Από τους γεωμετρικούς χρόνους (1100-750 π.Χ.) έως τους ελληνιστικούς χρόνους (μέχρι 31 π.Χ.) χρονολογούνται τα αρχαία αντικείμενα που εντοπίστηκαν τον Φεβρουάριο του 2024 σε κατάστημα που διαχειρίζεται η Εθνική Πινακοθήκη, στο Μέγαρο του Κληροδοτήματος Αλεξάνδρου Σούτσου, επί της οδού Σταδίου 33 και Πεσμαζόγλου 3, στην Αθήνα. Οι αρχαιότητες, και άλλα κινητά μνημεία, που εμπίπτουν στις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας, εντοπίστηκαν κατά τη διαδικασία εκτέλεσης αποφάσεων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών για την απομάκρυνση των πρώην μισθωτών του καταστήματος.
Ειδικότερα, εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν 102 αρχαία αντικείμενα που χρονολογούνται στους γεωμετρικούς μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους (κύλικες, κάνθαροι, λεκανίδες, λήκυθοι, σκύφοι, ειδώλια κ.α.), 36 αντικείμενα θρησκευτικού χαρακτήρα μεταβυζαντινών χρόνων (εικόνες, ασημένιες επενδύσεις, αρχιερατική ράβδος και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα), καθώς και 3.247 νομίσματα, μετάλλια, σφραγιδόλιθοι, σταθμία, μολυβδόβουλα που χρονολογούνται από τους αρχαίους έως τους νεώτερους χρόνους.
Άποψη της συλλογής των αρχαίων που βρέθηκε στο υπόγειο καταστήματος στην Πεσμαζόγλου. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Όπως αναφέρει το υπουργείο Πολιτισμού, το σύνολο σχεδόν των αρχαίων αντικειμένων εντοπίστηκε σε δυσπρόσιτο υπόγειο χώρο, προσβάσιμο από καταπακτή στο δάπεδο του ισογείου. Βρέθηκαν συσκευασμένα εντός παλαιών χαρτοκιβωτίων και ορισμένα εξ αυτών ήταν τυλιγμένα σε εφημερίδες της δεκαετίας του 1940, όταν έγινε και η πρώτη εκμίσθωση του ακινήτου, προκειμένου να λειτουργήσει ως κατάστημα πώλησης κοσμημάτων πάσης φύσεως, ωρολογίων, έργων τέχνης και παντός συναφούς είδους.
Λήκυθοι. Κλασικοί χρόνοι. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Τα αντικείμενα μεταφέρθηκαν προς φύλαξη σε αποθηκευτικούς χώρους της Εφορείας Πόλεως Αθηνών και στο Νομισματικό Μουσείο, μέχρι να ολοκληρωθεί η διερεύνηση της υπόθεσης από τις αρμόδιες εισαγγελικές Αρχές. Μετά τη συντήρησή τους, θα αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης από ειδική επιστημονική επιτροπή, βάσει της γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η οποία θα αποφανθεί για τη χρηματική αξία τους.
Θρησκευτική εικόνα. Άγιος Φανούριος. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Λ. Μενδώνη: Θεσμοθετημένη υποχρέωση του ΥΠΠΟ η προστασία των πολιτιστικών αγαθών
«Η προστασία των πολιτιστικών αγαθών αποτελεί θεσμοθετημένη υποχρέωση του Υπουργείου Πολιτισμού και από τις βασικές προτεραιότητες της πολιτικής μας. Πέραν του επαναπατρισμού πολιτιστικών αγαθών παρανόμως εξαχθέντων από την χώρα μας -αποτέλεσμα της συστηματικής συνεργασίας μας με πολιτιστικούς φορείς και οντότητες του εξωτερικού ή οικειοθελών παραδόσεων από πολιτιστικούς οργανισμούς ή μεμονωμένους ιδιώτες από το εξωτερικό- υπάρχουν και οι περιπτώσεις παράνομης δραστηριότητας απόκτησης περιπτώσεις αγαθών στο εσωτερικό μας. Μία τέτοια περίπτωση εντοπίστηκε στην καρδιά της Αθήνας», αναφέρει –μεταξύ άλλων– η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Τριφυλλόστομη οινοχόη. Γεωμετρικοί χρόνοι. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Όπως προσθέτει, «η ετοιμότητα και η συνεργασία μεταξύ των εντεταλμένων φορέων της Πολιτείας και η συνδρομή των αστυνομικών και των δικαστικών Αρχών, όπου κρίνεται απαραίτητη, αποτελούν τα κλειδιά που διασφαλίζουν την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η τεκμηρίωση και η μελέτη κάθε νέου πολιτιστικού αγαθού, που εντοπίζεται, είναι ουσιώδους σημασίας για τη διαφύλαξη του παρελθόντος μας και την κατανόηση των αρχαίων κοινωνιών».
Εύρεση των αρχαιοτήτων
Διευκρινίζεται ότι κατά τον εντοπισμό των αρχαίων αντικειμένων, τον Φεβρουάριο του 2024, ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Εθνικής Πινακοθήκης - Μουσείου Αλέξανδρου Σούτσου (ΕΠΜΑΣ) ενημέρωσε άμεσα το υπουργείο Πολιτισμού για τα ευρήματα. Κατόπιν, αρχαιολόγοι από τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών (ΔΤΠΠΑ) και το Νομισματικό Μουσείο πραγματοποίησαν αυτοψία στον χώρο.
Το υπόγειο όπου βρέθηκαν τα αρχαία στο κατάστημα της Πεσμαζόγλου. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
Κεντρική φωτ.: Κοτύλη. Πρώιμοι κλασικοί χρόνοι. Πηγή φωτ.: ΥΠΠΟ
