Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης ανήκει στους δημιουργούς που έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με την παράδοση. Χρόνια δάσκαλος της γλυπτικής, μεταβιβάζει από γενιά σε γενιά την τέχνη του, παραδίδει όσα δημιούργησαν οι πριν από αυτόν και όσα δημιούργησε ο ίδιος.
Ο Παπαγιάννης είναι δεμένος με την παράδοση τόσο στη σύλληψη και τις πηγές, όσο και στα μέσα του. Στην γκαλερί της Βασιλικής Σιαντή είδαμε την ανάγκη του να φτιάχνει το έργο του σε μικρογλυπτική και να το αναπτύσσει σε υπερμεγέθεις φόρμες που παραπέμπουν σε τοτέμ.
Ο κόσμος του Παπαγιάννη είναι εξαιρετικά παραδοσιακός: είναι ο αλογατάρης, ο πολεμιστής, είναι οι στάσεις και οι κινήσεις ενός άχρονου χορού. Ο κόσμος του γλύπτη είναι σταθερός, τόσο που θάλεγες πως μοιάζει ακίνητος: οι μορφές του είναι πάντοτε σε στάση, ποτέ σε κίνηση.
Το δεσπόζον σημείο στην αίθουσα είναι ο πάγκος όπου παρατάσσει τους ήρωες – πολεμιστές του. Δεν υπάρχει πουθενά οργή, διεκδίκηση, επιθετικότητα. Όταν στέκεσαι απέναντί τους, αντικρίζεις μια γλυπτοθήκη ηρώων γεμάτη κατάφαση και δύναμη.
Ο κόσμος του Παπαγιάννη έχει τον εσωτερικό ρυθμό του κλασικού κόσμου και τη φαινομένη ακινησία του αρχαϊκού. Ο χορός του έχει το κράτημα ενός ηπειρώτικου μοιρολογιού όπου μεταφέρει μία στάση, έναν τρόπο. Και θέλει το έργο του να είναι μια μύηση σε αυτό το ύφος που δεν είναι ύφος, αλλά η ανάσα της αιωνιότητας.
«Για μία μικρή περίοδο της ζωής μου βόσκησα τα πρόβατα στο χωριό, έμαθα να βοηθάω του μαστόρους, γλέντησα μαζί τους, έζησα τους καημούς, τις χαρές και τα πένθη τους» θα πει σε συνέντευξη στον Δημήτρη Σταθόπουλο. «Όλα αυτά προσπάθησα να τα εκφράσω και βρήκα ότι ο καταλληλότερος τόπος να τα εκθέσω ήταν το σχολείο στο χωριό μου (στο Ελληνικό Ιωαννίνων) γιατί αυτό τα γέννησε» εκμυστηρεύεται.
Σήμερα, ο δάσκαλος μοιράζεται στην Αθήνα έργα των τελευταίων πέντε χρόνων που ανέσυρε από το πιο βαθύ ασυνείδητο, την πιο απρόσβλητη, συλλογική μνήμη.
«Ο ηθελημένος πριμιτιβισμός του Παπαγιάννη θαυματουργεί καθώς πλάθει από χώμα, χρώμα και φως δεόμενους και δεόμενες, κουροτρόφους μητέρες, ειδώλια σε σχήμα Φ και Ψ, πανάρχαιους, κύκλιους χορούς που επιβίωσαν ως το σήμερα, αρειμάνιους ήρωες ενός αγώνα που ξεκίνησε το ’21 και συνεχίζεται, ανθρώπινους τύπους ή σκηνές από την αγροτική και βουκολική ζωή όπως τις βίωσε μικρός στο χωριό του, ξόδια και γάμους, χαρές αλλά και την αβάσταχτη πίκρα του αποχωρισμού» εξηγεί ο Καθηγητής Μάνος Στεφανίδης που είχε την επιμέλεια της έκθεσης.
Ο Παπαγιάννης γεννήθηκε στο Ελληνικό Ιωαννίνων το 1942. Σπούδασε Γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ως υπότροφος από το 1961 ως το 1966, με καθηγητή τον Γιάννη Παππά. Το 1970 διορίστηκε βοηθός Καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών δίπλα στον δάσκαλό του.
Μνημειακά γλυπτά του βρίσκονται τοποθετημένα σε ιδιωτικούς χώρους, σε μουσεία και σε ιδιωτικές συλλογές εντός και εκτός Ελλάδος. Έχει φιλοτεχνήσει προτομές και ανδριάντες σημαντικών προσωπικοτήτων, καθώς και μετάλλια και νομίσματα.
Το 2015 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος. Ειδικά για την έκθεση, ο εκδοτικός οίκος Νίκας και η γκαλερί Σιαντή κυκλοφορούν λεύκωμα με τίτλο «Θεόδωρος Παπαγιάννης, Άνθρωποι που κοιτούν την ιστορία».
Βγαίνοντας από την αίθουσα, αποχαιρετήσαμε με την ψυχή ολόφωτη τον Μεγάλο Μεταφραστή των αρχαίων μορφών και οραμάτων στη δική μας γλώσσα.
«Minima Moralia» έως 28 Φεβρουαρίου στην οδό Βασιλέως Αλεξάνδρου 2 πίσω από την Εθνική Πινακοθήκη. Περισσότερα στη siantigallery.com
