Περάσαμε όλη την προεκλογική περίοδο με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να επιμένουν πως στην Ισπανία οι τιμές έπεσαν επειδή μηδενίστηκε ή μειώθηκε ο ΦΠΑ. Η διάψευση μόλις ήλθε από τον ίδιο τον Ισπανό πρωθυπουργό Σάντσεθ, ο οποίος ανακοίνωσε πως θα προτείνει τη συνέχιση του μέτρου και μετά τις 30 Ιουνίου, επειδή «οι τιμές συνεχίζουν να είναι υψηλές»! Για άλλη μια φορά, για την εγχώρια προπαγάνδα το παραμύθι ήταν ωραίο αλλά δεν είχε δράκο.
Η ακρίβεια είναι μια οδυνηρή πραγματικότητα. Ωστόσο, τα δύο μικρομέγαλα κόμματα της αντιπολίτευσης πάτησαν πάνω σ’ αυτήν την πραγματικότητα προσπαθώντας να πείσουν τον λαό ότι υπάρχει λύση, την οποία η κυβέρνηση απορρίπτει πεισματικά, επειδή… της αρέσει να ταλαιπωρείται ο κόσμος. Μέχρι την τελευταία στιγμή, επικαλούνταν το παράδειγμα της Ισπανίας.
Ακόμη και χθες Σάββατο, το ΠΑΣΟΚ σε ανακοίνωσή του μιλούσε για «στοχευμένη μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα και αγαθά». Καταποντίστηκαν, αλλά το βιολί τους!
Τα νέα από την Ισπανία τους διαψεύδουν και είναι τα ακόλουθα:
Ο κ. Σάντσεθ δήλωσε την περασμένη Πέμπτη ότι «η εξέλιξη των τιμών των τροφίμων εξακολουθεί να είναι υψηλή και ως εκ τούτου, πρέπει να κάνουμε αυτή την προσπάθεια, που είναι μια τεράστια προσπάθεια για τα δημόσια ταμεία. Σκέφτομαι πάνω από όλα την αντιπρόεδρο και υπουργό των Οικονομικών, αλλά νομίζω ότι είναι μια απαραίτητη προσπάθεια για τα νοικοκυριά μας».
Τι σημαίνει «εξέλιξη των τιμών των τροφίμων»; Μα ότι συνεχίζουν να αυξάνουν παρά τον μηδενισμό ή τη μείωση του ΦΠΑ (από την 1η Ιανουαρίου 2023), παρά το γεγονός ότι σε κάποια προϊόντα η μείωση του ΦΠΑ πέρασε, όπως ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ισπανίας.
Και αυτό το τελευταίο το έκαναν προεκλογικά σημαία ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Αλλά δε διάβασαν – δεν τους βόλευε – τα ψιλά γράμματα.
Ένα πράγμα είναι να μεταφέρεται η μείωση – 4% ήταν, οπότε τι είναι ο κάβουρας τι το ζουμί του, αφού στην Ισπανία υπολογίστηκε ότι το όφελος από τον μηδενισμό του συγκεκριμένου μηδενισμού ήταν 3,5 ευρώ την εβδομάδα για μια τετραμελή οικογένεια!
Άλλωστε στον μηδενισμό αυτό δεν έχουν περιληφθεί ούτε το κρέας, ούτε το ψάρι, προϊόντα των οποίων οι τιμές έχουν αυξηθεί σημαντικά. Με αποτέλεσμα το καλάθι του νοικοκυριού να παραμένει πολύ ακριβό.
Πιθανόν, η σοσιαλιστική/αριστερή/αυτονομιστική/εθνικιστική ισπανική κυβέρνηση είχε τους λόγους της: Οι φτωχοί μπορούν να τρώνε ψωμί, πατάτες και όσπρια! Φαντάζομαι ότι κάτι τέτοιο θα εννοούν και οι εγχώριοι χρησιμοποιώντας τη λέξη «στοχευμένη».
Αλλά ουδέποτε οι εγχώριοι μας είπαν αν θα ακολουθούσαν ακριβώς το περίφημο παράδειγμα της Ισπανίας ή θα πρόσθεταν και τα παραπάνω αναγκαία προϊόντα, οπότε ο προϋπολογισμός θα πήγαινε περίπατο. Όπως φοβούνται τώρα στην Ισπανία, όπου η κεντρική τράπεζα ανέφερε πως το Κράτος έχασε έσοδα 5 ως 7 δις - καθώς αυτό το οριζόντιο μέτρο ωφέλησε και τους τουρίστες, οι οποίοι έτσι κι’ αλλιώς φθάνουν προετοιμασμένοι για να ξοδέψουν κάποια χρήματα. Μάλιστα, η κεντρική τράπεζα ανέφερε πως το Κράτος θα μπορούσε στοχευμένα να βοηθήσει τους αδύναμους, κάτι που θα κόστιζε περί τα 3 δις. Και όχι «στοχευμένα» να ωφεληθούν όλοι!
Και για να καταλάβουμε τι συμβαίνει και πώς το εξήγησε η κεντρική τράπεζα της χώρας:
Η ισπανική κυβέρνηση μηδένισε ή μείωσε τον ΦΠΑ για έξι μήνες, τον Ιανουάριο του 2023. Οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν. Δόθηκαν νέες εξάμηνες παρατάσεις. Οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν. Η δέσμευση στην ΕΕ ήταν πως το μέτρο δεν θα επεκτεινόταν πέρα από την 30ή Ιουνίου 2024.
Ωστόσο, οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν και τώρα η κυβέρνηση μειοψηφίας προτείνει επέκταση για άλλους έξι μήνες, ενώ η υπουργός των Οικονομικών είπε πως θα ήταν καλύτερα η περίοδος αυτή να περιοριστεί στους τρεις μήνες, γιατί έχουν μειωθεί πολύ τα κρατικά έσοδα χωρίς το αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Το μυστικό για να βγαίνει η «χασούρα»
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ο μηδενισμός του ΦΠΑ αφορούσε ορισμένα βασικά τρόφιμα, όπως το γάλα, το ψωμί, τα αυγά, τα τυριά, τα φρούτα, τα όσπρια, οι πατάτες, τα δημητριακά, τα λαχανικά και το λάδι. Στα ζυμαρικά, ο ΦΠΑ μειώθηκε από 10% σε 5%.
Ωστόσο, τα σουπερμάρκετ – για να βγάλουν τη «χασούρα» - αύξησαν τις τιμές σε άλλα προϊόντα, των οποίων ο ΦΠΑ δεν έχει μειωθεί. Η Τράπεζα της Ισπανίας εξέτασε μόνο τα προϊόντα των οποίων μειώθηκε ο ΦΠΑ. Όχι το συνολικό καλάθι. Δηλαδή η συγκεκριμένη έρευνα δεν αφορούσε το συνολικό κόστος με το οποίο επιβαρύνθηκε το καλάθι του νοικοκυριού, απλά διαπίστωσε ότι στα συγκεκριμένα προϊόντα πέρασε η μείωση. Στα άλλα όμως; Τα οποία επίσης χρειάζονται οι άνθρωποι στο τραπέζι τους;
Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία που μόλις έδωσε στη δημοσιότητα το Ισπανικό Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής για τον περασμένο Απρίλιο, η μέση τιμή των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε κατά 4,8% σε σχέση με τον Μάρτιο.
Μάλιστα, αυξήθηκαν και οι τιμές των προϊόντων των οποίων ο ΦΠΑ είχε μηδενιστεί, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια. Οι χυμοί φρούτων και τα λαχανικά αυξήθηκαν κατά 17,3% και των φρούτων κατά 17,1%.
Προσέξτε τώρα! Σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία!
Θηριώδεις αυξήσεις το λάδι
Από τον Απρίλιο του 2023 ως τον Απρίλιο του 2024, στην Ισπανία η τιμή του λαδιού αυξήθηκε κατά 68,1%. Σε σχέση με τον Μάρτιο η τιμή του λαδιού ανέβηκε επιπλέον κατά 1,5%.Αυτή η αύξηση ήλθε να προστεθεί σε μια συσσωρευμένη αύξηση της τάξης του 204,8% από τον Ιανουάριο του 2021. Δηλαδή στην Ισπανία η τιμή του λαδιού τριπλασιάστηκε μέσα σε τρία χρόνια. Παράλληλα αυξήθηκαν οι τιμές των κρεάτων, των ψαριών, των θαλασσινών και των ενοικίων.
Στο μεταξύ δεν είναι μόνο τα τρόφιμα. Τον Απρίλιο αυξήθηκαν και οι τιμές των ειδών ένδυσης και υπόδησης κατά 7,1% έναντι του Μαρτίου.
Την επομένη των δηλώσεων Σάντσεθ, η υπουργός Οικονομικών, πρώτη αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Μαρία Χεσούς Μοντέρο ήλθε να επιβεβαιώσει ότι η κυβέρνηση δεν βλέπει την αναμενόμενη μείωση της τιμής του καλαθιού. Γι’ αυτό, όπως είπε, μελετά το ενδεχόμενο η παράταση να είναι της τάξης των τριών μηνών.
Στο μεταξύ, επίσης την επομένη, δόθηκε στη δημοσιότητα η πορεία των τιμών για τον Μάιο (2024). Η αύξηση ήταν 4,4%! Και μάλιστα χωρίς κάποια ένδειξη για περαιτέρω αποκλιμάκωση.
Δηλαδή ο ΦΠΑ έπεσε, αλλά οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνουν.
Στο μεταξύ, το Ινστιτούτο Στατιστικής ανέφερε πως ο πληθωρισμός τον Μάιο διαμορφώθηκε στο 3,6%, αυξημένος σε σχέση με τον Μάιο, λόγω της αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και των καυσίμων, των οποίων η πτώση τιμής ήταν χαμηλότερη από εκείνη που καταγράφηκε τον ίδιο μήνα πέρυσι. Από την πλευρά του, ο δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των νωπών προϊόντων (επειδή είναι ευμετάβλητες λόγω της εποχικότητας), ανήλθε στο 3% - και αυτή ήταν η πρώτη άνοδός του σε εννέα μήνες.
Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με το Εθνικό Ινστιτούτο, την ώθηση στον πληθωρισμό εξακολουθούν να δίνουν τα τρόφιμα.
Τον Μάιο τα φρούτα αυξήθηκαν κατά 9,6%, το κρέας κατά 2,5%, το λάδι κατά 62%.
Υπολογίστηκε ότι από τον Σεπτέμβριο του 2021, το καλάθι των αγορών έχει αυξηθεί κατά 29,8%.
Αυτή είναι η αλήθεια: Η ακρίβεια υπάρχει παντού και δεν εξαρτάται από μια (έτσι κι’ αλλιώς περιορισμένη) μείωση του ΦΠΑ.
Πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά οι λύσεις που προτείνουν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχουν αποδειχθεί ατελέσφορες.
Έκαναν, όμως, την προπαγάνδα τους, είπαν ψέματα, προκάλεσαν σύγχυση στον κόσμο και το μόνο που κατάφεραν ήταν οι ίδιοι να καταποντιστούν και ο κόσμος να στραφεί προς την αποχή!
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
