Του Αλέξανδρου Διαμάντη
Το πρόβλημα υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών στην Ελλάδα και της συνεπαγόμενης μικροβιακής αντοχής αναδεικνύει το Ποτάμι με σχετική ερώτηση στη Βουλή, με αφορμή την παγκόσμια εβδομάδα ευαισθητοποίησης για τη χρήση αντιβιοτικών.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης και οι βουλευτές Γιώργος Αμυράς, Σπύρος Δανέλλης, Σπύρος Λυκούδης, Γιώργος Μαυρωτάς και Γρηγόρης Ψαριανός επικαλούμενοι πρόσφατες εκθέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του ΟΟΣΑ, του Ευρωβαρόμετρου και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων αναφέρουν ότι, παρά τις σχετικές δράσεις, η Ελλάδα παραμένει πρώτη στην κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ευρώπη και σε πολύ υψηλή θέση παγκοσμίως, ενώ βρίσκεται δεύτερη μετά την Ιταλία στη λίστα των αρνητικών επιδόσεων σε περιστατικά και θανάτους που σχετίζονται με τη μικροβιακή αντοχή, με δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:
• Στην Ελλάδα καταναλώνονται 33,85 Καθορισμένες Ημερήσιες Δόσεις (DDD) αντιβιοτικών ανά 1.000 κατοίκους, όταν στην Ολλανδία χρησιμοποιούνται 9,78, στη Γερμανία 11,49 και στη Σουηδία 13,73 DDD αντίστοιχα.
• H Ελλάδα, είναι δεύτερη στη λίστα των αρνητικών επιδόσεων, με 18.472 περιστατικά και 1.626 θανάτους ετησίως σχετιζόμενους με τη μικροβιακή αντοχή.
• O ΟΟΣΑ προειδοποίησε πρόσφατα πως εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα περιορισμού του προβλήματος, ο συνολικός αριθμός θανάτων στη χώρα μας θα υπερβεί τους 69.000 έως το 2050.
Το Ποτάμι καταλογίζει το πρόβλημα στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών, χωρίς πραγματικό λόγο και συχνά χωρίς συνταγογράφηση, ενώ θίγει και το ζήτημα της ανθεκτικότητας των μικροβίων, λόγω υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών στη κτηνοτροφία με αποτέλεσμα τη δημιουργία στελεχών μικροβίων και τη μεταφορά τους στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Οι βουλευτές του Ποταμιού, επισημαίνοντας τους κινδύνους και τις επιπτώσεις στην ατομική και δημόσια υγεία, καθώς και το οικονομικό κόστος που συνεπάγεται για το ασφαλιστικό μας σύστημα, ρωτούν την κυβέρνηση, πώς προτίθεται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών ιδίως τον περιορισμό αυτών, που χορηγούνται χωρίς συνταγή ιατρού.
Ταυτόχρονα, ζητούν να μάθουν ποιες επιπλοκές προκαλούνται σε ασθένειες από την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών και πώς αυτές συνδέονται με την κατάληξη των ασθενών, ενώ θέτουν και το ζήτημα της οικονομικής επιβάρυνσης για τα Ασφαλιστικά Ταμεία και το Εθνικό Σύστημα Υγείας, λόγω του προβλήματος αυτού.
Τέλος, ρωτούν αν υπάρχει από σχέδιο δράσης για τον περιορισμό των αντιβιοτικών σε ανθρώπους και ζώα, καθώς και για τη διενέργεια εκστρατείας ενημέρωσης της κοινής γνώμης για τις δυσμενείς συνέπειες της αλόγιστης χρήσης τους.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Προς τους Υπουργούς: α) Υγείας, β) Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και γ) Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Θέμα: «Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην κατανάλωση αντιβιοτικών φαρμάκων»
Η μικροβιακή αντοχή στα φάρμακα θεωρείται, από τους ειδικούς, το σοβαρότερο πρόβλημα δημόσιας υγείας στις μέρες μας. Το ζήτημα της μικροβιακής αντοχής είχε αναγνωριστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ήδη από το 2001, όταν με τη σύσταση 2002/77/ΕΚ ορίστηκαν συγκεκριμένες δράσεις προς τα κράτη μέλη με σκοπό τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών ουσιών στην ιατρική.
Παρά το γεγονός ότι σχετικές δράσεις είχαν ανακοινωθεί και στη χώρα μας, η Ελλάδα παραμένει στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως και πρώτη στην Ε.Ε. στη χρήση αντιβιoτικών ουσιών, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) με δεδομένα από 65 κράτη. Υψηλότερη κατανάλωση, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, παρουσιάζει η Τουρκία (38,18 DDD), ενώ στην Ιταλία και την Ισπανία χρησιμοποιούνται σε σχετικά μεγάλες ποσότητες τα πιο «πολύτιμα» φάρμακα που, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, θα πρέπει να υπάρχουν σε απόθεμα ως έσχατη λύση. Ως αποτέλεσμα της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών, το ποσοστό της μικροβιακής αντοχής στη χώρα μας είναι ένα από τα υψηλότερα παγκοσμίως.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν πριν από λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες- αποτελέσματα ερευνών από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων, (ECDC, 5/11/2018), τον Π.Ο.Υ, το Ευρωβαρόμετρο και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης- η Ελλάδα, είναι δεύτερη στη λίστα των αρνητικών επιδόσεων, με 18.472 περιστατικά και 1.626 θανάτους ετησίως σχετιζόμενους με τη μικροβιακή αντοχή (πρώτη στη λίστα βρίσκεται η Ιταλία, με 201.584 περιστατικά και 10.762 θανάτους ετησίως). Μάλιστα ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε πρόσφατα πως εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα περιορισμού του προβλήματος, ο συνολικός αριθμός θανάτων στη χώρα μας θα υπερβεί τους 69.000 έως το 2050,.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών στην Ελλάδα οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους: α) στο ότι οι ασθενείς λαμβάνουν αντιβιοτικά για να αντιμετωπίσουν ιώσεις, όπως η γρίπη και το απλό κρυολόγημα, απέναντι στις οποίες τα αντιβιοτικά είναι ούτως ή άλλως αναποτελεσματικά, και β) στο ότι συχνά προμηθεύονται αντιβιοτικά χωρίς τη συνταγή ιατρού.
Τέλος, το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής καθίσταται πιο περίπλοκο λόγω της υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών και στην κτηνοτροφία. Είναι γεγονός ότι στα εκτρεφόμενα ζώα χορηγούνται μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών, με σκοπό την επιτάχυνση της ανάπτυξής τους και την αύξηση του σωματικού τους βάρους, κάτι που έχει ως συνέπεια τη δημιουργία ανθεκτικών στελεχών μικροβίων και τη δυνατότητα μεταφοράς τους στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Επειδή η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών έχει οδηγήσει στη διασπορά μικροβίων ανθεκτικών στα περισσότερα από αυτά, με αποτέλεσμα την πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων και την αύξηση της θνησιμότητας, ιδίως στους βαρέως πάσχοντες ασθενείς,
Επειδή το ζήτημα δεν αφορά μόνο μεμονωμένους ασθενείς αλλά πρωτίστως τη Δημόσια Υγεία, αφού οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα μικρόβια αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα για τα ελληνικά νοσοκομεία,
Επειδή η υπερβολική κατανάλωση αντιβιοτικών και τα αποτελέσματα αυτής αυξάνουν το κόστος νοσηλείας για τα νοσηλευτικά ιδρύματα και επιβαρύνουν το ασφαλιστικό μας σύστημα,
Επειδή κανένα μέτρο από μόνο του δεν είναι αρκετό και, αν δεν αλλάξει η κουλτούρα χρήσης των αντιβιοτικών, η αποτελεσματικότητα ακόμα και των νέων φαρμάκων θα είναι διαρκώς μειούμενη,
Ερωτώνται οι κκ. Υπουργοί:
1. Ποιες συγκεκριμένες δράσεις έχετε αναλάβει με στόχο την αντιμετώπιση της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών;
2. Ποιες οι επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών στον ανθρώπινο οργανισμό, ποιές οι επιπλοκές που προκαλούνται σε ασθένειες και πώς αυτές συνδέονται με την κατάληξη ασθενών;
3. Ποια η οικονομική επιβάρυνση στα ασφαλιστικά ταμεία και στο Εθνικό Σύστημα Υγείας εξαιτίας της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών;
4. Ποια μέτρα προτίθεστε να λάβετε για τον περιορισμό της κατανάλωσης αντιβιοτικών που χορηγούνται χωρίς συνταγή ιατρού;
5. Πώς σκοπεύετε να ενημερώσετε την κοινή γνώμη για τις δυσμενείς συνέπειες της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών;
6. Yπάρχουν συνέργειες με το ΥπΑΑΤ για την από κοινού αντιμετώπιση της υπερχορήγησης αντιβιοτικών σε ανθρώπους και ζώα;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Σταύρος Θεοδωράκης – Α΄ Θεσσαλονίκης
Γιώργος Αμυράς – Β' Αθηνών
Σπύρος Δανέλλης – Ηρακλείου
Σπύρος Λυκούδης – Α' Αθηνών
Γιώργος Μαυρωτάς – Αττικής
Γρηγόρης Ψαριανός – Β' Αθηνών
