Το τελευταίο διάστημα, γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς παραβίασης των στοιχειωδών και βασικών κανόνων της ελληνικής, παρακολουθώντας τις τηλεοπτικές μεταδόσεις για το θάνατο του Κωνσταντίνου.
Σταχυολογώ μερικά από τα «μαργαριτάρια» που ακούστηκαν:
Η «τέα» Άννα Μαρία, «την βασιλομήτωρ», «του εκλειπών», «του αποθανών», «η συνεχή ροή», «παρόν η κα. Μανωλίδου».
Δεν επεκτείνομαι στα γραμματικά, συντακτικά και ορθογραφικά λάθη που είναι και τα πολυπληθέστερα των σφαλμάτων και τα συναντούμε καθημερινά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και ιδιαίτερα στα ψηφιακά μέσα επικοινωνίας.
Ακόμη και ο πλέον ασυγκίνητος έναντι της ιστορικότητας της ελληνικής γλώσσας, δεν θα μπορούσε να μην παρατηρήσει την κατ' επανάληψη εσφαλμένη χρήση της από δημοσιογράφους, ρεπόρτερ και άλλους δημοσιολογούντες. Όταν κάτι επαναλαμβάνεται παύει να είναι τυχαίο.
Επιπλέον, όταν κάτι λαμβάνει χώρα σε τόσο μεγάλη έκταση στο δημόσιο βίο, αναλογίζεται κανένας τις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου στην καθημερινή πρακτική.
Το ζήτημα της εκμάθησης και της ορθής χρήσης της ελληνικής γλώσσας είναι πολυπαραγοντικό, διαγενεακό, έχει δομικά αίτια και αφορά άπαντες: οικογένεια, σχολείο, εκπαιδευτικό σύστημα, πολιτική, θεσμούς, μέση και ανώτατη εκπαίδευση. Δεν γίναμε αγράμματοι εν μια νυκτί.
Το πλέον οξύμωρο, είναι άνθρωποι με πτυχία ανωτάτων σχολών που αγνοούν τα μείζονα, πόσω μάλλον τα ελάσσονα ή τις «λεπτομέρειες» που κάνουν και τη διαφορά.
Με αυτούς τους ρυθμούς, σε μερικά χρόνια από σήμερα, δεν θα είμαστε σε θέση να υποστηρίζουμε ότι μιλάμε ελληνικά, το πιθανότερο είναι να χρησιμοποιούμε μηχανικά μια «υβριδική» γλώσσα που ουδεμία σχέση θα έχει με όσα βασικά διδαχτήκαμε -ή θα έπρεπε να διδαχτούμε- στα σχολεία ή που μάθαμε στη συνέχεια αυτοβούλως, μέσα από την προσωπική επιμόρφωση.
Θα είναι κάτι νέο, πλήν όμως άχρωμο, άοσμο, χωρίς χαρακτήρα, πλαίσιο και φυσιογνωμία, χωρίς διακριτά χαρακτηριστικά. Ένας πολτός.
Η ελληνική γλώσσα διέπεται από κανόνες, διαθέτει μουσικότητα, είναι εξαιρετικά εύηχη, ρέουσα και ρυθμική. Χαρακτηριστικά διόλου αυτονόητα.
Στα φοιτητικά μου χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, θυμάμαι να με πλησιάζει μια νεαρή συμφοιτήτρια και κοιτάζοντας το βιβλίο μου, είπε το εξής: «Δεν κατανοώ τίποτα, καταλαβαίνω όμως ότι η ελληνική είναι μια υπέροχη γλώσσα και είστε πολύ τυχεροί».
Μάλιστα αποφοιτώντας, της έδωσα το βιβλίο μου ως ενθύμιο και θυμάμαι την ιδιαίτερη χαρά της.
Ο σύγχρονος άνθρωπος ευθύνεται για τον ευρύτερο κατήφορο, πολιτισμικό, πολιτικό, ιστορικό, άφησε πίσω του πολλά, ξέχασε ακόμη και τα πλέον απαραίτητα, την ευγένεια, τους καλούς τρόπους, την ευσυνειδησία, την τήρηση των νόμων, αδιαφόρησε και προφανώς, στο -όποιο- αξιακό του πλαίσιο και τις προτεραιότητες δεν περιλήφθηκε ποτέ η ορθή εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.
Σε τελική ανάλυση, γι' αυτό το γλωσσικό ξεπεσμό, ευθύνεται πρωτίστως το ίδιο το άτομο που επιλέγει συνειδητά το σκοτάδι για τον εαυτό του.
Ας κάνουμε λοιπόν, μια ύστατη προσπάθεια, να σώσουμε ό,τι σώζεται. Μπροστά μας θα το βρούμε.
* O Παναγιώτης Καγκάνης είναι απόφοιτος Πολιτικής Οικονομίας
