Ένας εικαστικός διάλογος μεταξύ της λαϊκής τέχνης και σύγχρονων δημιουργιών επιχειρείται στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού (Κουμπάρη 1), ένας διάλογος στον οποίο συμβάλει το υλικό και η θεματική των σύγχρονων δημιουργιών.
Οι επισκέπτες που θα επισκεφτούν έως τις 23 Απριλίου τις αίθουσες του πρώτου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη θα θαυμάσουν, δίπλα στα αντικείμενα νεοελληνικής λαϊκής τέχνης, δημιουργίες των καλλιτεχνών Νικομάχης Καρακωστάνογλου και Ηλία Παπαηλιάκη· για τη δημιουργία των συγκεκριμένων έργων τους, προσκλήθηκαν σχετικά από την επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, Υπεύθυνη Τμήματος Ζωγραφικής Μουσείου Μπενάκη, Πολύνα Κοσμαδάκη, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου εκθεσιακού προγράμματος του Μουσείου Μπενακη.
Η εικαστική διαδρομή «ακουμπά» στο διάλογο που δημιουργούν μεταξύ τους τα παρουσιαζόμενα έργα και αφορά στις θεματικές χειροτεχνία, υλικότητα, αισθητηριακότητα και λαϊκός πολιτισμός.
Η εγκατάσταση αξιοποιεί την άρρηκτη σύνδεση της εργασίας με την ύλη από τη μία και με την εξιστόρηση γεγονότων και μύθων από την άλλη.
Ανάμεσα σε άλλα, διάφορα είδη πιθαριών με πολλαπλά χερούλια παρουσιάζονται στο εσωτερικό ενός οντά, συνομιλούν με μικρού μεγέθους κεραμικά επάνω στο τραπέζι αλλά και με τη γυναικεία ενδυμασία «φορεμένη» από μία κούκλα, δίνοντας την εντύπωση ότι ετοιμάζεται να τις μεταφέρει.
Άποψη της έκθεσης © Μουσείο Μπενάκη / Δημήτρης Πούπαλος
Ένας ακόμη εικαστικός διάλογος δημιουργείται στην αίθουσα γυναικείων φορεσιών: μπροστά από αυτές παρουσιάζονται δεκάδες κυλινδρικά έργα στα οποία διακρίνουμε φιγούρες πτηνών.
Άποψη της έκθεσης © Μουσείο Μπενάκη / Δημήτρης Πούπαλος
Τα «πυθάρια» και τα κυλινδρικά έργα είναι ορισμένα μόνο από τα περίπου είκοσι έργα από πηλό, χαρτί και χρώματα που μας προσκαλούν σε στάσεις - στιγμές συνομιλίας με τα τεκμήρια του ελληνικού υλικού πολιτισμού, φωτίζοντας τις εκφράσεις του μέρους και του όλου στη λαϊκή παράδοση.
Στοιχεία τα οποία παρατηρούμε ότι παίρνουν μορφή, χρωματίζονται, αποκτούν υλικότητα και σχηματοποιούνται σε σύνδεση με την ελληνική πολιτισμική περιπέτεια, είναι ο κόσμος, η μνήμη, ο χρόνος, ο εαυτός και ο άλλος, το μυστικό, ο θεός και το σκοτεινό μεταφυσικό. Γι' αυτό και η αφήγηση γίνεται με στοιχεία όπως το νερό, η εστία, το χώμα, το ιερό, ο ναός, η πόλη και η εξοχή, ο διάκοσμος, ο διαβάτης, ο φύλακας, ο άγγελος και το πεπρωμένο.
Αν μη τι άλλο, στοιχεία μιας αφήγησης, συνήθως λυρικής, που απαντούν στο λαϊκό τραγούδι «Τι καλά το λέει το αηδόνι» -εξ ου και ο τίτλος της έκθεσης.
Μόνο που, στην προκειμένη, δεν ακούμε όσα λέει το αηδόνι, αλλά παρατηρούμε και κάνουμε τους δικούς μας παραλληλισμούς. Είναι επίσης μια ευκαιρία, με τον συγκεκριμένο διάλογο, να ιδωθούν τα εκθέματα της μόνιμης συλλογής του μουσείου υπό διαφορετικό πλαίσιο.
Είναι ένα παράδειγμα ότι η συνύπαρξη διαφορετικών μεταξύ τους μορφών τέχνης μπορεί να αποδώσει όμορφους καρπούς, που με τη σειρά τους δίνουν τροφή για σκέψη.
Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, Κουμπάρη 1
