Του Σάκη Μουμτζή
Πολλά ερωτήματα προκάλεσε η παρουσία του έλληνα πρωθυπουργού, σαν παρατηρητή, στην σύνοδο των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, μετά από πρόσκληση του οικοδεσπότη Ολάντ.
Και βέβαια το πρόβλημα δεν βρίσκεται στον Α. Τσίπρα που πήγε, αλλά σε αυτούς που τον κάλεσαν. Οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές βρίσκονται εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια σε μόνιμη αναζήτηση της ταυτότητας τους, καθώς ο ψηφιακός καπιταλισμός και η παγκοσμιοποίηση κλόνισαν το βασικότερο στοιχείο της πολιτικής τους και της ιδεολογίας τους. Το κράτος πρόνοιας .Οι προσπάθειες των Τ. Μπλερ, Γκ. Μπράουν και Γκ. Σρέντερ , στην δεκαετία του 90 κυρίως, να προσαρμόσουν τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά και τις πολιτικές θέσεις των κομμάτων τους στις νέες συνθήκες, ενώ συνέβαλαν στην ανάπτυξη των οικονομιών των χωρών τους, αποσταθεροποίησαν τις σχέσεις με τα κοινωνικά στρώματα που παραδοσιακά ψήφιζαν σοσιαλδημοκρατία.
Σήμερα, ο σοσιαλιστικός χώρος εξακολουθεί να βρίσκεται σε ιδεολογική τρικυμία, κινούμενος μεταξύ της αναπτυξιακής λιτότητας της Μέρκελ και του αιτήματος των κομμάτων του ευρωπαϊκού Νότου, για αλλαγή κατεύθυνσης, με ασαφές όμως το στίγμα της. Έτσι, κάποιοι σοσιαλιστές ηγέτες θεωρούν πως μία σύγκλιση με τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής ριζοσπαστικής αριστεράς, πιθανόν να τους επέστρεφε την «χαμένη τους τιμή». Να τους βοηθούσε να επαναπροσδιορίσουν τις ιδεολογικές συντεταγμένες τους απέναντι στα συντηρητικά κόμματα και κυρίως να υψώσουν τείχη στην ανερχόμενη άκρα δεξιά.
Οι διαφορές όμως που χωρίζουν την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία με την ριζοσπατική αριστερά είναι και σημαντικές και αγεφύρωτες. Αυτό φάνηκε το Σάββατο στις τοποθετήσεις του Α. Τσίπρα τόσο στην σύνοδο των κομμάτων της αριστεράς που προηγήθηκε και στην οποία συμμετείχε, όσο και στις δηλώσεις που έκανε μετά την σύσκεψη των κομμάτων του σοσιαλιστικού χώρου.
Έτσι, τοποθετήθηκε αρνητικά μαζί με τον γάλλο κομμουνιστή ηγέτη P.Laurent στο νομοσχέδιο της El Khomri – η γαλλίδα υπουργός εργασίας- που επαναρυθμίζει τις εργασιακές σχέσεις, ενώ λίγο αργότερα, μετά το τέλος της συνόδου των ευρωπαίων σοσιαλιστών ζήτησε « ένα ισχυρό επενδυτικό πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από ευρπαϊκούς πόρους ....και ένα έκτακτο επενδυτικό πακέτο για τις χώρες του Νότου», ενώ εμμέσως έθεσε και θέμα αναθεώρησης της συνθήκης του Μάαστριχτ καθώς ζήτησε για αυτές τις χώρες να ισχύσουν άλλα «κριτήρια δημοσιονομικής σταθερότητας» .Παράλληλα αναγόρευσε τον δείκτη της ανεργίας εξίσου σημαντικό με αυτόν του χρέους και του ελλείμματος. Αιτήματα προπαγάνδας παρά πολιτικού ρεαλισμού.
Στο καθ΄ημάς ενδιαφέρον, φαίνεται πως ο έλληνας πρωθυπουργός λησμονεί ότι η Ελλάδα είναι μια εξαιρετική περίπτωση, με μια οικονομία και με μια κοινωνική δομή που αποκλίνει από τις αντίστοιχες των χωρών που συναποτελούν την ευρωπαϊκή οικογένεια. Η δε διατήρηση της σε καθεστώς « μη χρεοκοπίας», οφείλεται αποκλειστικά στα δάνεια των εταίρων μας. Η αναφορά του στις επεμβάσεις των ευρωπαϊκών θεσμών σε διάφορες χώρες μόνον για τα θέματα της οικονομίας –και όχι για το μεταναστευτικό- παραβλέπει το γεγονός πως η χώρας μας για να επιβιώσει ζητεί δανεικά και αυτοί που της τα δίνουν – οι εταίροι μας- είναι λογικό να απαιτούν, παρεμβαίνοντας, και τον έλεγχο αυτών των κονδυλίων.
Ένα εξίσου βασικό πρόβλημα που θα αναδειχθεί πολύ σύντομα, θα είναι η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να εγκαθιδρύσει ένα πολίτευμα που δεν θα είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές αξίες και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η απόπειρα του να χειραγωγήσει την ενημέρωση, θα τον φέρει αντιμέτωπο με όλους αυτούς με τους οποίους συναντήθηκε το Σάββατο στο Παρίσι. Σε ζητήματα ελευθερίας της έκφρασης οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι.
