Mεγάλο μέρος από τα 135 έργα που άφησε ο ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Παύλος Σάμιος (1948-2021), ως δωρεά στα μεγαλύτερα Μουσεία της χώρας, περιλαμβάνεται στην έκθεση «Donum Amicorom» («Δώρο Φίλων») που εγκαινιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Το χρονικό της δωρεάς πηγαίνει πίσω στο 2021, οπότε και ο Σάμιος προέβη σε μια ύστατη πράξη προσφοράς στον πολιτισμό, αφήνοντας πίσω του μέσω διαθήκης, ένα μοναδικό κληροδότημα, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά. «Θα ’θελα να με θυμούνται μέσα από τα έργα μου. Να αισθάνονται εκείνοι που θα τα βλέπουν κάτι από εκείνο που αισθάνθηκα εγώ όταν ζωγράφιζα», έγραφε ο Παύλος Σάμιος, επεξηγώντας κατά κάποιο τρόπο την πρωτοβουλία του.
Τα έργα τέχνης τα οποία ο ζωγράφος δώρισε σε σημαντικά μουσεία της χώρας και ιδρύματα, προέρχονται από όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Ανάμεσα στους φορείς που τα «δέχθηκαν», η Εθνική Πινακοθήκη, το Βυζαντινό Μουσείο, το Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, το Μουσείο της Ακρόπολης, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, το Μουσείο Μπενάκη, το Ολυμπιακό Μουσείο της Αθήνας, το Μέγαρο Μουσικής, το Νομισματικό Μουσείο.
Έργο του Παύλου Σάμιου
«Ο Παύλος Σάμιος ήταν ένας χαρισματικός καλλιτέχνης, με άμεση και τολμηρή ματιά, εκφράζοντας με σπάνια αίσθηση των χρωμάτων την ισχυρή προσωπικότητά του. Η αστείρευτη φαντασία του δημιουργούσε συνεχώς νέες εκφράσεις στην τεχνική του. Αυστηρός με τον εαυτό του δούλευε ασταμάτητα, κληροδοτώντας μας ένα έργο συμπαγές. Μικρό, αλλά απολύτως αντιπροσωπευτικό δείγμα του, αποτελεί η ανθολογία της έκθεσης ''Παύλος Σάμιος – LiberAmicorum'' που φιλοξενείται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο», όπως σημειώνει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στον κατάλογο της έκθεσης, «Liber Amicorum» («Βιβλίο Φίλων»). Ο κατάλογος περιλαμβάνει κείμενα σημαντικών ανθρώπων της τέχνης και του πολιτισμού καθώς και έργα της δωρεάς, και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μίλητος», με την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού.
Έργο από την έκθεση «Broken History/ Σπασμένη Ιστορία» του Παύλου Σάμιου
Από την πλευρά της η Δρ Αικατερίνη Π. Δελλαπόρτα, Γενική Διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, όπου ο Παύλος Σάμιος είχε παρουσιάσει την τελευταία του μεγάλη εμβληματική έκθεση το 2019 με τίτλο «BROKEN HISTORY», «ΣΠΑΣΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» σημειώνει: «Σε μια εποχή που η αντοχή της ιστορικής μνήμης και οι ανθρωπιστικές αξίες δοκιμάζονται σκληρά, ο Παύλος Σάμιος δεν εφησυχάζει ούτε μετά θάνατον… Πέντε χρόνια μετά, το Βυζαντινό Μουσείο έρχεται να φιλοξενήσει και πάλι τον Παύλο Σάμιο, αυτήν τη φορά μέσα από ένα εικαστικό requiem των έργων που ο καλλιτέχνης άφησε γενναιόδωρα σε διάφορα μουσεία της Αθήνας.
» Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, αγαπημένο του στέκι και πηγή έμπνευσης αρκετών έργων του, ο Παύλος Σάμιος άφησε τριάντα τέσσερα αντιπροσωπευτικά έργα, τα περισσότερα με θρησκευτικό περιεχόμενο... Η δωρεά που ο Παύλος Σάμιος άφησε στα μουσεία της Άθήνας είναι μια απάντηση στο ερώτημα τι χρησιμεύουν οι καλλιτέχνες σήμερα, γιατί η τέχνη στα μάτια του Σάμιου δεν ήταν μια μοναχική απόλαυση, αλλά ένα μέσο, ένας τρόπος να ζει πάντα μαζί με όλους τους άλλους».
Έργο του Παύλου Σάμιου
Η έκθεση πραγματοποιείται με την επιμέλεια του artworx που ίδρυσαν η Μαρία Ξανθάκου και η Ιζαμπέλα Φρανσές. Την επιμέλεια της έκδοσης «Liber Amicorum» («Βιβλίο Φίλων»), που συνοδεύει την έκθεση έχουν οι: Μαρία Ξανθάκου, Ιζαμπέλα Φρανσές, Βένια Παστάκα. Τα έργα της δωρεάς παρουσιάζονται ανά μουσείο, καθώς ο Παύλος Σάμιος είχε επιλέξει ο ίδιος, ανάλογα με τη θεματική τους, τους φορείς που ήθελε να τα κληροδοτήσει.
Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 18 Ιουνίου 2024 (19:00), θα διαρκέσει από τις 19 Ιουνίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2024. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο: Βασ. Σοφίας 22, 106 75, Αθήνα, 213213 9500, 213213 9517
