«Τις πρώτες μέρες ήμασταν σοκαρισμένοι. Ακούγαμε τους βομβαρδισμούς, τις σειρήνες, ήμουν τόσο αγχωμένη που δε θυμάμαι τίποτα από όσα συνέβησαν τις πρώτες τρεις μέρες. Tο μυαλό και το σώμα δεν επικοινωνούσαν». Αυτά ανέφερε (23/03/2022), μεταξύ άλλων, η 32χρονη Barbara Bonteriuk, επαγγελματίας χορεύτρια και δασκάλα χορού στον φωτορεπόρτερ και κινηματογραφιστή Νίκο Πηλό, ο οποίος βρέθηκε στο Κίεβο κατά την τρίτη και τέταρτη εβδομάδα μετά τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, συνομιλώντας με ανθρώπους και έπειτα αποτυπώνοντάς τους στο φωτογραφικό του φακό· ανθρώπους που επέλεξαν να μην πάνε στα καταφύγια, αλλά να παραμείνουν σπίτια τους κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του πολέμου, «δηλαδή να αποτελούν οι ίδιοι εν δυνάμει στόχους».
Η στάση τους αυτή, είναι «μια προσωπική δήλωση ενάντια στο φόβο: δε φοβούνται, θα συνεχίσουν να ζουν παρά τον πόλεμο», αναφέρει στο Liberal ο Νίκος Πηλός, και συμπληρώνει στο σημείωμά του: «η παραμονή τους είναι ίσως η πιο δυνατή έκφανση γενναιότητας και η μεγαλύτερη πράξη αντίστασης ενάντια στον εισβολέα, καθώς είναι η άρνηση της αλλαγής της καθημερινότητας».
Ο ίδιος, ταξίδεψε με τρένο από την Πολωνία στο Λβιβ και από εκεί έφτασε στο Κίεβο· κατά την παραμονή του στο Κίεβο, πήρε συνεντεύξεις από ανθρώπους όλων των κοινωνικών τάξεων και ομάδων, από πέντε περιοχές της ουκρανικής πρωτεύουσας. Καθένας τους του σύστηνε κάποιον άλλον, συζητούσαν προτού τραβηχτούν οι φωτογραφίες. Και ο Πηλός, δεν τους έβλεπε «απλώς ως παρατηρητής που φτάνει, βγάζει φωτογραφίες και φεύγει. Τα πλάνα τραβήχτηκαν μέσα στα σπίτια αυτών των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της ολονύκτιας απαγόρευσης κυκλοφορίας και των σειρήνων αεροπορικής επιδρομής. Μοιράστηκαν το φαγητό τους, το σπίτι τους και τις σκέψεις τους μαζί μου» επεξηγεί.
Sofia Sulipeva. Φωτ.: Νίκος Πηλός. Τη φωτογραφία απέστειλε η Πινακοθήκη Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων
Ανάμεσα σε άλλους, συνομίλησε με έναν πολίτη που μόλις είχε αποφυλακισθεί, με μια 82χρονη που είχε ζήσει την Πολιορκία του Λένινγκραντ από τους ναζί. Φωτογράφισε την Barbara Bonteriuk να έχει στην αγκαλιά της τον σκύλο της, την 14χρονη Sofia Sulipeva με καλυμμένη καθέτως τη μισή της όψη από τη διάφανη κουρτίνα του παραθύρου. Ο αριστερός της οφθαλμός μας κοιτά κατάματα –«μου λείπουν οι φίλοι μου, ρωτάμε ο ένας τον άλλον πώς είμαστε κάθε μέρα», είχε αναφέρει (20/03/2022) στην αφήγησή της στον Πηλό.
Η 60χρονη Aniet Odoneva είναι προσηλωμένη στην εργασία της από τον προσωπικό της υπολογιστή, καθότι διορθώτρια. Έχει ανοικτή την τηλεόραση, το παράθυρο στο πλάι της είναι καλυμμένο με κούτες. «Ήρθα στο Κίεβο το 2005. Αν κι έχω τη δυνατότητα να φύγω από την πόλη ή και τη χώρα αν χρειαστεί, από τη δεύτερη κιόλας μέρα του πολέμου, αποφάσισα να μην εγκαταλείψω τον τόπο» είχε αναφέρει (19/03/2022).
H Aniet Odoneva. Φωτ.: Νίκος Πηλός. Τη φωτογραφία απέστειλε η Πινακοθήκη Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων
Οι ιστορίες τους είναι ορισμένες από τις περίπου 40 που κατέγραψε ο Πηλός, όπως και ο αριθμός των φωτογραφιών που τράβηξε στο Κίεβο, τη στιγμή που η ζωή πολιορκείτο, με τις φωτογραφίες τους να αποτελούν αποσπάσματα ζωής ενάντια στη φρίκη του πολέμου, στιγμές στο άθροισμα της ύπαρξής τους. Καταστάσεις τις οποίες θα λέγαμε ότι διακρίνουμε, είναι το αρχικό ξάφνιασμα και μούδιασμα («τις πρώτες ημέρες ήμασταν σοκαρισμένοι»), η αγωνία για τη ζωή των συνανθρώπων («ρωτάμε ο ένας τον άλλο πώς είμαστε κάθε μέρα»), η απόφαση παραμονής ως επιλογή και αντίσταση («αποφάσισα να μην εγκαταλείψω τον τόπο»).
Οι τρεις αυτές φωτογραφίες αποτελούν μέρος των περίπου 20 που παρουσιάζονται (έως 19/10) στην Πινακοθήκη Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων, στο πλαίσιο της έκθεσης «Κίεβο - Ζωή σε πολιορκία» του Νίκου Πηλού.
*Ο Νίκος Πηλός είναι Κερκυραίος, βραβευμένος φωτορεπόρτερ και κινηματογραφιστής. Από την πρώτη του αποστολή στο Λίβανο το 1988 έχει ταξιδέψει σε περισσότερες από 60 χώρες καταγράφοντας σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως η ανατροπή του Τσαουσέσκου στη Ρουμανία, η ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση, οι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ο πόλεμος στο Ιράκ.
**Στη κεντρική φωτογραφία η Barbara Bonteriuk. Φωτ.: Νίκος Πηλός. Τη φωτογραφία απέστειλε η Πινακοθήκη Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας & Διαποντίων Νήσων
