Η παραπάνω εικόνα μας είναι συναισθηματικά οικεία: το παιδί - ενήλικας που έχει κουκουλωθεί με το πάπλωμα –ως μία ενδεχόμενη απομάκρυνση από την πραγματικότητα– και έχει βυθιστεί στον κόσμο που ξεδιπλώνεται από τις σελίδες του βιβλίου.
Δεν γνωρίζουμε τι διαβάζει το παιδί, ο όγκος του βιβλίου μας κεντρίζει την προσοχή από κοινού με τις δύο λέξεις που ξεμυτίζουν στις σελίδες οι οποίες είναι ανοικτές: «magic happens» καθότι οι ιστορίες που ξετυλίγονται στα βιβλία –και αναλόγως της θεματικής– καταδεικνύουν ότι η μαγεία είναι εφικτή, ο δε κόσμος του βιβλίου, μαγικός. Ένας κόσμος που σταδιακά πλάθεται από τα παιδιά ως ο ιδανικός, ένας κόσμος που σαφώς απέχει από φαινόμενα και καταστάσεις που υπονομεύουν την κοινωνία, ένας κόσμος στον οποίο η ελπίδα κατέχει ρόλο πρωταγωνιστικό.
Ο αμφιβληστροειδής εστιάζει, επίσης, στα αστέρια και τα φεγγάρια που κρέμονται από το ταβάνι, «τρυπώντας» το σύννεφο· αν και τεχνητό, το στοιχείο αυτό από τον κόσμο του σύμπαντος και των άστρων, είναι ένα επιπλέον των ιδεαλιστικών σφαιρών που ταξιδεύει η ψυχή σαν έρχεται σε επαφή με το βιβλίο, εν προκειμένω το παιδικό βιβλίο.
Η ζωγραφική σύνθεση που μόλις περιγράψαμε φέρει την υπογραφή του Βασίλη Πέρρου και αποτελεί λεπτομέρεια του 17πτυχου έργου του, «Exit» (2020-21). Την ανακαλέσαμε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου –την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν– όπως καθιερώθηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People – ΙΒΒΥ) το 1966.
Έκτοτε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της λογοτεχνίας για παιδιά και νέους. Είθισται, επίσης, κάθε χρόνο, να πραγματοποιούνται σε όλες τις χώρες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, με σκοπό τη φιλαναγνωσία.
Για το έτος 2024, υπεύθυνο για το μήνυμα αλλά και την αφίσα είναι το ιαπωνικό τμήμα της ΙΒΒΥ. Το παγκόσμιο μήνυμα υπό τον τίτλο «Διασχίστε τις θάλασσες με τα φτερά της φαντασίας!» έγραψε η τιμημένη από την ΙΒΒΥ με το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, συγγραφέας Eiko Kadono (γενν. 1935), και διανθίστηκε εικαστικά με τις ζωγραφιές της εικονογράφου Nana Furiya.
Στο μήνυμά της, η συγγραφέας υπογραμμίζει την παντοδυναμία των ιστοριών και μας δίνει το έναυσμα να ανακαλέσουμε μία φράση από την ταινία «Ο κύκλος των Χαμένων Ποιητών», πως «η ποίηση, η ομορφιά, ο ρομαντισμός, η αγάπη είναι αυτά που μας διατηρούν στη ζωή».
Όπως και στίχους από το ποίημα της Έλσας Κορνέτη, «Το ξόρκι της θλίψης»: «Ξυπνάς μισοπνιγμένος/ μπουκωμένος μ' ένα κορδόνι στο στόμα./ Αρχίζεις να το τραβάς/ το βγάζεις λίγο λίγο έξω/ διαπιστώνεις/ είναι ένα σαλιωμένο ουράνιο τόξο./ Η γιαγιά σου καθισμένη απέναντι/ στην αιώνια μαύρη πολυθρόνα/ κρατάει την άκρη του/ τυλίγοντάς το σε κουβάρι./ Είσαι τυχερός/ σήμερα/ θα σου πλέξει/ ένα πολύχρωμο πουλόβερ/ με μαλλί αισιοδοξίας». Μιας κι οι ιστορίες που οι γιαγιάδες διηγούνται είναι καμωμένες με μηνύματα για εμάς και το μέλλον.
Οι ιστορίες δεν δέχονται περιορισμών και συνόρων, εκφράζονται και αποδίδονται στο κοινό. Αναγνωσμένες από πολλές και διαφορετικές ματιές, φέρουν αντίστοιχες «ερμηνείες». Σαν δε, συναντάμε κατά την ενήλικη ζωή ένα παιδικό βιβλίο, ανακαλούμε τίτλους από τα δικά μας και στιγμές της παιδικής ηλικίας. Νιώθουμε το σώμα να αιωρείται και τη σκέψη να ταξιδεύει σε όλες τις ιστορίες που είχε αναγνώσει και μας είχαν διαβάσει το βράδυ για «καληνύχτα» οι γονείς, με τους παππούδες και τις γιαγιάδες να προτιμούν τις προφορικές διηγήσεις. Καθένας τους, με ελαφρώς διαφορετική χροιά φωνής από τη συνηθισμένη, μια χροιά νανουρίσματος.
Στην προκειμένη, η διήγηση, φέρει τον τίτλο «Διασχίστε τις θάλασσες με τα φτερά της φαντασίας» από την Eiko Kadono και είναι η ακόλουθη:
Διασχίστε τις θάλασσες με τα φτερά της φαντασίας!
Οι ιστορίες ταξιδεύουν πάνω στα σύννεφα, λαχταρώντας ν’ ακούσουν το χαρούμενο χτύπημα της καρδιάς σας.
Είμαι μια ιστορία που ταξιδεύει. Πετάω παντού, με τα φτερά του ανέμου ή τα φτερά των κυμάτων, καμιά φορά και με τα λεπτά φτερά της άμμου. Πετάω βέβαια και με τα φτερά των μεταναστευτικών πουλιών, ακόμα και με τα φτερά των αεροπλάνων. Στέκομαι δίπλα σου. Γυρίζω τις σελίδες για να σου πω μια ιστορία, εκείνη που θέλεις ν’ ακούσεις. Θα σου άρεσε μια παράξενη και απίστευτη ιστορία; Ή μια λυπητερή, μια τρομακτική ή μια αστεία; Αν δεν έχεις διάθεση να την ακούσεις τώρα, δεν πειράζει. Όμως ξέρω πως κάποια μέρα θα θέλεις. Όταν θέλεις, λοιπόν, φώναξε: «Ιστορία που ταξιδεύεις έλα! Κάθισε δίπλα μου!». Κι αμέσως θα πετάξω κοντά σου.
Έχω τόσες ιστορίες να σου πω! Τι θα έλεγες για την ιστορία ενός μικρού νησιού που είχε βαρεθεί τη μοναξιά του, έμαθε να κολυμπάει κι αποφάσισε να βρει έναν φίλο; Ή για την ιστορία μιας παράξενης νύχτας, όταν παρουσιάστηκαν δύο φεγγάρια στον ουρανό; Ή για τη νύχτα που χάθηκε ο Αγιοβασίλης;
Ω! Ακούω την καρδιά σου να χτυπάει όλο και πιο γρήγορα: Τικ τακ, τίκι τακ, τίκι τίκι τακ! Η ιστορία που ταξιδεύει βρήκε τρόπο να μπει μέσα σου κι έκανε την καρδιά σου να χτυπάει. Τώρα θα γίνεις κι εσύ μια τέτοια ιστορία με φτερά, έτοιμη να πετάξει. Έτσι λοιπόν γεννήθηκε ακόμη μια ιστορία που ταξιδεύει!
*Το μήνυμα μετέφρασε στα ελληνικά η συγγραφέας Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου. Η ελληνική έκδοση της αφίσας τυπώθηκε με τη χορηγία των Εκδόσεων Πατάκη και διανέμεται με τη φροντίδα τους.
Κεντρική φωτ.: Λεπτομέρεια του 17πτυχου έργου του Βασίλη Πέρρου, «Exit» (2020-21). Παρακάτω, ολόκληρο το έργο του συγκεκριμένου τμήματος:
