Ενδεχομένως να είναι το μεγαλύτερο πολυτελές ιδιωτικό συγκρότημα λουτρού που έχει βρεθεί ποτέ, εκείνο που ανακαλύφθηκε στην αρχαία ρωμαϊκή πόλη της Πομπηίας και βρισκόταν επί 2.000 έτη κρυμμένο κάτω από την τέφρα. Η εν λόγω ανακάλυψη γίνεται «μία φορά τον αιώνα» και καταδεικνύει την πολυτέλεια που υπήρχε στην Πομπηία προτού την καταπλακώσει η έκρηξη του Βεζούβιου.
Παρότι το ένα τρίτο της αρχαίας πόλης εξακολουθεί να βρίσκεται κρυμμένο κάτω από τα ηφαιστειακά συντρίμμια, η νέα ανασκαφή – η πιο εκτεταμένη εδώ και μία 25ετία – παρέχει νέες πληροφορίες για την αρχαία ρωμαϊκή ζωή. Καθώς, εκτός από την ανακάλυψη του λουτρού εντός μεγάλης ιδιωτικής κατοικίας, η σκαπάνη «έφερε στο φως», επίσης, έναν χώρο πλυσίματος ενδυμάτων και ένα αρτοποιείο – όλα υπάγονταν σε ένα οικοδομικό τετράγωνο της Πομπηίας.
Ειδικά για το λουτρό, βρίσκεται «στην καρδιά» μίας μεγάλης κατοικίας η οποία ανακαλύφθηκε την τελευταία διετία κατά τη διάρκεια ανασκαφής. Αποτελείται δε, η κατοικία, από εξαίσια έργα τέχνης και μία μεγάλων διαστάσεων μπανιέρα.
Η ανακάλυψη του συγκροτήματος εντάσσεται σε εκείνους τους χώρους «που αποτελούν πραγματικά μέρος του ''φαινομένου της Πομπηίας'' – είναι σχεδόν σαν οι άνθρωποι να είχαν φύγει μόλις πριν από ένα λεπτό», όπως υπογραμμίζει στο BBC News ο δρ Gabriel Zuchtriegel, διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας.
'Once-in-a-century' discovery reveals spectacular luxury of Pompeii https://t.co/3yrtIhqsGc
— BBC News (UK) (@BBCNews) January 17, 2025
Εντός της ιδιωτικής κατοικίας, ανακαλύφθηκαν δύο ανθρώπινοι σκελετοί, από την ανάλυση των οποίων υπογραμμίζεται η φρίκη που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι της Πομπηίας όταν ο Βεζούβιος εξερράγη το 79 μ.Χ. Σύμφωνα με το BBC, οι σκελετοί ανήκαν σε μία γυναίκα, ηλικίας 35 έως 50 ετών, η οποία κρατούσε κοσμήματα και νομίσματα, και σε έναν νεότερο άνδρα που βρισκόταν στην εφηβεία ή διένυε τη δεκαετία των 20 του χρόνων.
Από την έρευνα προκύπτει ότι αμφότεροι είχαν οχυρωθεί σε ένα μικρό δωμάτιο, αλλά έχασαν τη ζωή τους καθώς ένα «τσουνάμι» από υπέρθερμο ηφαιστειακό αέριο και τέφρα «διέσχισε» την πόλη. «Πρόκειται για ένα δραματικό μέρος, και όλα όσα βρίσκεις εδώ σου λένε για το δράμα», λέει η συντηρήτρια της Πομπηίας, δρ Ludovica Alesse.
Η ανάλυση του ανδρικού σκελετού έδειξε ότι, παρά τη νεαρή ηλικία του, τα οστά του είχαν σημάδια φθοράς, γεγονός που υποδηλώνει ότι ήταν κατώτερης τάξης, πιθανώς ακόμη και σκλάβος. Η γυναίκα ήταν μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά τα οστά και τα δόντια της ήταν σε καλή κατάσταση. «Πιθανότατα είχε ανώτερη θέση στην κοινωνία. Θα μπορούσε να ήταν η σύζυγος του ιδιοκτήτη του σπιτιού ή ίσως μία βοηθός που φρόντιζε τη σύζυγο, απλά δεν ξέρουμε», αναφέρουν οι αρχαιολόγοι.
Το λουτρό
Φωτογραφία που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Γραφείο Τύπου του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας, την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025, απαθανατίζει ένα ιδιωτικό λουτρό που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηίας (Γραφείο Τύπου Αρχαιολογικού Πάρκου Πομπηίας μέσω AP, HO).
Πιθανολογείται ότι το οικοδομικό τετράγωνο ανήκε σε έναν πλούσιο άτομο, πιθανότατα στον πολιτικό Aulus Rustius Verus. Ειδικώς η ανακάλυψη του λουτρού αποτελεί περαιτέρω επιβεβαίωση της ελίτ του, αναφέρει ο δρ Zuchtriegel, διευκρινίζοντας: «υπάρχουν μόνο λίγα σπίτια που διαθέτουν ιδιωτικό συγκρότημα λουτρών, οπότε ήταν κάτι για τους πλουσιότερους των πλουσίων. Και αυτό είναι τόσο μεγάλο – είναι ίσως το μεγαλύτερο συγκρότημα λουτρών σε ιδιωτικό σπίτι της Πομπηίας».
Private spas, a lavish banquet hall and classical artwork - archaeologists have made a "once-in-a-century" discovery in Pompeii that reveals how wealthy Romans once lived. ⤵️ pic.twitter.com/bXtpeITwRb
— Euronews Culture (@euronewsculture) January 17, 2025
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του BBC, όσοι είχαν την τύχη να χρησιμοποιήσουν το λουτρό θα έβγαζαν τα ρούχα τους σε έναν χώρο (σ.σ αποδυτήριο) με κόκκινους τοίχους και ένα ψηφιδωτό δάπεδο διάσπαρτο με γεωμετρικά μοτίβα που ήταν επενδυμένα με μάρμαρο από όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Έπειτα, θα πήγαιναν στο λουτρό με το ζεστό νερό και θα απολάμβαναν τη σάουνα, η οποία παρεχόταν από ένα δάπεδο που επέτρεπε τη ροή ζεστού αέρα από κάτω και τοίχους όπου η θερμότητα μπορούσε να διαχυθεί.
Φωτογραφία που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Γραφείο Τύπου του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας, την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025, απαθανατίζει ένα ιδιωτικό λουτρό που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηίας. (Γραφείο Τύπου Αρχαιολογικού Πάρκου Πομπηίας μέσω AP, HO)
Κατόπιν, μετακινούνταν σε άλλο ζεστό δωμάτιο και έτριβαν το σώμα τους με λάδι προτού το ξύσουν με ένα καμπύλο όργανο που ονομαζόταν strigil. Ύστερα από αυτό, θα εισέρχονταν στο μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό δωμάτιο από όλα – το frigidarium, ή «ψυχρό δωμάτιο». Περιτριγυρισμένος από κόκκινες κολόνες και τοιχογραφίες αθλητών, ο επισκέπτης μπορούσε να δροσιστεί στην πισίνα, η οποία είναι τόσο μεγάλη που χωρούσαν σε αυτήν 20-30 άτομα.
Έργα τέχνης και κοσμήματα
Όπως αναφέρεται στο BBC, η αρχαιολογική σκαπάνη «έφερε στο φως», πέρυσι, μία μεγάλη αίθουσα δεξιώσεων με κατάμαυρους τοίχους και μοναδικά έργα τέχνης, καθώς και ένα μικρότερο δωμάτιο – ζωγραφισμένο με απαλό μπλε χρώμα – όπου οι κάτοικοι του σπιτιού πήγαιναν και προσεύχονταν στους θεούς. Εργαλεία και οικοδομικά υλικά βρέθηκαν σε κάθε σημείο της κατοικίας, μαρτυρώντας ότι βρισκόταν μεσούσης ανακαίνισης. Όπως σε ένα δωμάτιο με μπλε τοίχους, όπου στο πάτωμα βρέθηκαν ένας σωρός από όστρακα στρειδιών, έτοιμα να αλεστούν και να εφαρμοστούν στους τοίχους για να τους δώσουν μια ιριδίζουσα λάμψη.
Ενδιαφέρον έχουν τα αντικείμενα τα οποία κρατούσαν τα θύματα. Ο άνδρας κρατούσε κάποια κλειδιά, ενώ η γυναίκα βρέθηκε με χρυσά και ασημένια νομίσματα και λεπτά σκουλαρίκια από χρυσό και φυσικά μαργαριτάρια, μενταγιόν σε κολιέ και περίτεχνα χαραγμένες ημιπολύτιμες πέτρες.
«Όταν βρίσκουμε αυτού του είδους τα αντικείμενα, η απόσταση από την αρχαιότητα και τη σύγχρονη εποχή εξαφανίζεται και μπορούμε να αγγίξουμε ένα μικρό κομμάτι της ζωής αυτών των ανθρώπων που πέθαναν στην έκρηξη, επεξηγεί ο αρχαιολόγος Alessandro Russo.
Η αντίθεση της ζωής
Ακριβώς πίσω από το ζεστό δωμάτιο βρίσκεται ένα λεβητοστάσιο. Ένας σωλήνας έφερνε νερό από το δρόμο – με λίγο να διοχετεύεται στην κρύα πισίνα – και το υπόλοιπο θερμαινόταν σε έναν μολύβδινο λέβητα που προοριζόταν για το ζεστό δωμάτιο. Οι βαλβίδες που ρύθμιζαν τη ροή φαίνονται τόσο μοντέρνες που είναι σαν να μπορείτε να τις ανοίγετε και να τις κλείνετε ακόμα και σήμερα. Με έναν κλίβανο να κάθεται από κάτω, οι συνθήκες σε αυτό το δωμάτιο θα ήταν αφόρητα ζεστές για τους σκλάβους που έπρεπε να διατηρούν όλο το σύστημα σε λειτουργία.
🚨🇮🇹POMPEII UNEARTHS THE ULTIMATE LUXURY SPA OF ANCIENT TIMES
— Mario Nawfal (@MarioNawfal) January 17, 2025
Archaeologists have uncovered the biggest private bathhouse ever found in Pompeii, and it’s dripping in ancient Roman extra.
This isn’t just a spa—it’s a first-century AD status symbol where elite Romans soaked,… pic.twitter.com/ie9zErsYw7
Γι’ αυτό και, όπως υπογραμμίζει η δρ Sophie Hay, «το πιο ισχυρό πράγμα από αυτές τις ανασκαφές είναι αυτή η έντονη αντίθεση μεταξύ της ζωής των σκλάβων και των πολύ, πολύ πλούσιων. Και εδώ τη βλέπουμε: η διαφορά μεταξύ της πολυτελούς ζωής του λουτρού, σε σύγκριση με το δωμάτιο του κλιβάνου. Ένας τοίχος ήταν το μόνο που μπορούσε να σε χωρίσει ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς κόσμους».
Σημειωτέον ότι περιορισμένος αριθμός επισκεπτών επιτρέπεται να επισκεφθεί την ανασκαφή όσο αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη, έως ότου ανοίξει πλήρως για το κοινό.
Κεντρική φωτ.: Φωτογραφία που δόθηκε στη δημοσιότητα (Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025) από το Γραφείο Τύπου του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας, απαθανατίζει ένα ιδιωτικό λουτρό που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηίας. Πηγή: Γραφείο Τύπου Αρχαιολογικού Πάρκου Πομπηίας μέσω AP, HO
