Της Αγγελικής Κώττη
Περισσότερες από είκοσι φορές εμφανίζεται το όνομα του φωτογράφου Ορέστη Κουράκη στη Διαύγεια του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού από το 2015 μέχρι το 2018. Ταλαντούχος φωτογράφος και με προσόντα. Ταυτοχρόνως, όμως, υιός του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Τάσου Κουράκη και γαμπρός της νυν γενικής διευθύντριας αρχαιοτήτων Πολυξένης Βελένη.
Οι δουλειές έχουν ανατεθεί όπως προκύπτει με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, ενώ ταυτόχρονα δεν φαίνεται να ανατίθενται από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και κατόπιν την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλεως Θεσσαλονίκης άλλες φωτογραφίσεις σε άλλους.
Μάλιστα από τα στοιχεία της «Διαύγεια» προκύπτει επίσης ότι ο υιός της κας Βελένη, Μιχαήλ Βελένης και η κόρη της, σύζυγος Ορέστη Κουράκη, Θέμις Βελένη, συνεργάζονται σε διάφορα προγράμματα με το υπουργείο και την αρμόδια διεύθυνση.
Ας δούμε αναλυτικά τις συμβάσεις που έχει υπογράψει και τις αναθέσεις που έχει λάβει η οικογένεια Βελένη τα τελευταία χρόνια.
Τον Σεπέμβριο του 2012, στη Θεσσαλονίκη δημιουργείται η ομάδα αρχιτεκτόνων μηχανικών Loopo studio. Αποτελείται από τους Βαγγέλη Αρβανίτη, Μιχαήλ Βελένη, Βασίλη Γιαννάκη και Μαΐτα Χατζηιωαννίδου και έχει την έδρα της στην οδό Ερμού 7, στη Θεσσαλονίκη. Τότε η κα Βελένη ήταν διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης. Οπου, το 2013, στεγάζεται έκθεση της Biennale 4 με τίτλο «Μεσογειακά παλίμψηστα: τρία αίνιγματα φθοράς και αφθαρσίας». Όπως διαβάζουμε, τον μουσειογραφικό σχεδιασμό κάνει το Loopo Studio, ενώ οι φωτογραφίες έκθεσης και καταλόγου ανήκουν στον Ορέστη Κουράκη.
Ακολουθεί, τέλη του 2014, η μεγάλη έκθεση «Η Ευρώπη της Ελλάδος», που διοργανώνεται από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank στις αίθουσες του Μουσείου. Τη μουσειολογική μελέτη εκπόνησε το Loopo Studio και πάλι.
«Η Μακεδονία από τις ψηφίδες στα pixels» είναι μια «διεθνώς πρωτότυπη παρουσίαση αρχαιοτήτων μέσω διαδραστικών συστημάτων» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης πάντοτε. Φωτογράφηση-video κάνει ο Ορέστης Κουράκης, ενώ τη μουσική σύνθεση και παραγωγή οι Δημήτρης Δαλέζης και Θέμις Βελένη.
Τον Σεπτέμβριο του 2015, στο πλαίσιο της 5ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης προσκάλεσε τον Κωνσταντίνο Ξενάκη, έναν δηµιουργό που αρύεται φιλοσοφικές ιδέες και συµβολικά σχήµατα από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισµό, διοργανώνοντας την έκθεση HEL(L)AS! Everywhere! HEL(L)AS! Παντού!.
Τη Μουσειογραφική επιµέλεια έκανε και πάλι το Loopo Studio, ενώ στους συντελεστές καταλόγου βρίσκουμε το όνομα της Πολυξένης Βελένη στον τομέα της επιμέλειας, το Loopo studio στην γραφιστική επιμέλεια και τον Ορέστη Κουράκη στη φωτογράφιση. Ο καλλιτέχνης έχει και τους δικούς του συνεργάτες, τους φωτογράφους Γιάννη Βαχαρίδη και υιό και Σπύρο Παναγιωτόπουλο.
«Ειδώλιο ένας μικρόκοσμος από πηλό» τιτλοφορείται το επόμενο πρόγραμμα του ΑΜΘ που ξεκινά στις 3 Απριλίου 2016. Τον σχεδιασμό καταλόγου, (έκδοση ΑΜΘ) κάνει η Loopo Studio.
Τον Νοέμβριο του 2017 γίνεται απευθείας ανάθεση για την υλοποίηση της έκθεσης με τίτλο " Μνημεία στις Φλόγες" που θα πραγματοποιηθεί στο μνημείο "Λουτρά Παράδεισος" αρμοδιότητας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων από την Πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη. Η μουσειογραφική επιμέλεια ανατίθεται αντί εννέα χιλιάδων εξακοσίων εβδομήντα δύο ευρώ στους αρχιτέκτονες μηχανικούς Β Γιαννάκη- Θ.Π. Χατζηιωάννου, οι οποίοι είναι μέλη της Loopo Studio και δηλώνουν έδρα στην Ερμού 7 στη Θεσσαλονίκη, όπου και τα γραφεία της εταιρείας.
Τον Ιούνιο του 18 οι ίδιοι παίρνουν άλλα 992 ευρώ για συμπληρωματικά μουσειογραφικά στοιχεία της περιοδικής έκθεσης
με τίτλο " Μνημεία στις Φλόγες" της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης.
Οι αναθέσεις στον Ορέστη Κουράκη. Στις 12 Δεκεμβρίου του 2014 η κα Βελένη και ο κ. Κουράκης «συμφώνησαν και συναποδέχθηκαν να γίνουν φωτογραφήσεις αντικειμένων των εκθέσεων του Α.Μ.Θ. και συγκεκριμένα:
• Φωτογράφηση μέρους συλλογής μετάλλινων αντικειμένων του ΑΜΘ για δημοσίευση σε κατάλογο καθαρού ποσού 1.600,00 €
• Φωτογράφηση αντικειμένων για την υπαίθρια έκθεση «Μνήμη και Λίθοι» καθαρού ποσού 839,00 €
Το συνολικό ποσό ανέρχεται στις 3.000,00 € με Φ.Π.Α.»
Το 2015 το Μουσείο αναθέτει τις υπηρεσίες φωτογράφησης αντικειμένων για τις περιοδικές εκθέσεις του στον Ορέστη Κουράκη αντί 2.337 ευρώ.
Τον Οκτώβριο του 15 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας εγκρίνει την δαπάνη συνολικού ποσού δέκα τεσσάρων χιλιάδων εκατόν ευρώ και ενός λεπτού 14.100,01€ (συµπεριλαµβανοµένου του Φ.Π.Α. και των λοιπών κρατήσεων) για την αεροφωτογράφιση στη Νεκρόπολη των Αιγών στα πλαίσια του έργου «Ανάπλαση – Ανάδειξη της Βασιλικής Νεκρόπολης των Αιγών: Προστασία και Ανάδειξη του Νεκροταφείου των Τύµβων και της Ταφικής Συστάδας των Τηµενιδών (Συστάδα Γ')» 2» αναθέτοντας την εργασία στον Ορέστη Κουράκη.
Ένα μήνα μετά εγκρίνεται νέα δαπάνη, συνολικού ποσού δέκα χιλιάδων διακοσίων εννέα ευρώ 10.209,00€ (συµπεριλαµβανοµένου του Φ.Π.Α. και των λοιπών κρατήσεων) για την συµπληρωµατική αεροφωτογράφιση στη Νεκρόπολη των Αιγών στα πλαίσια του έργου «Ανάπλαση – Ανάδειξη της Βασιλικής Νεκρόπολης των Αιγών: Προστασία και Ανάδειξη του Νεκροταφείου των Τύµβων και της Ταφικής Συστάδας των Τηµενιδών (Συστάδα Γ')» 2.
Τον Δεκέμβριο του 16, απευθείας ανάθεση για την «φωτογράφηση αντικειμένων για τις ανάγκες των περιοδικών και μονίμων εκθέσεων » του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης στον Ορέστη Κουράκη με συνολική δαπάνη 4.922,80 ευρώ.
Τον Οκτώβριο του 17 , εγκρίνεται δαπάνη «για τη φωτογράφηση αντικειμένων για τις ανάγκες των περιοδικών εκθέσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, συνολικού ποσού έξι χιλιάδων (6.000,00€)συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.»
Τον Νοέμβριο του 17 ανατίθενται φωτογραφικές εργασίες αντικειμένων αρχαιολογικού υλικού, ειδικής ανάλυσης και επεξεργασίας συνολικού ποσού 2.046,00 € ( δύο χιλιάδες σαράντα έξι ευρώ) συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, στον φωτογράφο κ. Κουράκη Ορέστη.
Τον περασμένο Οκτώβριο και ενώ η κα Πολυξένη Βελένη έχει οριστεί γενική διευθύντρια αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, εγκρίνεται δαπάνη συνολικού ποσού 7.707,00€ για τις «εργασίες φωτογραφικής τεκμηρίωσης αρχαιολογικών αντικειμένων και συλλογών για τις ανάγκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης» στο πλαίσιο του έργου «Εργασίες καταγραφής-φωτογράφησης – αποτύπωσης – τοπογράφησης αρχαιοτήτων, μνημείων έργων τέχνης- συγκέντρωση ασφάλιση ιερών».
Τον ίδιο μήνα, υπογράφεται σύμβαση για την αεροφωτογράφιση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων αρμοδιότητας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλεως Θεσσαλονίκης, με εξειδικευμένα μηχανήματα υψηλής ανάλυσης, με σκοπό την αναγκαιότητα τεκμηρίωσης, ενημέρωσης και δημοσιότητας. Συνολική αξία, 3.000 ευρώ. Αντισυμβαλλόμενος ο Ορέστης Κουράκης.
Τι βλέπουμε λοιπόν σε αυτή την περίπτωση; Στέλεχος της αρχαιολογικής υπηρεσίας, το οποίο στη συνέχεια ανέλαβε τη γενική διεύθυνση αρχαιοτήτων, (με συμμετέχουσα, στην επιτροπή, την γενική γραμματέα του ΥΠΠΟ) έχει συγγένεια και μάλιστα στενή με πρόσωπα που αναλαμβάνουν έργα και μάλιστα κατ επανάληψη.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου δεν φάνηκε να το αντιλαμβάνεται. Το ερώτημα είναι: τι θα γίνει τώρα; Θα ελεγχθούν οι επιλογές που έγιναν και αφορούν μια αγορά που έχει πολλούς φωτογράφους, αρχιτέκτονες κλπ μεταξύ των οποίων και κάποιους μεγάλης φήμης.
