Επιγραμματικά τα εκλογικά συμπεράσματα:
- Τεράστιος θρίαμβος του κόμματος «Ξαπλώστρα», που ανήκει στην ευρύτερη πολιτική παράταξη της Αποχής…
- Μεγάλη ήττα της ΝΔ, που έχασε και τη -θεωρούμενη δεδομένη- θέση της μεγαλύτερης συνιστώσας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Με τρία μικρά παρηγορητικά δεδομένα, ωστόσο. Α) Εξακολουθεί να υπερβαίνει το άθροισμα των δύο ακολουθούντων κομμάτων της κεντροαριστεράς. Β) Μεταξύ των δύο αυτών δεν προέκυψε σχήμα υπερέχον συντριπτικά του άλλου, ώστε να δημιουργηθεί δυναμική εναλλακτικού πόλου. Γ) Είναι μάλλον δεδομένο πως διαθέτει αρκετές εφεδρείες μεταξύ όσων απέσχον, ενώ αντιμετωπίζεται ακόμη ως ο μόνος φερέγγυος για κυβερνητικό ρόλο πολιτικός οργανισμός.
- Μικρή νίκη ΣΥΡΙΖΑ. Διατήρησε τη δεύτερη θέση, κάτι μη δεδομένο πριν από λίγους μήνες. Συνέτριψε τους αποσχισθέντες. Αθροιστικά, δε, μαζί τους αγγίζει το ποσοστό του στις τελευταίες εκλογές, παρά τις τεράστιες περιδινήσεις του από τότε.
- Χαρμολύπη για ΠΑΣΟΚ. Δεν πέτυχε τον διακηρυγμένο εκλογικό στόχο του -όπως, άλλωστε, και τα άλλα ενδοσυστημικά κόμματα-, συνέχισε ωστόσο μια ήπια ανοδική πορεία και μάλλον «αγόρασε» για κάποιο διάστημα εσωκομματική γαλήνη. Κυρίως επειδή, κατά την προεκλογική περίοδο, ο αρχηγός του μάλλον υπερέβη τις προσδοκίες.
- Ανεπανάληπτος θρίαμβος της «δεξιάς του περιθωρίου». Άκρας, λαϊκίστικης, θρησκόληπτης και συγκαλυμμένης (αριστερόμορφης…)
Η ερμηνεία:
- Η ακροδεξιά ώθηση είναι πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Σε μια ήπειρο αποτελούμενη από κράτη που από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας και την ανάκληση του Έδικτου της Νάντης βασίζονταν στο ταυτοτικό στοιχείο με συγκεκριμένα εθνικά χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα πολιτισμικά στοιχεία, εν πολλοίς κληρονομημένα από την Αθήνα, τη Ρώμη και την Ιερουσαλήμ, μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε κυριαρχήσει, ως αντίδραση στις χιτλερικές αγριότητες, η ιδεολογία της πολυπολιτισμικότητας και των ανοικτών συνόρων. Με την υπέρβαση ενός ορίου το εκκρεμές άρχισε να κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση.
- Η αποχή δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του καιρού ή της πολιτικά άφρονος (δημοσιονομικά δε δαπανηρής) αποσύνδεσης των ευρωεκλογών από τις αρχαιρεσίες για αυτοδιοικητικούς άρχοντες… Ούτε μόνο του γεγονότος πως, ειδικά, η συγκεκριμένη κάλπη δεν προσφερόταν για δρομολόγηση πολιτικών εξελίξεων. Υπήρξε και μια υγιής αντίδραση της κοινωνίας στην προσβολή γι’ αυτήν που συνιστούσε η συγκρότηση τέτοιου επιπέδου ψηφοδελτίων -ως συνέπεια του αδιανόητου εκλογικού συστήματος που υιοθετήθηκε- με θλιβερές τηλεπερσόνες και ωκύποδες αθλητές. Καθώς και της αίσθησης πως, υπό τους δεδομένους όρους, η εκλογή των ευρωβουλευτών δεν θα γίνει πλέον στις κάλπες, αλλά έχει ήδη γίνει στα τηλεπαιχνίδια, τα πρωινάδικα, τις πασαρέλες, τα γήπεδα κ.ο.κ.
- Η ΝΔ τιμωρήθηκε και για το ήκιστα εμπνευστικό ευρωψηφοδέλτιό της και για την αίσθηση υπερβολικής ισχύος και έπαρσης που απέπνεε -κάποιοι υποψήφιοι που επελέγησαν μόνο και μόνο για να περιορίσουν τον Βελόπουλο απέτυχαν παταγωδώς- καθώς και του εκ μέρους της χειρισμού αρκετών λεπτών ζητημάτων (ισοπεδωτική φορολόγηση ελευθεροεπαγγελματιών, παρακολουθήσεις και μετέπειτα διαχείρισή τους, φιάσκο πανεπιστημιακής αστυνομίας, χειρισμό τραγωδίας Τεμπών κ.λπ.). Ειδικά ως προς το τελευταίο δυσκολεύομαι να φανταστώ ποια θα ήταν ατυχέστερη δήλωση από αυτή του πρωθυπουργού ο οποίος, ερωτηθείς αν ήταν λάθος η συμπερίληψη στα κομματικά ψηφοδέλτια του Κ. Καραμανλή του 3ου, απάντησε: «Ο λαός των Σερρών έκρινε»…
Αυτά…
Ζητώ συγγνώμη για την εξαιρετικά επιγραμματική ανάλυση αλλά ευρισκόμενος στο τέλος της επεξεργασίας του πιο μεγάλου και σημαντικού, κατά την κρίση μου, βιβλίου που έχω ποτέ γράψει (και το οποίο αφορά την πολιτική διαδρομή και το αποτύπωμα στον εθνικό δημόσιο βίο του Ελευθερίου Βενιζέλου), δυσκολεύομαι να ξεκλέψω χρόνο, ακόμη και δευτερόλεπτα…
ΥΓ. Πάντως όσοι αποκλείουν, λόγω υπερδιογκωμένων εγώ, σύγκλιση Κασσελάκη-Ανδρουλάκη είναι ανιστόρητοι. Πιο διογκωμένα είναι οι Γεώργιος Παπανδρέου - Σοφοκλής Βενιζέλος είχαν δε επίσης ανταλλάξει πολύ σκληρότερους χαρακτηρισμούς.
* Ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι συγγραφέας του έργου «ΧΩΡΙΣ ΣΤΕΜΜΑ, Η Αβασίλευτη του Μεσοπολέμου», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη.
