Η Ανδρονίκη Χειλά, κατά κόσμον, είναι ζωγράφος. Στο κεφάλι μου όμως είναι μια εκτός χρόνου και τρόπου ύπαρξη. Ένα πνεύμα, ένα αερικό, που θέλγεται από ό,τι ανήκει στον έξω της λογικής κόσμο. Που σημαίνει ότι η ματιά της βλέπει αυτό που τα δικά μου μάτια δεν το διακρίνουν, το θεωρούν αυτονόητο, αδυνατούν να καταλάβουν την μοναδικότητά του.
Οι συνήθεις άνθρωποι κουνάνε το κεφάλι με αυτά, η Ανδρονίκη βρίσκει σε αυτά το καταφύγιό της. Η ενασχόλησή της με την αγιογραφία και τη συντήρησή της είναι χαρακτηριστική. Βρήκε σε αυτήν έναν τρόπο που παλεύει και ματώνει να οικειωθεί το αντίθετο, το ξένο, το πέραν της ερμηνείας, το πέραν του φυσιολογικού. Και το βρήκε, επειδή σε αυτήν ανακάλυψε τον εαυτό της, με σκοπό όχι να φωτίσει τα πρόσωπα και τα κίνητρα, αλλά να μας φωτίσει ώστε να τα αγαπήσουμε.
Έτσι βλέπω τη δική της ζωγραφική, σαν αποτοιχισμένη τοιχογραφία που έρχεται από τα βάθη του χρόνου. Σε αντίθεση όμως με τις συντηρημένες εικόνες, η δυναμική εξπρεσιονιστική γραφή και η αδρότητα της γραφής της σωματοποιούν τις ιδιότητες του φωτός που ορίζει τις μορφές ή δίνει την αίσθηση του φευγαλέου. Την αύρα τους θέλει να αποκαλύψει και το ίχνος τους στον χώρο.
Ανδρονίκη Χειλά, «Το πρώτο φως», 150x100εκ., λάδι σε μουσαμά
Η ματιά της Χειλά θυμίζει την ολογραφία, μια τεχνική που εφευρέθηκε από τον Ουγγροβρετανό φυσικό Dennis Gabor στις αρχές τις δεκαετίας του 1950. Τα ολογράμματα είναι δισδιάστατα αντικείμενα-επιφάνειες που μοιάζουν να έχουν «παγιδεύσει» μέσα τους τρισδιάστατες εικόνες.
Σε αντίθεση με τη φωτογραφία, στην οποία η αποτυπωμένη εικόνα είναι «επίπεδη», δεν έχει προοπτική, σε ένα ολόγραμμα μπορούμε να δούμε, υπό κατάλληλη γωνία, πώς μοιάζει το αντικείμενο στις τρεις διαστάσεις. Αυτός μοιάζει να είναι ο στόχος της ζωγράφου: στο στιλπνό τετράγωνο του μουσαμά αποζητά την πέμπτη του πλευρά, τη ριζικώς άλλη προοπτική.
Χρωματική ένταση και σχεδιαστική αναμόρφωση σε ένα διάλογο που μετατρέπει τον πίνακα σε παλλόμενο πεδίο μορφοπλαστικής περιπέτειας. Μία φιγούρα συνήθως μοναχική - σπάνια και μια δεύτερη μαζί - διακρίνεται υπαινικτικά παρά τις επανειλημμένες επεμβάσεις του πινέλου στο περίγραμμα και τα εντός της φόρμας.
Ανδρονίκη Χειλά, «Παρουσία», 140x90εκ., λάδι σε μουσαμά
Η ζωγράφος μετατρέπει σε γλώσσα εκφραστική όλες τις τεχνικές του πινέλου - τη βίαιη βουρτσιά, αλλά και την πλαστική κίνηση των δακτύλων, του καρπού, του χεριού και εν τέλει του σώματος, για να αποκαλύψει όχι μια λαμπερή φιγούρα, αλλά μια παρουσία μυστηριακή που κεντρίζει το βλέμμα με τον υπερβατικό της χαρακτήρα.
Το προσωπικό ιδίωμα της Ανδρονίκης Χειλά διαλέγεται δημιουργικά με τον εξπρεσιονισμό, κυρίως ως προς την εκφραστική κίνηση της πινελιάς που αποκτά αυτονομία και καθορίζει τη δυναμική της εικόνας. Η ορμητικότητα της πινελιάς παραπέμπει στην πάλη της ζωγράφου με το υλικό της κι απηχεί την αμφίθυμη στάση της απέναντι στη ρεαλιστική απεικόνιση του οπτικού ερεθίσματος.
Εδώ η ζωγράφος δεν καθαρίζει την εικόνα από την πατίνα του χρόνου. Μέσα από επάλληλες στρώσεις χρώματος, επιχειρεί να φανερώσει το κρυμμένο, το κλειστό και η αναπαράσταση γίνεται εφικτή μέσα από την ενστικτώδη οριοθέτησή του. Το στοιχείο αυτό, στα δικά μου μάτια, φέρνει τη δημιουργό πολύ κοντά στον Μπουζιάνη, σε μία ζωγραφική με πνευματικότητα.
Ανδρονίκη Χειλά, «Πανωλεθρίαμβος», 140x110εκ., λάδι σε μουσαμά (τμήμα του έργου στην κεντρική φωτογραφία του δημοσιεύματος)
Ζούμε ακόμη στη μεταβατική εποχή που η επικοινωνία (με λόγια, με εικόνες, με ήχους) φεύγει από το χαρτί και γίνεται ψηφιακή, άυλη, εφήμερη σαν προφορικός λόγος. Για τη Χειλά η αδρότητα δεν είναι ύφος, αλλά χώρος. Είναι ο χώρος στον οποίο εκπτύσσεται η μορφή.
Ακόμα και στα πιο πνευματικά της έργα όπως το «Φύλαξον», η ζωγράφος διδάσκει τον χώρο της κάθε μορφής ως μιαν αδρότητα απτή, ως αυτό μέσα στο οποίο χύνεται η πρώτη ύλη της κάθε μορφής. Δεν είναι ακριβώς πίνακας, αλλά μάλλον μια τοιχογραφία της αγωνίας μας για τη μοίρα μας, για το εάν και γιατί έχουμε σημασία. Και μας υπενθυμίζει ότι δεν δίνει απλά την ομορφιά η τέχνη. Διανοίγει τον ψυχικό μας κόσμο. Μας καθιστά ικανούς να ζήσουμε.
Ανδρονίκη Χειλά, «Φύλαξον», 140x97εκ., λάδι σε μουσαμά
Εγκαίνια έκθεσης: 27 Σεπτεμβρίου 2023 19:00-22:00. Διάρκεια έκθεσης έως 27 Οκτωβρίου 2023. Artworx: Κολοκοτρώνη 1, 14562, Κηφισιά, 1ος όροφος, τηλ.2106236721. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 12:00 -21:00. Τετάρτη, Σάββατο 10:00 -16:00.
