Μία από τις ωραιότερες Κόρες της Ακρόπολης θα στείλουμε στο Οντάριο του Καναδά για ένα σύντομο «ταξίδι» Σε ανταπόδοση, το Μουσείο Ακρόπολης θα φιλοξενήσει για μερικούς μήνες δύο παναθηναϊκούς αμφορείς από το Royal Ontario Museum. Πρόκειται για μια συνεργασία ανάμεσα στα δύο μουσεία, η οποία είχε προγραμματιστεί προ κορονοϊού, αλλά τώρα μπορεί να υλοποιηθεί.
Η Κόρη αρ 670 όπως είναι γνωστή (ο αριθμός είναι του ευρετηρίου) έχει ύψος 1,15 εκ. και χρονολογείται στο 520 – 510 π.Χ. Βρέθηκε το 1886 βορειοδυτικά του Ερεχθείου σε θραύσματα.
Φορά μόνο χιτώνα που τον ανασύρει από την κεντρική πτυχή και σχηματίζει κόλπο πάνω από τη ζώνη. Χειρονομία σπάνια, που επαναλαμβάνεται ακριβώς μόνο σε μια πολύ μικρή κόρη, τη λεγόμενη «με τα κόκκινα παπούτσια», η οποία δεν φτάνει την ποιότητα της Κόρης 670. Η στεφάνη που φοράει στο κεφάλι φέρει ζωγραφισμένο διάκοσμο και έχει οπές που δείχνουν ότι είχε μεταλλικό κόσμημα.
Ο χιτών είναι λεπτό λινό ένδυμα, κοντό για τους άνδρες, εκτός εξαιρέσεων και πάντοτε μακρύς για τις γυναίκες. Εξαιρείται η Κυνηγέτιδα Αρτεμις που καμιά φορά τον ανασηκώνει. Οι γυναίκες τον φορούσαν στο σπίτι και ήταν ανοιχτός στη δεξιά πλευρά, όπου τον συγκρατούσαν μικρές πόρπες, λιγότερο ή περισσότερο πυκνές.. Όταν έβγαιναν από το σπίτι, οι γυναίκες φορούσαν πάνω από το χιτώνα ένα μάλλινο ύφασμα ποικίλων διαστάσεων.
Η συγκεκριμένη Κόρη έχει εκτεθεί και στο Ερμιτάζ της Ρωσίας, στο πλαίσιο του Ετους Ελλάδας- Ρωσίας. Η τωρινή αποστολή της στο Οντάριο, για την οποία γνωμοδότησε ομόφωνα χθες το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, θα σηματοδοτήσει τα 80 χρόνια από την έναρξη διπλωματικών σχέσεων με τον Καναδά. Η Κόρη θεωρείται πως θα συγκινήσει ιδιαίτερα τους ομογενείς στο Τορόντο, αλλά και πως γενικά είναι ένα άγαλμα γνωστό, που θα προσελκύσει επισκέπτες.
Οι Κόρες της Ακρόπολης είναι το πολυπληθέστερο σύνολο γυναικείων αγαλμάτων που έχει εντοπισθεί. Βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές στη λεγόμενη Περσική Τάφρο της Ακρόπολης, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και είναι αναθηματικά αγάλματα (προσφέρονταν δηλαδή, από τον αναθέτη στους θεούς). Μελετώντας τις, φάνηκε η εξέλιξη της αρχαϊκής γλυπτικής στο διάστημα από το 570 έως το 480 π.Χ.
Σε αντίθεση με τους κούρους, ο αγαλματικός τύπος της κόρης δεν είναι καθορισμένος με μεγάλη αυστηρότητα. Πέραν της τυπικής όρθιας και μετωπικής στάσης τους και την προβολή του ενός χεριού, με το οποίο κρατούν μία προσφορά, οι κόρες παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία, κυρίως, ως προς τη μορφή του ενδύματος και τον τρόπο, που το φορούν. Επίσης, και ως προς τα κοσμήματα και τις κινήσεις των χεριών (άλλοτε μπροστά στο στήθος, άλλοτε προτεταμένα με την προσφορά και άλλοτε ανασύροντας το ένδυμα). Η Κόρη 670 πιθανώς έφερε πέπλο, όπως είπαμε, ενώ φορά και βραχιόλι στο χέρι.
Οι δύο παναθηναϊκοί αμφορείς που θα φιλοξενήσουμε σε ανταπόδοση, έχουν επιλεγεί προ πανδημίας από τον πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή.Η αρχική πρόθεση ήταν η άφιξη της Κόρης στο Τορόντο να ενταχθεί στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό των 200 ετών από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης, αλλά όλα μετακινήθηκαν χρονικά. Χάρη στις υπερεντατικές προσπάθειες των στελεχών των δύο Μουσείων έχουν οριστικοποιηθεί πλέον οι ημερομηνίες: οι επισκέπτες ενός από τα μεγαλύτερα μουσεία του Καναδά θα μπορούν να θαυμάσουν από κοντά την Κόρη αρ. 670 στην κεντρική αίθουσα υποδοχής του ROM από τις 12 Μαρτίου 2022 έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2022. Οι επισκέπτες του Μουσείου Ακροπόλεως θα βλέπουν τους παναθηναϊκούς αμφορείς από ton Iούνιο του 22 μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου του 23.
Ως προς τον Καναδά, θα έχουμε και άλλες «απολαβές». Θα εκπονηθούν
ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια για μαθητές των σχολείων του Τορόντο, στα οποία εδώ και πολλά χρόνια και χάρη στις προσπάθειες της Ελληνικής Κοινότητας του Τορόντο το μήνα Μάρτιο δίνεται ειδική έμφαση στη διδασκαλία στοιχείων του ελληνικού πολιτισμού. Επίσης, με πρόταση της ελληνικής καταγωγής Effie Trianafylopoulos ο ίδιος μήνας έχει ανακηρυχθεί από τη βουλή του Οντάριο ως “μήνας ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς” σε όλη την πολιτεία.
Το άγαλμα της Κόρης Ακρ.670 πρόκειται να εκτεθεί μέσα σε γυάλινη προθήκη ασφαλείας σε αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Royal Ontario Museum. Οι δύο παναθηναϊκοί αμφορείς είναι ο ένας του 525- 500 π.Χ. και ο άλλος του 490 π.Χ. Ο πρώτος φέρει παράσταση της θεάς Αθηνάς και δρομέων και ο δεύτερος, που αποδίδεται στον Ζωγράφο του Ευχαρίδη, έχει παραστάσεις Αθηνάς και ιπποδρομίας.
Οι Παναθηναϊκοί Αμφορείς είχαν θεσπιστεί ως βραβεία στους νικητές των αθλητικών αγώνων των Παναθηναίων από τον Πεισίστρατο, το 566. Ο τύραννος είχε τότε αναδιοργανώσει την πανάρχαιη αθηναϊκή γιορτή. ΟΙ αμφορείς δίνονταν γεμάτοι λάδι από τα ιερά δέντρα της θεάς. Ο κάθε αμφορέας περιείχε 38-39 λίτρα λάδι, διανέμονταν δε γύρω στους 1300 αμφορείς. Αν και η ερυθρόμορφη τεχνική επικρατεί στα αγγεία από τα μέσα του 5ου αιώνα, παραδοσιακοί οι παναθηναϊκοί αμφορείς θα παραμείνουν μελανόμορφοι ως και τα ρωμαϊκά χρόνια. Η διάταξη των θεμάτων είναι τυποποιημένη: στην κύρια όψη εμφανίζεται η Αθηνά σε στάση μάχης, (Πρόμαχος Αθηνά) στη δευτερεύουσα το αγώνισμα στο οποίο διακρίθηκε ο αθλητής.
Ένα ωραίο βίντεο για την Κόρη αρ 670 της Ακρόπολης, εδώ.
