Σαν ένα πλοίο το μουσείο, προσφέρει στο κοινό του ταξίδια σε καλλιτεχνικά ρεύματα, αξίες και συμβολισμούς, με καπετάνιο κάθε φορά εκλεκτούς δημιουργούς ή καλλιτεχνικές ομάδες και με γνώμονα την εκπαίδευση του βλέμματος του κοινού.
Σαν ένας στόλος το MOMus (Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Θεσσαλονίκης) –στόλος καθώς κάθε μουσείο του είναι κι ένα πλοίο– πρόκειται να ταξιδέψει το κοινό και να του εντρυφήσει ποικίλες καλλιτεχνικές ματιές αν λάβουμε υπόψη τη «χιονοστοιβάδα» εκθέσεων που έχει ήδη ξεκινήσει να φιλοξενείται στους χώρους του: Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, Μουσείο Άλεξ Μυλωνά.
Εκεί, κάνουν ποδαρικό εντός του 2024 ο Pablo Picasso, ο Man Ray, η Maya Deren, η Anna Andreeva, σημαντικοί εκπρόσωποι της Ρωσικής Πρωτοπορίας όπως ο Solomon Nikritin, η Liubov Popova, η Nadezhda Udaltsova και η Ksenia Ender. Ακόμη, η Nelly’s, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου σε συνεργασία με το 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η Έλλη Χρυσίδου, ο Βασίλης Αλεξάνδρου, η Ira Waldron, η Στεφανία Στρούζα και η Ράνια Εμμανουηλίδου από κοινού με άλλους καλλιτέχνες στο πλαίσιο είτε ατομικών είτε ομαδικών, διαδραστικών και διαθεματικών εκθέσεων που άπτονται στη ζωγραφική, τον κινηματογράφο, το σχέδιο, τη φωτογραφία, τη σύγχρονη γλυπτική, τις εγκαταστάσεις, τα βίντεο, τον ήχο, τις εφαρμοσμένες τέχνες και τη σύγχρονη δημιουργικότητα.
Η Μaya Deren στην ταινία «Meshes of the Afternoon», 1943. Για το αφιέρωμα στον πειραματικό κινηματογράφο της Μaya Deren. Πηγή φωτ.: MOMus
Μεταξύ των πολυαναμενόμενων εκθέσεων εκείνη που θα φιλοξενηθεί στο ΜOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη και φέρει τον τίτλο «Pablo Picasso: Εξορία και Νοσταλγία» (25/6-27/10). Θα αποτελείται από έργα (σχέδια, χαρακτικά και κεραμικά) που θα επιλεγούν από τις συλλογές του Museo Casa Natal de Picasso στη Μάλαγα της Ισπανίας και θα βρίσκονται σε άμεσο διάλογο με τα έργα από τη συλλογή και το αρχείο Κωστάκη που θα εκτίθενται στο ίδιο διάστημα στο χώρο του Μουσείου. Η δε σπανιότητα της έκθεσης έγκειται στο ότι τα έργα εκτίθενται για πρώτη φορά εκτός Μάλαγας.
Pablo Picasso, «Bearded man face» (1966) © Eugenio Arias collection σε συνεργασία με το Picasso Museo Natal Malaga. Για την έκθεση «Pablo Picasso: Εξορία και Νοσταλγία». Πηγή φωτ.: MOMus
Στο σύνολό τους οι εκθέσεις (και του έτους 2024) ορίζουν τη βάση της δραστηριότητας του Οργανισμού σε όλους τους χώρους του στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, τροφοδοτούν και προωθούν το διάλογο γύρω από ερωτήματα όπως τι είναι η τέχνη και πώς αυτή αλλάζει την καθημερινότητα των ανθρώπων ή πώς προωθεί την προβληματική γύρω από το μέλλον, λειτουργούν ως άξονες ανάπτυξης γύρω από έννοιες όπως η κοινωνική αλλαγή και συνοχή, η ευημερία, η ορατότητα, η ισότητα, η πολυφωνία, η μνήμη, η εξωστρέφεια, με τελικό στόχο την πυροδότηση της δημιουργικότητας και της φαντασίας για το επόμενο αύριο.
Όλα αυτά, καθώς «το 2024 προβλέπεται μία ακόμη καλύτερη χρονιά από τις προηγούμενες» όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΔΣ του MOMus, Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχωρήθηκε σε χώρο του MOMus (και μεταδόθηκε διαδικτυακά, εκτός από τη φυσική παρουσία), παρουσία της Γενικής Διευθύντριας, Φανής Τσατσάια, και των Καλλιτεχνικών Διευθυντριών των Μουσείων: Μαρία Τσαντσάνογλου (MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη), Θούλη Μισιρλόγλου (MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης & MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά) και Ηρώ Κατσαρίδου (MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης), με αντικείμενο τον απολογισμό του 2023, το στρατηγικό πλάνο και την παρουσίαση του καλλιτεχνικού προγραμματισμού του έτους 2024.
Σειρά ομιλητών από τη συνέντευξη Τύπου (από αριστερά): Μαρία Τσαντσάνογλου (Καλλιτεχνική Διευθύντρια MOMus - Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης - Συλλογή Κωστάκη), Φανή Τσατσάια (Γενική Διευθύντρια MOMus), Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος (Πρόεδρος ΔΣ MOMus), Θούλη Μισιρλόγλου (Καλλιτεχνική Διευθύντρια, MOMus - Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης - Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης & MOMus - Μουσείο Άλεξ Μυλωνά), Ηρώ Κατσαρίδου (Καλλιτεχνική Διευθύντρια, MOMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης). Πηγή φωτ.: MOMus
Το 2023 ήταν μία σημαντική χρονιά για το MOMus και από άποψη επισκεψιμότητας καθώς επήλθε αύξησή της «στις εκθέσεις και τα προγράμματα του MOMus κατά 37%, γεγονός που συμπαρέσυρε θετικά τα έσοδα από τα εισιτήρια (αύξηση 78%), τα πωλητήρια (αύξηση 33%) και τα διάφορα προγράμματα στους χώρους του MOMus, και αύξηση 427% στα έσοδα από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης», όπως διευκρίνισε ο κ. Χριστοφιλόπουλος.
Στις εκθέσεις που σημείωσαν τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, για το έτος 2023, την κορυφή κατέχει εκείνη για τον Γιάννη Μπεχράκη και ακολουθεί το Inspire Project που περιλάμβανε πιθανά σενάρια για το μέλλον με κυρίαρχη τη θεματική της κλιματικής αλλαγής· «μιλάμε για μια σειρά από προκλήσεις, πάνω από όλα μιλάμε για την επιβίωσή μας ως πλανήτης».
Η κλιματική κρίση θέτει επίσης «προτεραιότητες στον τρόπο που λειτουργούμε. Είναι ίσως ο σημαντικότερος υπαρξιακός κίνδυνος για την ανθρωπότητα και ο χώρος του πολιτισμού δεν μπορεί να μένει αμέτοχος. Τα μουσεία έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν σημαντικά στην ανθεκτικότητα του κλίματος, και παράλληλα να προωθήσουν την ευαισθητοποίηση και τη θετική αλλαγή στις κοινότητές τους», όπως σημείωσε ο Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος επεξηγώντας την ολοκληρωμένη στρατηγική που έχει εκπονήσει το MOMus για τη διετία 2024-2025. Η στρατηγική ευθυγραμμίζεται με τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας των Παρισίων, ενσωματώνει τη δράση για το κλίμα στις βασικές δραστηριότητες των μουσείων του, ενώ βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση και επικαιροποίηση.
Πηγή φωτ.: MOMus
Το στρατηγικό πλάνο του MOMus για την κλιματική κρίση αφορά στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσα από κινήσεις βελτίωσης των κτιριακών δομών του και την αναβάθμιση του υλικοτεχνικού εξοπλισμού του, την εκπαίδευση και την ενημέρωση του προσωπικού και του κοινού με ειδικά προγράμματα, την εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών σε όλες τις εκφάνσεις δραστηριότητας του φορέα όπου αυτό είναι δυνατόν (φωτισμός, θέρμανση, ψύξη, εκδόσεις, απορρίμματα, μετακινήσεις), τον περιορισμό εκπομπών αερίων και ηλεκτρικής ενέργειας, την ενσωμάτωση των εννοιών της επανάχρησης, της ανακύκλωσης, τη στρατηγική συνεργασία του φορέα με οργανισμούς, ερευνητικά ιδρύματα, εταιρείες, ομάδες που προωθούν την κατανόηση και τη δράση για την κλιματική κρίση.
Ιδιαίτερη μνεία έγινε στους δείκτες αποδοτικότητας ως ένα επιπλέον εργαλείο για την πιο στοχευμένη οργάνωση και αξιολόγηση των εκθέσεων και των εκπαιδευτικών δράσεων του Οργανισμού. Επισκέπτες σε εκθέσεις του MOMus. Πηγή φωτ.: Facebook/ MOMus - Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης. Πηγή φωτ.: MOMus
Τα παραπάνω, έχοντας το MOMus ήδη ολοκληρώσει το πρώτο σκέλος μιας μεγάλης προσπάθειας οργανωτικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του φορέα που έφεραν άμεσα αποτελέσματα. To 2024 ακόμη και οι ίδιοι οι χώροι του, «πρωταγωνιστούν» και συμπράττουν στον προγραμματισμό του MOMus για το 2024. Όσο για τον εκπαιδευτικό ρόλο του Οργανισμού, τον συνθέτουν προγράμματα για κάθε ηλικία, δραστηριότητες επιστημονικού, ερευνητικού και εργαστηριακού χαρακτήρα, και πολυδιάσταση εκδοτική παρουσία.
Αναμφίβολα (το MOMus) είναι ένας στόλος που προχωρά παράλληλα με το χρόνο προκειμένου να αποτελέσει παγκόσμιο τοπόσημο τέχνης και πολιτισμού.
Υπενθυμίζεται ότι το MOMus - Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Θεσσαλονίκης απαρτίζεται από τα εξής μουσεία:
- MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη (Μονή Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη)
- MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-Helexpo, Θεσσαλονίκη)
- MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α’, Προβλήτα Α’, λιμάνι Θεσσαλονίκης)
- MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, Προβλήτα Α', λιμάνι Θεσσαλονίκης)
- MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο, Αθήνα)
Κεντρική φωτ.: Κολάζ με τα κτίρια του MOMus. Πηγή φωτ.: Facebook/ MOMus - Μητροπολιτικός Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης