Σημαντικός αρχαιολογικός χώρος - τεκμήριο της ιστορίας και της προϊστορίας της Μεσσηνίας η Περιστεριά, αναδεικνύεται από το υπουργείο Πολιτισμού με επεμβάσεις στερέωσης των μυκηναϊκών θολωτών τάφων και των αρχιτεκτονικών καταλοίπων, αλλά και βελτίωσης των υποδομών εξυπηρέτησης των επισκεπτών και συντήρησης των θολωτών τάφων δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας. Το έργο, προϋπολογισμού 500.000 ευρώ, συμπεριλαμβάνεται στα έργα που εκτελεί το ΥΠΠΟ με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σε απόσταση 8 χλμ. από την Κυπαρισσί, ο λόφος της Περιστεριάς ήταν το πλουσιότερο οικιστικό κέντρο της Δυτικής Πελοποννήσου, κατά την πρώιμη μυκηναϊκή περίοδο. Κατοικήθηκε έως το τέλος της μυκηναϊκής εποχής (1680-1180 π.Χ.) και κυριάρχησε στη Μεσσηνία πριν από την ανάπτυξη του Ανακτόρου του Νέστορος. Πέραν των μυκηναϊκών, έχουν εντοπισθεί και οικιστικά κατάλοιπα των πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων της εποχής του Νέρωνα (54-68 μ.Χ.).
Ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς από ψηλά. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
«Η Περιστεριά αποτελεί έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο-τεκμήριο της ιστορίας και της προϊστορίας της Μεσσηνίας. Η αποκατάσταση και ανάδειξη των μυκηναϊκών θολωτών τάφων, των κυρίως αρχαιολογικών καταλοίπων του χώρου, αποτελεί βασική προτεραιότητα της επέμβασης, με σκοπό την επίλυση των αισθητικών και των δομικών προβλημάτων, παράλληλα με τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών, προς τους επισκέπτες του χώρου», αναφέρει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Όπως προσέθεσε, «το έργο περιλαμβάνει τη μελέτη αποκατάστασης των ταφικών μνημείων, πρόταση χωροθέτησης των κτισμάτων υποστηρικτικών λειτουργιών, πρόταση διαμόρφωσης της πορείας των επισκεπτών και ανάδειξης των τριών ταφικών μνημείων. Στόχος των επεμβάσεων είναι η προστασία των καταλοίπων και η βελτίωση της αναγνωρισιμότητάς τους, όπου καθίστανται δυσδιάκριτα. Με την αναβάθμιση της εισόδου και των υποδομών του αρχαιολογικού χώρου αυτά τα, εν πολλοίς άγνωστα μυκηναϊκά μνημεία εισάγουν δυναμικά τον αρχαιολογικό χώρο της Περιστεριάς στον πολιτιστικό χάρτη της Μεσσηνίας».
Φωτορεαλιστική απεικόνιση της εισόδου και των υποδομών εξυπηρέτησης του κοινού στον αρχαιολογικό χώρο Περιστεριάς. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Στη σημερινή κατάσταση των μνημείων, ως προς την παθολογία τους, διαφέρει για κάθε μνημείο του χώρου. Στο θολωτό τάφο 1, το σημαντικότερο πρόβλημα είναι η εισροή των όμβριων υδάτων στο εσωτερικό του ταφικού θαλάμου. Ο θολωτός τάφος 2 ήταν από την περίοδο της αποχωμάτωσής του σε επικίνδυνη κατάσταση και η τοιχοποιία του ταφικού θαλάμου παραμένει σε κρίσιμη κατάσταση. Ο θολωτός τάφος 3 έχει αντίστοιχα προβλήματα με το θολωτό τάφο 2, ενώ σημαντική είναι και η έλλειψη αναγνωσιμότητας.
Η σημερινή κατάσταση της εισόδου και του δρόμου του θολωτού τάφου 1. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Ως προς τις υποδομές στον αρχαιολογικό χώρο, οι εγκεκριμένες εγκαταστάσεις εισόδου και στάθμευσης, χωροθετούνται νοτιότερα της επαρχιακής οδού με στόχο τη διεύρυνση του αρχαιολογικού χώρου. Προβλέπεται η κατασκευή δύο ανεξάρτητων κτιρίων. Το κτίριο Α’ στεγάζει το εκδοτήριο-φυλάκιο και το πωλητήριο και το κτίριο Β’ στεγάζει σημείο πληροφόρησης και χώρους υγιεινής. Ανάμεσα στους κτιριακούς όγκους διαμορφώνεται αυλή στεγασμένη με πέργκολα. Η αυλή λειτουργεί ως χώρος εισόδου και συγκέντρωσης κοινού.
Ως προς τις διαδρομές επίσκεψης, η κύρια διαμορφωμένη πορεία, κοινή για πεζούς και για ΑμεΑ, ξεκινά από το σημείο εισόδου και καταλήγει στο θολωτό τάφο 1. Ακολουθεί χάραξη που διαμορφώνεται μέσω ραμπών και πλατωμάτων με προδιαγραφές για την κίνηση ΑμεΑ. Τα πλατώματα από όπου εξασφαλίζεται η θέαση των επιμέρους αρχαιοτήτων καταλαμβάνουν μεγαλύτερη επιφάνεια και εξοπλίζονται με καθιστικούς πάγκους. Η δευτερεύουσα πορεία επίσκεψης έχει πιο ελεύθερη χάραξη και δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να περιηγηθούν δυτικά των ταφικών μνημείων 2 και 3.
Ταφικό μνημείο 2. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Εντός του αρχαιολογικού χώρου διατηρούνται τα υφιστάμενα φυσικά μονοπάτια που δίνουν τη δυνατότητα εναλλακτικής περιήγησης και ανόδου προς την κορυφή του λόφου. Στα περισσότερα διαμορφωμένα πλατώματα των διαδρομών και, κυρίως, στα σημεία θέασης των επιμέρους αρχαιοτήτων, τοποθετούνται ξύλινα καθιστικά, πινακίδες με πληροφοριακό υλικό και μικροί κάδοι απορριμμάτων. Οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις για το έργο περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης, ψύξης-θέρμανσης, ρεύματος, αντικεραυνικής προστασίας, ενεργητικής πυροπροστασίας.
Κεντρική φωτ.: Τα ταφικά μνημεία της Περιστεριάς από ψηλά. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
