Μολυβένια στρατιωτάκια και πορσελάνινες κούκλες, παλιά αναγνωστικά και προπολεμικές εκδόσεις των μυθιστορημάτων του Ιουλίου Βερν, φωτογραφίες και βινύλια. Αποτυπώματα της παιδικής ηλικίας άλλων εποχών, μακριά από τις οθόνες και την ψηφιακή πραγματικότητα αποτελούν την πρώτη ύλη της νέας έκθεσης του Μιχάλη Μανουσάκη, με τίτλο «Ο τόπος του κάποτε - Ήρωες στα σκουπίδια», η οποία φιλοξενείται έως τις 30 Ιουνίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων.
Περισσότερα από 150 παιχνίδια της προσωπικής συλλογής του ομότιμου καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών που καλύπτουν ένα χρονικό εύρος από το 1821 έως το 1960 έχουν αντικαταστήσει τη ζωγραφική πράξη στη νέα αυτή έκθεση. Πρόκειται για παιχνίδια ιδιαιτέρως σπάνια, τα οποία ο Μιχάλης Μανουσάκης συγκεντρώνει τα τελευταία 25 χρόνια, με προέλευση από διαφορετικές γωνιές του πλανήτη και σε πολύ μεγάλο ποσοστό παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.
(1900 – 1910: Πορσελάνινες κούκλες της εταιρείας Armand Marseille).
Ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης έκθεσης είναι ότι ο Χανιώτης ζωγράφος δεν παρουσιάζει τα παιχνίδια σε απλή παράταξη, αλλά τα αξιοποιεί ως πρώτη ύλη και δημιουργεί μικρές ή μεγαλύτερες εγκαταστάσεις καθεμία εκ των οποίων διηγείται και μια διαφορετική ιστορία.
Και εν τέλει μας ταξιδεύει σε ένα χθες μακρινό - όπως τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης - αλλά και σε ένα πιο πρόσφατο: εκείνο που μας έχουν περιγράψει οι γονείς και οι παππούδες μας, που βρήκαμε τυχαία σε σκονισμένα μπαούλα, που είδαμε σε παλιές φωτογραφίες και στα καρέ του ασπρόμαυρου ελληνικού κινηματογράφου.
Μέσα από τρεις ενότητες, όσα και τα επίπεδα της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων, η έκθεση υπόσχεται να ξεδιπλώσει την ιστορία των παιδιών μέσα από το υλικό που είναι πλασμένα τα όνειρα τους. Το πρώτο κεφάλαιο, στο ισόγειο, αναδεικνύει πτυχές της παιδικής ηλικίας μέσα από παιχνίδια, παλιά αναγνωστικά και εξωσχολικά βιβλία, φωτογραφίες και μια αναπαράσταση ενός αγορίστικου και ενός κοριτσίστικου παιδικού δωματίου.
(1900 – 1930: Τα ζεστά χνώτα πάνω στις τζαμαρίες των καταστημάτων με είδη δώρων για παιδιά την περίοδο των Χριστουγέννων, θάμπωναν την εικόνα των παιχνιδιών κάνοντάς τα να μοιάζουν με όνειρο, ενεργοποιώντας τη φαντασία να ταξιδεύει μαζί τους σε ανελέητους, ιδιωτικούς, προσωπικούς παραδείσους. Προσπάθεια αναβίωσης παιδικών σκέψεων. Το αγόρι και το κορίτσι στα δωμάτιά τους παίζουν. Εδώ ξεκινά ο κόσμος τους με πλάνα ελπιδοφόρα, ανώδυνα, γαλήνια. Ο μικρόκοσμός τους γέφυρα για το μέλλον, εκεί όπου οι επιλογές τους θα καθορίσουν τη ζωή τους).
Το δεύτερο, στον πρώτο όροφο του κτιρίου, δίνει έμφαση στο φωτογραφικό υλικό και το τρίτο αποτελεί έναν φόρο τιμής στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης και τον 19ο αι. καθώς μεταξύ άλλων περιλαμβάνει μια έκδοση του 1821 με ποιήματα του λόρδου Βύρωνα, αλλά και τον μολυβένιο Ναπολέοντα με τους αξιωματικούς του (παραγωγής 1900-1910).
(1930: Ναπολέων κοιμώμενος και η κόρη της Ζοζεφίνα με τα παιχνίδια της. (πορσελάνη). 1900 – 1910: Μολυβένιοι αξιωματικοί και ο Ναπολέων της εταιρείας παιχνιδιών VERTUNNI. 1930: Βιβλία: «Les pages de Napoleon» και το παραμύθι «Napoleon»).
Η έκθεση «Ο τόπος του κάποτε-Ήρωες στα σκουπίδια», είναι η τέταρτη κατά σειρά που περιλαμβάνει παιχνίδια από την προσωπική συλλογή του Μιχάλη Μανουσάκη. Συνοδεύεται δε, από δίγλωσσο (ελληνικά-αγγλικά) πλούσια εικονογραφημένο κατάλογο με κείμενα του παιδοψυχιάτρου Θανάση Χατζόπουλου, του δημοσιογράφου και μουσειολόγου Δημήτρη Τρίκα και του καλλιτέχνη, ο οποίος υπογράφει και την επιμέλεια της έκθεσης.
Διαβάστε παλιότερη συνέντευξη του Μ. Μανουσάκη στο Liberal: Μιχάλης Μανουσάκη: «Έχω χάσει τον μπούσουλα με τον όρο πρωτοπορία»
«O τόπος του κάποτε - Ήρωες στα σκουπίδια», διάρκεια: 11 Μαρτίου - 30 Ιουνίου 2023. Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (Χάληδων 98-102)
Κεντρική φωτογραφία: 1940, Ο ταχυδρόμος, Άμαξα ξύλινη με άλογα (ΕLASTOLINE): Ο ταχυδρόμος, ένας μικρός άτλαντας που κουβαλά σχεδόν όλο τον κόσμο, είτε με την τσάντα του, είτε με την άμαξά του.
