Οι αιφνιδιαστικές και συνάμα ανατρεπτικές εξελίξεις στη Συρία έχουν κινητοποιήσει σε όλα τα επίπεδα την ελληνική κυβέρνηση, καθώς ο αντίκτυπός τους διαχέεται από το διπλωματικό και γεωπολιτικό πεδίο έως το μείζον ζήτημα του προσφυγικού.
Η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, ο ρόλος της Τουρκίας, η επόμενη ημέρα στο εσωτερικό της Συρίας, η τύχη των θρησκευτικών μειονοτήτων, των Ελλήνων της περιοχής και της ελληνορθόδοξης κοινότητας, το ενδεχόμενο ενός νέου προσφυγικού κύματος, αλλά και το μέλλον όσων Σύρων προσφύγων βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα αναζητώντας άσυλο, βρίσκονται σε κομβική καμπή, με αβέβαιη έως τώρα κατάληξη.
Τα νέα δεδομένα θα τεθούν σε συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ την Παρασκευή, προκειμένου να καταρτιστεί ένα πρώτο στρατηγικό σχέδιο της χώρας για το πώς η Αθήνα θα απαντήσει στα ερωτήματα, που γεννώνται.
Ήδη, η Ελλάδα έχει ευθυγραμμιστεί στην πρώτη της αντίδραση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, «χαιρετίζοντας την πτώση του αυταρχικού καθεστώτος Άσαντ» και εξετάζοντας πλέον όλα τα σενάρια εργασίας, με βάση τη στάση, που τηρούν οι «πρωταγωνιστές» των εξελίξεων. Πέρα από τη «μεγάλη εικόνα», που διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή, για την Ελλάδα, όπως και για την υπόλοιπη Ευρώπη, υπάρχει το κεφάλαιο προσφυγικό-μεταναστευτικό, που δημιουργεί εύλογο προβληματισμό ως προς την εξέλιξή του.
Τα αρμόδια επιτελεία προχωρούν σε μια διπλή ανάγνωση των εξελίξεων. Αφενός, ο κίνδυνος να δημιουργηθούν νέες προσφυγικές ροές, εξαιτίας της ανατροπής του καθεστώτος, είναι υπαρκτός, αφετέρου, είναι ισχυρό και το ενδεχόμενο να καταγραφεί μια αντίστροφη πορεία, δηλαδή πρόσφυγες, που βρίσκονται στην Ελλάδα ως διωκόμενοι του καθεστώτος Άσαντ, να επιστρέψουν στη Συρία.
Οι εικόνες με τις ουρές χιλιομέτρων οχημάτων, που περίμεναν να περάσουν τα σύνορα από τον Λίβανο προς τη Συρία, μετά την ανατροπή Άσαντ, επιβεβαιώνουν ότι ένα τέτοιο κύμα είναι ήδη υπαρκτό από τις γύρω περιοχές. Για όσους βρίσκονται στην Ευρώπη, είναι προφανές ότι η διαδικασία δεν είναι τόσο απλή. Ουδείς μπορεί να πει αν τα σπίτια τους είναι ακόμη όρθια, σε μια χώρα, που είναι κατεστραμμένη, ούτε αν τελικά οι ίδιοι θα επιδιώξουν να επιστρέψουν και μάλιστα άμεσα, σε ένα κράτος, όπου η αβεβαιότητα κυριαρχεί αυτή τη στιγμή.
Η συνεχιζόμενη αναταραχή στη Μέση Ανατολή μπορεί να μην έχει οδηγήσει σε αναζωπύρωση των προσφυγικών ροών. Ήδη, όμως, την τελευταία διετία υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα οι αφίξεις φθάνουν τις 50.000 ετησίως, με την Αθήνα να ζητά, εν μέσω και της νέας κρίσης, να υπάρξει συντονισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο και κοινή ευρωπαϊκή απάντηση, αν οι συνθήκες το απαιτήσουν.
Έως αυτή την ώρα, πάντως, οι επιτελείς του Υπουργείου Εξωτερικών εκτιμούν ότι εκπέμπεται μια εικόνα σχετικής σταθεροποίησης, που απομακρύνει τουλάχιστον το σενάριο της άμεσης φυγής χιλιάδων ανθρώπων από τη Συρία, ενώ ούτε από τους Έλληνες της περιοχής υπάρχει έντονο ενδιαφέρον μετακίνησης.
Η Αθήνα δηλώνει την ετοιμότητά της να συνδράμει όπου χρειαστεί και εκφράζει τη θέση για ένα συμπεριληπτικό μέλλον στη Συρία, που θα προστατεύει όλες τις θρησκευτικές κοινότητες, θέση, που υπογράμμισε τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, συνομιλώντας με τον Πατριάρχη Αντιοχείας, όσο και ο Γιώργος Γεραπετρίτης στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τους ομολόγους του της Ιορδανίας και του Λιβάνου.
Η ελληνική κυβέρνηση υπογραμμίζει, σε κάθε περίπτωση, ότι οι εξελίξεις ενισχύουν περαιτέρω τη χώρα ως σημείο σταθερότητας στην περιοχή, που μπορεί να διαδραματίσει ρόλο, συνομιλώντας με όλες τις πλευρές. Η δε θέση της, ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επόμενη διετία, της δίνει τη δυνατότητα ενισχυμένης παρέμβασης.
Σε αυτό το «παζλ» ιδιαίτερη είναι και η θέση της Κύπρου. Η Λευκωσία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη να επισημαίνει ότι δίνεται η απαραίτητη προσοχή στην εξελισσόμενη κατάστασή στη Συρία.
Τις επόμενες ημέρες και κυρίως, όταν η κατάσταση στη Συρία ομαλοποιηθεί, τότε αναμένεται να μπει στο διπλωματικό «μικροσκόπιο» και ο συσχετισμός δυνάμεων, που αναπτύσσεται στην περιοχή, ο νέος ρόλος της Τουρκίας, αλλά και να αποκωδικοποιηθούν οι προθέσεις της Άγκυρας.
