Στις 25 Σεπτεμβρίου οι Ιταλοί θα βρεθούν για άλλη μια φορά μπροστά στην κάλπη. Προκειμένου – ελέω απλής αναλογικής – να αποκτήσουν την 68η κυβέρνησή τους σε 77 χρόνια. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο στη χώρα είχε ξεσπάσει μεγάλος σάλος όταν δημοσιοποιήθηκε ένα απόρρητο έγγραφο των μυστικών υπηρεσιών. Σήμερα, δεν ασχολείται κανείς. Η οικονομική κρίση που προκάλεσε η πολιτική αστάθεια έχει επικαλύψει τα πάντα…
Το επίμαχο έγγραφο περιλάμβανε μια λίστα με ονόματα φιλοπουτινικών πολιτικών, δημοσιογράφων και άλλων δημοσίων προσώπων, για την οποία ο ίδιος ο πρόεδρος της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής είχε πει ότι προερχόταν από τις μυστικές υπηρεσίες. Και όμως, το θέμα – που ήδη είχε αντιμετωπιστεί ήπια ακόμη και από τους εμπλεκόμενους – απουσιάζει παντελώς από την προεκλογική ατζέντα.
Η ιστορία έχει ενδιαφέρον: Η εφημερίδα «Κορριέρε ντέλλα Σέρα» δημοσίευσε στις 5 Ιουνίου έναν μακρύ κατάλογο - ντοκουμέντο με όλα τα ονόματα των Ιταλών που τρέφουν φιλορωσικά αισθήματα και μετέχουν με διάφορους τρόπους στη φιλορωσική προπαγάνδα.
Καθώς όλοι άρχισαν να αναζητούν την προέλευση της λίστας, την οποία κάποιοι ονόμασαν «λίστα προγραφών», ο πρόεδρος της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής Copasir και γερουσιαστής με το κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας», ο Αντόλφο Ούρσο, δήλωσε ότι διάβασε και ο ίδιος τον κατάλογο στην εφημερίδα και τον έλαβε τρεις μέρες αργότερα από τις μυστικές υπηρεσίες. Πρόσθεσε επίσης ότι οι υπηρεσίες συντόνισαν την συγγραφή του εγγράφου και το κατέταξαν στα διαβαθμισμένα.
Είπε επίσης ότι ελευθέρας για την σύνταξη του καταλόγου έδωσε διυπουργική επιτροπή που λειτουργεί από το 2019 στην οποία εκτός από τους υπουργούς μετέχουν και στελέχη της Agcom (της ιταλικής Αρχής Διασφάλισης Επικοινωνιών).
Και δεν δίστασε να προσθέσει ότι η ρωσική εκστρατεία αντιπληροφόρησης εξελίσσεται εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια και λειτούργησε αποτελεσματικά στη διάρκεια της πανδημίας.
Σημειώστε ότι το Copasir είναι κοινοβουλευτική επιτροπή αποτελούμενη από δέκα μέλη – πέντε βουλευτές και πέντε γερουσιαστές – κατ’ αναλογία των κομμάτων, με αποστολή την «προστασία της ασφάλειας του δημοκρατικού πολιτεύματος» και με αρμοδιότητα και τις μυστικές υπηρεσίες. Στην Ελλάδα θα μπορούσε να συγκριθεί με την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας. Ιδρύθηκε το 2007 και αντικατέστησε το Copaco, την κοινοβουλευτική επιτροπή για τον έλεγχο των μυστικών υπηρεσιών και διασφαλίζει την δράση τους υπέρ των εθνικών συμφερόντων της χώρας.
Μέχρι σήμερα στην συγκεκριμένη επιτροπή έχουν προεδρεύσει τρεις φορές το Δημοκρατικό Κόμμα, μία φορά η Forza Italia του Μπερλουσκόνι και δύο φορές η Λέγκα του Σαλβίνι.
Εδώ η λίστα, εκεί η λίστα…
Αμέσως μετά τις αποκαλύψεις, ο Φράνκο Γκαμπριέλλι, υφυπουργός προεδρίας αρμόδιος για τις μυστικές υπηρεσίες, ζήτησε από την Dis (την ιταλική ΕΥΠ) να αποχαρακτηρίσει το έγγραφο, πράγμα το οποίο έγινε. Τότε ήταν που διαπιστώθηκε πως οι δύο λίστες ήταν διαφορετικές. Υπήρχαν ονόματα που περιέχονταν και στις δύο, αλλά κάποια ονόματα, όπως αυτό του γνωστού καθηγητή Κοινωνιολογίας Αλεσσάντρο Ορσίνι και του Βίτο Πετροτσέλλι, γερουσιαστή με τα Πέντε Αστέρια και πρώην προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, καθώς και κάποιων επιπλέον δημοσιογράφων, υπήρχαν μόνο στη λίστα της εφημερίδας.
Άρχισε τότε νέος κύκλος συζητήσεων. Ποια είναι η αρχική λίστα; Υπάρχουν πολλές λίστες; Μήπως οι μυστικές υπηρεσίες έκαναν κάποιο «ξεκαθάρισμα» πριν δημοσιοποιήσουν την δική τους λίστα; Ποια ήταν η πηγή της αρχικής λίστας;
Πάντως, το συμπέρασμα που βγήκε είναι πως αφού οι μυστικές υπηρεσίες έδωσαν στην δημοσιότητα την δική τους λίστα και αυτή δεν συμφωνούσε με την λίστα της εφημερίδας, η Dis είχε οπωσδήποτε καταρτίσει κάποια λίστα.
Ωστόσο, όλοι λίγο πολύ συμφώνησαν πως στις μυστικές υπηρεσίες τέτοιες λίστες, που σχετίζονται με θέματα εθνικής ασφάλειας - αφού η Ιταλία στέλνει όπλα στην Ουκρανία - φυσικό είναι να υπάρχουν. Πολύ περισσότερο που είχε ήδη ξεσπάσει σάλος με τις συνεχείς και σχεδόν χωρίς αντίλογο εμφανίσεις φιλορώσων αναλυτών στα μέσα ενημέρωσης.
Αρνούνται να διαλύσουν τις μυστικές υπηρεσίες τους
Ο τότε πρωθυπουργός Ντράγκι, αν και είχε δημόσια κληθεί να τοποθετηθεί, απέφυγε κάθε σχόλιο. Προφανώς! Δεν είχε σκοπό να διαλύσει τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας του.
Αλλά και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί απέφυγαν σχόλια και κορώνες. Προφανώς! Ούτε αυτοί θέλουν την διάλυση των μυστικών υπηρεσιών της χώρας τους!
Δεν χρειάζεται να προσθέσουμε πως δεν βρέθηκε ούτε ένας, πολιτικός ή καθηγητής ή άλλος φωτεινός παντογνώστης, που να διανοήθηκε να δηλώσει ότι η Dis πρέπει να διαλυθεί και να απολυθούν οι υπάλληλοί της…
Ακόμη και ο αρχηγός της «Λέγκα», ο Σαλβίνι, που στοχοποιήθηκε επειδή χωρίς άδεια της κυβέρνησης ετοιμαζόταν να ταξιδέψει ως διαμεσολαβητής στη Μόσχα και να συναντηθεί με τον Πούτιν, περιορίστηκε σε μια λέξη: «Ανοησίες». Στην περίφημη λίστα των φιλοπουτινιστών άλλωστε υπήρχε και το όνομα του πρώην υποψηφίου της Λέγκα, Κλάουντιο Τζιορντανένγκο.
Στην πραγματικότητα, ο Σαλβίνι έχει επανειλημμένα εκφράσει τον θαυμασμό του για τον Πούτιν, έχει κατηγορηθεί ότι το κόμμα του χρηματοδοτήθηκε από την Μόσχα κατά την προεκλογική εκστρατεία του 2019, ενώ από το ταξίδι του στη Μόσχα έκανε πίσω όχι επειδή κατάλαβε το λάθος του, αλλά για να μην θέσει σε κίνδυνο την κυβερνητική συνοχή.
Ύποπτα περιστατικά και παρακολούθηση Σαλβίνι
Το ζήτημα των σχέσεων της Λέγκα του Σαλβίνι με τη Ρωσία έχει απασχολήσει πολύ την επιτροπή Copasir. Διότι τα ύποπτα περιστατικά ήταν πολλά. Σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού «L’ Espresso» τον περασμένο Φεβρουάριο, η ιταλική αντικατασκοπεία (Aise) έχει στην κατοχή της στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο συνεργάτης του Σαλβίνι και πρόεδρος του Συνδέσμου Λομβαρδίας – Ρωσίας, Τζιανλούκα Σαβοϊνι, είχε επαφές στο ξενοδοχείο Μετροπόλ της Μόσχας, όπου, σύμφωνα με το δημοσίευμα, συζήτησαν κάτι περίεργα πράγματα για παροχή φορτίου ρωσικού πετρελαίου πίσω από την οποία θα κρυβόταν μια χρηματοδότηση 65 εκ. ευρώ υπέρ της Λέγκα!
Ο ίδιος ήταν παρών και σε ένα επίσημο δείπνο προς τιμήν του Πούτιν, στις 3 Ιουλίου 2021 στη Ρώμη. Όταν ο τότε πρωθυπουργός Κόντε αρνήθηκε ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο είχε προσκληθεί από την προεδρία της κυβέρνησης, αποκαλύφθηκε ότι ο Σαβοϊνι είχε προσκληθεί από τον Κλάουντιο Ντ’ Αμίκο, σύμβουλο του Σαλβίνι που τότε ήταν ακόμη υπουργός. Ο Ντ’ Αμίκο υπήρξε και ο διοργανωτής των αναρίθμητων ταξιδιών του Σαλβίνι στη Ρωσία.
Και βέβαια, ουδείς διαμαρτυρήθηκε για την παρακολούθηση του Σαλβίνι και των συνεργατών του.
Ωστόσο, η λίστα, εμπλουτισμένη ή όχι, υπήρξε. Άλλωστε, ο ίδιος ο πρόεδρος της Επιτροπής Copasir έχει δηλώσει πως χρειάζεται προσοχή, διότι υπάρχει κίνδυνος διείσδυσης στη χώρα κέντρων που επιδιώκουν την αποσταθεροποίησή της. Μεγάλη συζήτηση έγινε και για την πτώση της κυβέρνησης Ντράγκι, που δεν είναι άσχετη με τις διαφωνίες στο εσωτερικό της σχετικά με την αποστολή όπλων στην Ουκρανία, καθώς τα Πέντε Αστέρια είχαν διαφωνήσει, με αποτέλεσμα ο υπουργός των Εξωτερικών Ντι Μάγιο να εγκαταλείψει το κόμμα.
Η δε επιτροπή, αν και κατηγορήθηκε για προγραφές και νεομακαρθισμό, δεν αποκλείει την ύπαρξη οργανωμένου σχεδίου διάδοσης της ρωσικής προπαγάνδας. Πάντως, τον περασμένο Μάιο, ο Ούρσο έκανε πολύ ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις. Όπως είπε, μετά το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία, στην ΕΕ έχουν καταγραφεί 13.831 περιστατικά ρωσικής παραπληροφόρησης.
Συνδικάτο δημοσιογράφων: Δώστε μας τα ονόματα…
Φυσικά, υπήρχαν και ονόματα καναλιών και δημοσιογράφων: Ο Τζιόρτζιο Μπιάνκι του Telegram, το κανάλι «Ρομπέρτο Νούτσο», το site «L’ antidiplomatico», η μπλόγκερ Φραντσέσκα Τοτόλο, ο οικονομικός αναλυτής Αλμπέρτο Φατσόλο, ο Μαουρίτσιο Βετσόζι, συνεργάτης του περιοδικού «L’ Espresso» και του «Limes».
Αξιοσημείωτη είναι και η αντίδραση του προέδρου της FNSI, της Εθνικής Ομοσπονδίας Ιταλικού Τύπου, Ραφαέλλε Λορούσσο. Ζήτησε από την Επιτροπή Copasir να δημοσιοποιήσει τα ονόματα των δημοσιογράφων που αποδεδειγμένα παραβίασαν την δημοσιογραφική δεοντολογία προκειμένου να ληφθούν μέτρα εναντίον τους. Δήλωσε συγκεκριμένα στο Euronews:
«Αν πρόκειται για πρόσωπα για τα οποία υπάρχουν αποδείξεις για δεσμούς τους με τη Ρωσία, για δεσμούς τους με ρωσικές υπηρεσίες, αν υπάρχουν αποδείξεις ότι βρίσκονται στο pay roll αυτών των υπηρεσιών, υπάρχει θέμα. Αν όμως αυτές οι λίστες δημιουργήθηκαν απλά με βάση την έκφραση γνώμης, αυτό ασφαλώς δεν είναι αποδεκτό. Δεν μπορούμε να κατατάσσουμε ανάλογα με την διαφορετική γνώμη, διότι αυτό θα σήμαινε ότι επιστρέφουμε στις πιο σκοτεινές στιγμές της Ιστορίας μας».
Με λίγα λόγια, έβαλε τα πράγματα στη θέση τους και δε υπερασπίστηκε γενικώς τους πάντες…
Από την πλευρά της, η διευθύντρια σύνταξης της εφημερίδας Φιορέντσα Σαρτσανίνι, που έγραψε και το άρθρο, είπε πως πρόκειται για μια έκθεση που οι μυστικές υπηρεσίες έστειλαν στην Copasir, αλλά προφανώς δεν αποκαλύπτει τις πηγές της.
Και δεν παρέλειψε να σχολιάσει: «Δεν τίθεται υπό συζήτηση η ελευθερία της γνώμης. Αλλά αν η ρωσική προπαγάνδα χρησιμοποιούσε αυτά που λέω, θα ανησυχούσα…»
Συμπέρασμα: Η δημοσιογραφική ομοσπονδία δεν υπερασπίζεται τους πάντες αδιακρίτως, οι Ιταλοί δημοσιογράφοι δεν έκαναν εξαγωγή της κρίσης δυσφημώντας την χώρα τους, τα κόμματα κράτησαν χαμηλά τους τόνους για να μην προκαλέσουν βλάβη στις μυστικές υπηρεσίες και οι Ιταλοί πάνε στην κάλπη με το ενδιαφέρον τους στραμμένο στα πραγματικά προβλήματα…
* Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
