Η αγάπη βρίσκει τον τρόπο και τη δύναμη, τα καταφέρνει, αναδύεται και στο τέλος κυριαρχεί. Αυτό είναι το μήνυμα του μπαλέτου «Δον Κιχώτης» του Λούντβιχ Μίνκους, ένα από τα σημαντικότερα και πιο δημοφιλή έργα του κλασσικού ρεπερτορίου του μπαλέτου, μια χορογραφία η οποία περιγράφει μια ιστορία για τα υψηλά ιδανικά του ιπποτισμού και συγκινεί διαχρονικά συνδυάζοντας κωμικά και ρομαντικά στοιχεία. Με το ρομαντισμό να αναζητάται σε κάθε εποχή, προσφέροντας τέρψη και συγκίνηση στην ανθρώπινη ψυχή.
Καθότι έγινε αναφορά στο ρομαντικό στοιχείο, ανακαλούμε το βιβλίο «Εξέγερση και Μελαγχολία. Ο Ρομαντισμός στους αντίποδες της νεωτερικότητας» («Εναλλακτικές Εκδόσεις» των Michael Löwy και Robert Sayre, οι οποίοι είχαν μεταξύ άλλων σημειώσει ότι ο ρομαντικός κάνει «μια απόπειρα να ξαναβρεθεί ή να ξαναδημιουργηθεί η περασμένη ιδανική πραγματικότητα». Η περασμένη ιδανική πραγματικότητα θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια ιπποτική ιστορία, μία τέτοια ιστορία εκτυλίσσεται και στον «Δον Κιχώτη».
«Πιστεύω ότι όλη η μαγεία και οι φαντασιώσεις χτίζονται μέσα στο κεφάλι του Δον Κιχώτη με επίκεντρο τον ίδιο, μιας και δεν βλέπει τον κόσμο όπως είναι και προτιμά να φαντάζεται ότι ζει μια ιπποτική ιστορία. Ονειρεύεται την ιδανική γι’ αυτόν γυναίκα, τη Δουλτσινέα, και μάχεται με τέρατα, ιππότες και ανεμόμυλους» αναφέρει ο χορευτής και χορογράφος Τιάγκο Μπορντίν στο σημείωμά του για το μπαλέτο «Δον Κιχώτης» που παρουσιάζεται στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ), από το Μπαλέτο της ΕΛΣ.
Θα μπορούσε να λεχθεί ότι ο Δον Κιχώτης επιλέγει την ιπποτική ιστορία έναντι της πραγματικότητας, καθότι η πραγματικότητα τον θλίβει –κάτι που συναντάμε στους ρομαντικούς και στο αντίστοιχο κίνημα.
Από την παρουσίαση του μπαλέτου «Δον Κιχώτης». Φωτογραφία: Χάρης Ακριβιάδης
Η ιπποτική ιστορία του Δον Κιχώτη, χορογραφημένη από τον Μπορντίν, ξετυλίγει ένα ταξίδι που εκτυλίσσεται στη Βαρκελώνη, όπου ο Δον Κιχώτης υπερασπίζεται την αρετή των νεαρών ερωτευμένων, της Κίτρι και του Μπαζίλιο, ενάντια στη θέληση του πατέρα της κοπέλας, ο οποίος θέλει να την παντρέψει με τον πλούσιο και ματαιόδοξο Γκαμάς. «Μπορεί κανείς να βιώσει αυτήν την ιστορία μέσα από τα μάτια των κεντρικών ηρώων αλλά και μέσα από τους χωρικούς, τους ταυρομάχους, τους Τσιγγάνους και τις νύμφες. Έχει πολλή παντομίμα, χορούς ισπανικού χαρακτήρα, και επίσης την κλασική σκηνή του ονείρου», συμπληρώνει ο Μπορντίν.
Ο «Δον Κιχώτης», ένα από τα πιο απαιτητικά μπαλέτα του ρεπερτορίου, θεωρείται ότι αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους χορευτές του κλασικού χορού, λόγω του υψηλού βαθμού τεχνικής δυσκολίας, καθώς ο τρόπος με τον οποίο αποδίδεται κρίνει την ποιότητα του συνόλου ενός Μπαλέτου. Βασίζεται σε επεισόδια από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μιγκέλ ντε Θερβάντες (1547-1616), που εκδόθηκε σε δύο τόμους, το 1605 και 1615 αντίστοιχα. Η υπόθεση του μπαλέτου αντλεί κυρίως από τον δεύτερο τόμο και επικεντρώνεται στον έρωτα της Κιτέριας –Κίτρι στο μπαλέτο– με τον κουρέα Μπαζίλιο, ενώ οι περιπέτειες του Δον Κιχώτη και του υπηρέτη του Σάντσο Πάντσα είναι δευτερεύουσες.
Από την παρουσίαση του μπαλέτου «Δον Κιχώτης». Φωτογραφία: Χάρης Ακριβιάδης
Η χορογραφία του Τιάγκο Μπορντίν βασίζεται στην κλασική χορογραφία του Μαριύς Πετιπά, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε το 1869 στο Μπολσόι. Ο Μαριύς Πετιπά είχε ταξιδέψει σε μικρή ηλικία στην Ισπανία, όπου γοητεύτηκε ιδιαίτερα από τους παραδοσιακούς χορούς της – στον «Δον Κιχώτη» του ο Πετιπά είχε επιχειρήσει να μεταφέρει τις εικόνες και τα χρώματα της Ισπανίας, αποδίδοντας εξαιρετικά τη χορευτική της παράδοση μέσα από τη χορογραφία του.
Το αποτέλεσμα κρίνεται και από τη συμβολή των υπολοίπων συντελεστών. Τα σκηνικά σχεδιάζει ο διαπρέπων στα λυρικά θέατρα της Ευρώπης, Γιώργος Σουγλίδης και μαζί του η animator Ειρήνη Βιανέλλη. Τα κοστούμια σε συνεργασία της για πρώτη φορά στην Εθνική Λυρική Σκηνή η έχουσα διεθνή καριέρα Μαίρη Κατράντζου, η οποία επαναπροσδιορίζει την έννοια του μπαλετικού κοστουμιού. Στον σχεδιασμό των φωτισμών ο Χρήστος Τζιόγκας.
Μαζί με την Ορχήστρα –σε μουσική διεύθυνση Στάθη Σούλη– και τους μοναδικούς χορευτές του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αλλά και διεθνώς αναγνωρισμένους φιλοξενούμενους χορευτές, δημιουργείται ένας «Δον Κιχώτης» κλασικός που ταυτόχρονα μπορεί να ζει στις μέρες μας και να επιθυμεί τη δημιουργία ενός κόσμου στον οποίο δεν θα έχουν εκλείψει τα υψηλά ιδανικά, και θα κυριαρχεί το συναίσθημα.
Από την παρουσίαση του μπαλέτου «Δον Κιχώτης». Φωτογραφία: Χάρης Ακριβιάδης
Στις παραστάσεις συμμετέχουν καταξοωμένοι χορευτές. Στις δύο πρώτες (26-27 Νοεμβρίου) ο Ρώσος χορευτής Ντανιίλ Σίμκιν είχε ερμηνεύσει το ρόλο του Μπαζίλιο και η Γεωργιανή χορεύτρια Μάια Μακατέλι εκείνον της Κίτρι. Στις τέσσερις τελευταίες παραστάσεις (23, 24, 30, 31/12) τον ρόλο της Κίτρι θα ερμηνεύσει η Χορεύτρια του Μπαλέτου της ΕΛΣ Μάρτα Ριβέρο ντε Μιράντα, ενώ παρτενέρ της στον ρόλο του Μπαζίλιο θα έχει τον διεθνώς αναγνωρισμένο Βραζιλιάνο χορευτή Γκουστάβο Καρβάλιο, ο οποίος είναι σολίστ στο Μπαλέτο του Ντύσσελντορφ. Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι θα ερμηνεύσουν επίσης, σήμερα, 4 Δεκεμβρίου, οι Χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ Αλίσια Τάουνσεντ και Γιώργος Χατζόπουλος.
Στον ρόλο της Μερσέντες η Α΄ Χορεύτρια της ΕΛΣ Μαρία Κουσουνή, και οι χορεύτριες Μαργαρίτα Κώστογλου και Γιοβάνκα Ζάριτς από το Corps de ballet. Στον ρόλο του Εσπάντα οι Α΄ Χορευτές της ΕΛΣ Ντανίλο Ζέκα και Βαγγέλης Μπίκος, καθώς και ο Γιάννης Μητράκης από το Corps de ballet.
Υπόκλιση χορευτών. Φωτογραφία: Χάρης Ακριβιάδης
Μπαλέτο ΕΛΣ - Δον Κιχώτης (Τιάγκο Μπορντίν, Μαριύς Πετιπά / Λούντβιχ Μίνκους)
Εναπομείνασες παραστάσεις: 4, 23, 24, 30, 31 Δεκεμβρίου 2022. Ώρα έναρξης: 19.30 (Κυριακή & 31/12 στις 18.30 | 24/12 στις 19.00)
Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής - Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (Λεωφόρος Συγγρού 364)
Kεντρική φωτογραφία: Από την παρουσίαση του μπαλέτου «Δον Κιχώτης». Φωτογραφία: Χάρης Ακριβιάδης
