Έχουμε συνηθίσει να μιλούν άλλοι για αυτούς. Τις περισσότερες φορές αρνητικά, για κάτι που ελάχιστα έως καθόλου γνωρίζουν. Ή με δέος, για κάτι που υποθέτουν ή φαντασιώνονται, ότι δήθεν είναι σκοτεινό και αδιαφανές. Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα όταν η πλάνη των επικριτών είναι συνειδητή, προϊόν ιδεοληψίας και διανοητικής αγκύλωσης. Η λέξη lobbying διεκδικεί, χωρίς αμφιβολία, περίοπτη θέση στο λεξικό των παρεξηγημένων λέξεων και όρων.
Οι επαγγελματίες λομπίστες – θα μου άρεσε περισσότερο ο όρος «επαγγελματίες εταιρικών υποθέσεων» - ακούνε συνήθως τους άλλους να μιλούν για αυτούς και, έτσι, υφίστανται ένα ιδιότυπο bullying για τη δουλειά που κάνουν εκ μέρους ενός ποικιλόμορφου πλήθους κηνσόρων και τιμητών, οι οποίοι εμφανίζονται να κατέχουν – πόθεν άραγε; - το μονοπώλιο της ηθικής και της ακεραιότητας. Το φαινόμενο δεν είναι, αυτή τη φορά, μόνον ελληνικό. Συναντάται παντού στον κόσμο, με εξαίρεση τις δύο πρωτεύουσες του κόσμου, την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες, όπου εκεί οι μισοί κάτοικοι κάνουν λόμπινγκ στους άλλους μισούς.
Πριν λίγες ημέρες και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, οι επαγγελματίες εταιρικών υποθέσεων πήραν αυτοί οι ίδιοι τα πρωτεία του λόγου, στο AGORA – 1st Corporate Affairs Forum 2023. Με δομημένο και διαφανή τρόπο, η αφρόκρεμα των στελεχών εταιρικών υποθέσεων, οι οποίοι εργάζονται σε ξένες και μεγάλες ελληνικές εταιρείες, συζήτησαν τα interna corporis τους σε μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα πάνελ συζήτησης, στα οποία συμμετείχαν πολιτικοί, ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι, συνεργάτες βουλευτών και εκπρόσωποι ενώσεων.
Οι συζητήσεις κάλυψαν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ομάδες πίεσης, τη συνεργασία κράτους και επιχειρήσεων, τις ομοιότητες και διαφορές του λόμπινγκ στις Βρυξέλλες και την Αθήνα, τον ρόλο της επιστήμης στη λήψη αποφάσεων δημόσιας πολιτικής, τους αποκλεισμούς κλάδων από τη δυνατότητα προώθησης των θεμάτων τους, τη σημασία του ESG στη στρατηγική των εταιρειών κ.ά.
Η κατακλείδα των συζητήσεων ήταν ότι η δουλειά ενός λομπίστα, ενός επαγγελματία εταιρικών υποθέσεων, είναι μια δουλειά σαν όλες τις άλλες και ότι το lobbying δεν είναι «κακό πράγμα». Ούτε κάτι σκοτεινό ή μυστήριο. Είναι ένα επάγγελμα σαν όλα τα άλλα, το οποίο μπορεί να είναι χρήσιμο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αρκεί να ασκείται με επαγγελματικό τρόπο, με διαφάνεια και ακεραιότητα. Οι δε επαγγελματίες εταιρικών υποθέσεων μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην ύπαρξη μιας υγιούς δημοκρατικής διαδικασίας, ενεργώντας ως σύνδεσμοι ανάμεσα στην business κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών και τους πολιτικούς εταίρους (stakeholders). Κι αυτό, γιατί η μαρτυρία τους είναι απαραίτητη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, μιας και «όσα ξέρει ο νοικοκύρης, δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος».
Οι πολιτικοί, από την πλευρά τους, δεν έχουν λόγο να αρνούνται τη διαβούλευση με τις ομάδες πίεσης. Θα επρόκειτο για άφρονα άρνηση, από την οποία θα στερούνταν, ενδεχομένως, σημαντική γνώση για θέματα που δεν προορίζονται να γνωρίζουν σε βάθος. Προκύπτει δε ως αυτονόητο ότι οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να διυλίζονται και να αξιολογούνται δεόντως πριν ληφθούν αποφάσεις.
Ο σπόρος ρίχτηκε, λοιπόν, μια κοινότητα επαγγελματιών γεννιέται, προσερχόμενη στη σκηνή της δημόσιας συζήτησης και μιλούν πλέον ανοιχτά και με παρρησία για την παρεξηγημένη δουλειά τους, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουν σε αυτό που έγραφε ο ευφυής και μπαρουτοκαπνισμένος Jacques Séguéla, υποφέροντας από τη δική του δυσκολία να εξηγήσει τι δουλειά κάνει, «Μην πείτε στη μητέρα μου τι δουλειά κάνω, είμαι πιανίστας σε οίκο ανοχής».
* Ο Ανδρέας Γιαννόπουλος είναι ιδρυτής του AGORA – Corporate Affairs Forum
