Έως το 2025 θα έχει αποκατασταθεί πλήρως από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, το Τεμένος Χαμζά Μπέη, γνωστό ως Αλκαζάρ, το οποίο εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης, με χρηματοδότηση 10.511.984 ευρώ. Το εμβληματικό μνημείο αποτελεί τον παλαιότερο ισλαμικό ευκτήριο οίκο της Θεσσαλονίκης, προστατεύεται από τον αρχαιολογικό νόμο ως ιστορικό και αρχαιολογικό μνημείο, από το 1926, και βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η δε υλοποίησή του έχει οριστεί να γίνει από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠΠΟΑ.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, το μνημείο γνώρισε πολλές επεμβάσεις, πολλές διαφορετικές φάσεις και χρήσεις, με αποτέλεσμα να επέλθουν σημαντικές αλλοιώσεις στη μορφολογία του. Οι επεμβάσεις που θα πραγματοποιηθούν σε αυτό και θα το αποδώσουν πλήρως αποκατεστημένο, εντάσσονται στο πρόγραμμα αποκατάστασης και ανάδειξης του μνημειακού αποθέματος της Θεσσαλονίκης, όλων των ιστορικών περιόδων.
Θεσσαλονίκη, Χαμζά Μπέη Τζαμί (Αλκαζάρ), γενική άποψη από Ν-ΝΑ. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟΑ
Το εν λόγω Τέμενος βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου. Χτίστηκε το 1.467/1.468 από την κόρη του στρατιωτικού διοικητή Χαμζά Μπέη, και είναι γνωστό στους Θεσσαλονικείς ως Αλκαζάρ, από τον ομώνυμο κινηματογράφο που στεγάστηκε για αρκετά χρόνια στην περίστυλη αυλή του τεμένους.
Αποτελείται από τρεις διακριτές ενότητες που αντιστοιχούν σε τρεις διαδοχικές χρονολογικές φάσεις κατασκευής του: την αίθουσα προσευχής του τεμένους, το περίστωο που συντίθεται από ανοικτή κιονοστήρικτη στοά (ρεβάκ), στα δυτικά με πλευρικά κλειστά διαμερίσματα, στα βόρεια και νότια, και το αίθριο.
Θεσσαλονίκη, Χαμζά Μπέη Τζαμί (Αλκαζάρ), άποψη της Β στοάς του αιθρίου από Α. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟΑ
Επιπλέον έργα πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη
Στο πλαίσιο του προγράμματος του ΥΠΠΟΑ, για τη Θεσσαλονίκη, βρίσκονται στο στάδιο υλοποίησης έργα στην Αχειροποίητο, στην Ροτόντα, στην Αγία Σοφία, στην Παναγία των Χαλκέων, στους ναούς της Αγίας Αικατερίνης, του Αγίου Νικολάου του Ορφανού και του Προφήτη Ηλία, στα Βόρεια, Βορειοδυτικά και Δυτικά Τείχη της πόλης, στην Αρχαία Αγορά, στο Αγίασμα του Αγίου Ιωάννη, στο Λουτρό Μπέη Χαμάμ (Λουτρά Παράδεισος) και στο μνημειακό κτίριο του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, αναφέρει, σε σημείωμά της η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Πρόκειται για «μνημεία άρρηκτα δεμένα με το ιστορικό παλίμψηστο της πόλης», η δε αποκατάστασή τους «θα συμβάλλει στην πολιτιστική λειτουργία και οικονομική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης», τονίζει η Λίνα Μενδώνη.
Επιπλέον, από το ΥΠΠΟΑ χρηματοδοτούνται μελέτες για την τεκμηρίωση, συντήρηση, αποκατάσταση και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου μνημείων οθωμανικής περιόδου, στη Θεσσαλονίκη (Μπέη Χαμάμ, Γιαχουντί Χαμάμ (Λουλουδάδικα), Λουτρά Φοίνικα, Μπεζεστένι, Αλατζά Ιμαρέτ, Γενί Τζαμί),
Επίσης, στο έργο «Θεσσαλονίκη– Από τη Χρυσή Πύλη στην Κασσανδρεωτική. Μεταμορφώσεις- μετασχηματισμοί ενός κεντρικού οδικού άξονα από την ίδρυση της πόλης έως την πυρκαγιά του 1917» περιλαμβάνονται εργασίες συντήρησης-τεκμηρίωσης 2.000 επιλεγμένων κινητών ευρημάτων από τις ανασκαφές του Μετρό και των οικοπέδων πέριξ του κεντρικού οδικού άξονα της πόλης, στη σημερινή Εγνατία οδό, καθώς και την ψηφιοποίηση-επεξεργασία 300 αρχιτεκτονικών σχεδίων αρχείου και την αρχιτεκτονική τεκμηρίωση γραφικής αναπαράστασης του κεντρικού οδικού άξονα της Θεσσαλονίκης.
Κεντρική φωτογραφία: Θεσσαλονίκη, Χαμζά Μπέη Τζαμί (Αλκαζάρ), γενική άποψη από ΒΔ. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟΑ
