτήριο;), οι προγραφές και η δημόσια διαπόμπευση συναδέλφων τους, οι οποίοι διαφωνούν με τη στάση τους, οι «απαγγελίες ψηφισμάτων» πριν ή μετά από θεατρικές παραστάσεις πόσο συμφωνούν με το πολυφορεμένο και άσχετο σύνθημα «ηθοποιός σημαίνει φως»;
Χωρίς να καταφέρουν να προκαλέσουν τη συμπάθεια της ελληνικής κοινωνίας, το φαινόμενο - γιατί δεν πρόκειται για κίνημα, όσο κι αν φωνασκούν διάφοροι επαγγελματίες «αλληλέγγυοι» - θα εκφυλιστεί και το μόνο που θα απομείνει θα είναι τα ειρωνικά χαμόγελα στα χείλη των περαστικών.
Η καλλιτεχνική εκπαίδευση στη χώρα μας, έχει πολλά και σοβαρά κενά. Αυτά, όμως, για να καλυφθούν και να μπορέσει το εκπαιδευτικό σύστημα να κάνει ένα άλμα προς τα εμπρός, χρειάζεται πολιτική βούληση και συναίνεση, κοινωνική αποδοχή και καλοπροαίρετη συζήτηση.
