Πάντα μου άρεσε η πρακτική που υιοθετούν στις ΗΠΑ να ονομάζουν τους Νόμους τους (και όσες διατάξεις προκύψουν από την εφαρμογή τους) με τα ονόματα αυτών που αγωνίστηκαν για την ψήφιση τους.
Ποιος δε ξέρει τη γνωστή (μέσα από ταινίες του Hollywood) πρακτική να διαβάζουν οι αστυνομικοί σε όσους συλλαμβάνουν τα δικαιώματα τους.
You have the right to remain silent… Έχεις το δικαίωμα να μη μιλήσεις…
Λίγοι όμως ξέρουν ότι η συγκεκριμένη πρακτική ονομάζεται Miranda warning, λόγω του Ernesto Miranda ο οποίος κινήθηκε νομικά κατά της Πολιτείας (Miranda Vs. Arizona, 1966) διότι κάνεις δε τον ενημέρωσε για τα δικαιώματα του κατά τη σύλληψη.
Αν και ο Μιράντα καταδικάστηκε τελικά, ο νόμος ισχύει και έχει βοηθήσει πολλούς αθώους.
Κάτι ανάλογο- αλλά πιο τραγικό- συνέβη με τη Megan Kanka.
Η περίπτωση της διδάσκεται στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και μου ήλθε στο μυαλό μετά τη δημοσιοποίηση του ειδεχθούς εγκλήματος του βιασμού κατ εξακολούθηση του 12χρονου κοριτσιού.
Η ιστορία που άλλαξε τη νομική αλλά και κοινωνική αντιμετώπιση των σεξουαλικών εγκλημάτων κατά ανηλίκων στις ΗΠΑ, ξεκινά το 1994 στο New Jersey.
Η 7χρονη Μέγκαν έπεσε θύμα βιασμού και δολοφονήθηκε δια στραγγαλισμού από τον γείτονα της, ο οποίος ήταν καταδικασμένος για αποπλάνηση και κακοποίηση ανήλικων κοριτσιών. Είχε εκτίσει την ποινή του και είχε μετακομίσει ακριβώς απέναντι από το πατρικό της άτυχης Μέγκαν.
Ένα μήνα μετά την καταδίκη του δολοφόνου, οι γονείς της μικρής αγωνίστηκαν και κατάφεραν να υιοθετηθεί από την Πολιτεία μια νομική διάταξη- σταθμός για την εποχή, που στη συνέχεια υιοθετήθηκε από το σύνολο σχεδόν των πολιτειών αλλά και σε Ομοσπονδιακό επίπεδο.
Με το επιχείρημα ότι αν γνώριζαν ότι ο συγκεκριμένος καταδικασμένος παιδόφιλος είχε μετακομίσει απέναντι τους, θα είχαν λάβει τα μέτρα τους και η κόρη τους θα ζούσε, κατάφεραν να γίνει Νόμος η υποχρέωση των καταδικασμένων για σεξουαλικά εγκλήματα να ενημερώνουν τις αρχές για τον τόπο διαμονής τους και οι αρχές με τη σειρά τους υποχρεούνται να δημοσιοποιούν τα στοιχεία του.
Αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ, μπορεί ο οποιοσδήποτε με μια απλή αναζήτηση σε συγκεκριμένους ιστότοπους της Πολιτείας να δει αν κάποιος καταδικασμένος παιδόφιλος (registered sex offender) ζει στη γειτονιά του.
Η κοινωνική προστασία από τη μάστιγα της παιδεραστίας τέθηκε ως κορυφαία προτεραιότητα και εφαρμόζεται με επιτυχία.
Η περίπτωση της Megan Kanka αποτελεί παράδειγμα κοινωνικού ακτιβισμού ουσίας και όχι εντυπώσεων που πάλεψε συστημικά και κατάφερε να επηρεάσει το νομικό σύστημα.
Μέχρι την εποχή της τραγικής δολοφονίας της μικρής, οι αρχές συνέλεγαν στοιχεία αλλά δε τα δημοσιοποιούσαν. Μετά τον δικαστικό αγώνα της οικογένειας, όλοι οι πολίτες πλέον γνωρίζουν και μπορούν να προστατευτούν.
Κάθε φορά που η κοινωνία σοκάρεται από ένα ειδεχθές έγκλημα, έντονος αναβρασμός επικρατεί ο οποίος συνήθως δεν διαρκεί πολύ.
Χάνεται μέσα στη δίνη της επικαιρότητας που, ως γνωστόν, αλλάζει με φρενήρεις ρυθμούς.
Αν όμως επιθυμούμε αλλαγές ουσίας και όχι εντυπώσεων, καλό είναι να αναλογιστούμε τους αγώνες που έδωσαν κάποιοι πριν από μας.
Αγώνες νόμιμους και ουσιαστικούς.
Χωρίς φωνές και αναθέματα αλλά με πίστη στο σύστημα και στις κοινωνικές διεργασίες που φέρνουν την αλλαγή.
Οι γονείς της άτυχης Megan Kanka χρησιμοποίησαν τον πόνο τους δημιουργικά και έφεραν αλλαγές πρωτόγνωρες.
Τροφή για σκέψη…
*Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι εγκληματολόγος, διδάκτωρ κοινωνιολογίας της αστυνόμευσης
